8 sự kiện giáo dục gây chú ý trong năm 2018

Dưới đây là 8 sự kiện đáng chú ý của ngành giáo dục Việt Nam trong năm 2018.

1.LuậtGiáo dục đại họcsửa đổiđược thông qua

Ngày 11.12. 2018, Văn phòng Chủ tịch nước công bố Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học, có hiệu lực từ 1.7.2019.Chính sách lớn nhất được sửa đổi là mở rộng và nâng cao tự chủ của toàn hệ thống. Cơ chế tự chủ cao từ gói gọn trong 5 đại học và 23 trường thí điểm sẽ mở rộng cho tất cả cơ sở giáo dục đại học.

Luật Giáo dục đại học sửa đổi giảm đáng kể thời gian thủ tục hành chính. Ví dụ, trước đây các trường phải báo cáo, đăng ký, đợi sự cho phép của cơ quan nhà nước mới được mở ngành đào tạo, tuyển dụng, bổ nhiệm nhân sự cấp cao. Khi Luật mới có hiệu lực, trường được quyết ngay khi có đủ điều kiện.

Quốc hội thông qua Luật giáo dục Đại học.

Một số chính sách mới khác là đổi mới quản trị đại học, kiện toàn Hội đồng trường. Theo luật, Hội đồng trường là cơ quan quyền lực cao nhất của trường đại học, có toàn quyền quyết định về nhân sự chủ chốt (Hiệu trưởng), chiến lược phát triển của nhà trường cũng như chủ trương đầu tư lớn.

Luật mới khuyến khích các trường có tiềm lực sáp nhập thành đại học lớn, hoặc một số trường cùng nhóm ngành/địa phương kết với nhau thành đại học lớn đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực. Với cơ chế đó, các trường cũng có thể hỗ trợ, cộng lực nhau trong phát triển, nâng cao tính cạnh tranh của đại học Việt Nam với thế giới. Ngoài ra, luật cho phép hệ thống đại học tư thục được phát triển bình đẳng, gần như là toàn bộ với trường công lập, đặc biệt là về chuyên môn.

2.Việt Nam giành38 huy chương Olympickhu vực và quốc tế

Năm 2018 Việt Nam có 38 trêntổng số 38 học sinh thuộc 7 đội tuyển dự thi Olympic khu vực, quốc tế giành huy chương. Trong đó có 13 huy chương vàng, 14 giải bạc và 11 giải đồng. Đặc biệt, em Nguyễn Phương Thảo (trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội) ngoài giành huy chương vàng còn là thí sinh có điểm cao nhất tại Olympic Sinh học quốc tế.

Đội tuyển sinh học dự thi olympic quốc tế giành thành tích cao nhất với 3 huy chương vàng và 1 huy chương bạc.

So với năm 2017, năm nay số huy chương vàng ít hơn, nhưng nếu tính cả bạc và đồng thì cao nhất trong 10 năm qua.

Thành tích thi Olympic khu vực, quốc tế của Việt Nam những năm qua tốt lên, theo Cục Quản lý chất lượng là do đổi mới căn bản, đồng bộ về quản lý trong công tác tổ chức thi chọn học sinh giỏi quốc gia và tập huấn đội tuyển của Bộ Giáo dục. Công tác coi thi, chấm thi đã đảm bảo khách quan, trung thực, đánh giá đúng trình độ học sinh để chọn người xứng đáng nhất.

Bên cạnh đó, chính sách khen thưởng, ưu tiên trong xét tuyển đại học, ưu tiên cử đi đào tạo đại học ở nước ngoài... cũng là nguyên nhân quan trọng thúc đẩy học sinh nỗ lực đạt kết quả cao trong kỳ thi Olympic khu vực, quốc tế.

3.TP.HCMcông bố giảm học phí THCStừnăm 2019

Tại kỳ họp lần thứ 12 của HĐND TP.HCM đã thông qua tờ trình của UBND thành phố, điều chỉnh mức thu học phí bậc THCS và nhà trẻ tại các trường công lập.

Học phí THCS, THCS sẽ giảm từ 100.000 đồng mỗi tháng còn 60.000 đồng, áp dụng với học sinh ở 19 quận. Tại 5 huyện ngoại thành gồm Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi, Cần Giờ, Nhà Bè, học phí giảm từ 85.000 đồng xuống 30.000 đồng.

Học sinh TP.HCM sẽ được giảm học phí từ tháng 1.2019..

Với nhà trẻ, học sinh 19 quận vẫn giữ nguyên mức hiện nay là 200.000 đồng mỗi tháng, trẻ ở 5 huyện giảm từ 140.000 xuống 120.000 đồng. Các mức học phí trên áp dụng từ ngày 1.1.2019.

Trước đó, từ đầu năm học 2018 - 2019, chủ trương của TP.HCM là miễn học phí THCS. Tuy nhiên, đề xuất trên chưa được chấp thuận bởi việc này thuộc thẩm quyền của quốc hội.

4.Gian lận điểm thi THPT liên tỉnh gây chấn động

Kỳ thi THPT Quốc gia 2018 đã diễn ra với nhiều vụ bê bối gian lận điểm tại nhiều tỉnh, thành.

Vào ngày 11.7, sau khi Bộ Giáo dục công bố điểm thi, dư luận tỏ ra bất ngờ khi phát hiện ra số điểm thi của thí sinh ở các tỉnh Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình tăng đột biến. Đặc biệt, tại tỉnh Lạng Sơn điểm số của nhóm thí sinh dự thi cảnh sát cơ động tăng cao một cách đột biến so với các thí sinh bình thường khác.

Cục trưởng Quản lý Chất lượng giáo dục Mai Văn Trinh chủ trì buổi họp báo.

Trước phản ảnh của dư luận và báo chí, Bộ Giáo dục kết hợp với Bộ Công an thành lập các tổ công tác đến các địa phương để xác minh. Kết quả cho thấy có hơn 330 bài thi trắc nghiệm được nâng tổng điểm từ 1 đến 29,95. Tại Sơn La và Hòa Bình, công an xác định điểm bài thi tự luận và trắc nghiệm bị can thiệp sửa đổi.

Công an đã khởi tố vụ án Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ tại ba tỉnh. 10 cán bộ bị khởi tố, trong đó có Phó giám đốc Sở Giáo dục Sơn La.

Dưới sức ép của dư luận, Bộ trưởng Giáo dục phải lên tiếng nhận trách nhiệm về cách tổ chức kỳ thi đã để xảy ra những sai phạm và để lại hậu quả nghiêm trọng.

5.Dự thảoxử phạt sinh viên sư phạm bán dâmbị phản ứng

Ngày 29.10, Bộ Giáo dục công bốdự thảoThông tư Ban hành quy chế công tác học sinh, sinh viên đối với các ngành đào tạo giáo viên trình độ cao đẳng, trung cấp hệ chính quy, để lấy ý kiến đến ngày 26.11.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ trả lời tại Quốc hội.

Ban soạn thảo đề xuất khung kỷ luật với học sinh, sinh viên vi phạm quy chế, từ hành vi nhỏ nhất như đi học muộn, làm việc riêng trong giờ học; đến các sai phạm lớn hơn như tàng trữ sử dụng ma tuý, mại dâm. Với hoạt động mại dâm, nếu sinh viên vi phạm lần 1 sẽ bị khiển trách, lần 2 cảnh cáo, lần 3 đình chỉ có thời hạn và lần 4 là buộc thôi học.

Nhiều luật gia, chuyên gia giáo dục cho rằng quy định trên không phù hợp, nhất là với sinh viên ngành sư phạm. Vì hành vi mua bán dâm bị pháp luật nghiêm cấm, khi vi phạm cần xử lý nghiêm khắc ngay, không nên tính số lần.

6.Sách công nghệ giáo dục gây tranh cãi

Tài liệu Tiếng Việt 1 - Công nghệ Giáo dục đã vướng lùm xùm khi một số phụ huynh chia sẻ clip thắc mắc về việc con đọc "hình vuông, hình tròn, hình tam giác" cũng như cách đánh vần được cho là “lạ”.

Trước những ý kiến trái chiều từ phía dư luận xã hội, GS.TSKH Hồ Ngọc Đại khẳng định sách tiếng Việt lớp 1 công nghệ giáo dục đã tồn tại được 40 năm nay. Tính đến năm học 2018 - 2019 có 49 tỉnh, thành phố triển khai dạy học môn tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục với gần 800.000 học sinh. Như vậy, khoảng gần 50% học sinh lớp 1 của Việt Nam đang học sách của ông.

GS Hồ Ngọc Đại

Cũng trong thời gian này, tại diễn đàn Quốc hội, các đại biểu liên tiếp đặt vấn đề về bất cập của SGK hiện hành. Nhiều ý kiến cho rằng, việc làm SGK của NXB Giáo dục Việt Nam gây lãng phí.

Thống kê, mỗi năm, NXB Giáo dục Việt Nam - cơ quan độc quyền về sách giáo khoa, phát hành hơn 100 triệu bản. Phần lớn sách chỉ dùng một lần vì học sinh được ghi thẳng vào sách, gây lãng phí cả nghìn tỉđồng. Và nếu tính 16 năm độc quyền SGK (bộ sách đang áp dụng được triển khai từ năm 2002, do NXB Giáo dục Việt Nam thuộc Bộ GD-ĐT phát hành), số tiền lãng phí của xã hội đến hàng ngàn tỉđồng.

7. Bạo hành học đường, xâm hại tình dục học sinh gia tăng

Tháng 2.2018,một phụ huynh tới trường tiểu học Bình Chánh, tỉnh Long An đã đến bắt một cô giáo phải xin lỗi bằng quỳ gối để trả “trả thù” cho việc trước đó cô giáo đã bắt con của mình quỳ. Sự việc xảy ra gây xôn xao trong dư luận suốt một thời gian dài.

Đến tháng 3, một phụ huynh ở Nghệ An cũng lao vào trường bắt cô giáo mầm non đang mang thai phải quỳ gối do nghi ngờ đánh con mình.

Đầu tháng 4, vụ việc xảy ra tại trường tiểu học An Đồng (An Dương, Hải Phòng), một cô giáo trẻ đã bắt học sinh lớp 3 uống nước giặt giẻ lau bảng.

Ngày 25.11 sự kiện rúng động "231 cái tát" đã xảy ra ở Quảng Bình: Cô giáo "chỉ đạo" cả lớp tát một học sinh lớp 6 tới mức phải nhập viện do lỡ miệng nói tục ngoài sân trường, bị đội cờ đỏ ghi vào sổ. Ngoài ra, qua tìm hiểu, có 10 học sinh khác cùng lớp bị cô giáo trừng phạt theo cách này. Tổng cộng 11 học sinh trong lớp mà đã hứng trọn 901 cái tát rất mạnh (vì tát nhẹ sẽ bị cô giáo bắt tát lại).

Tiếp đó tại trường tiểu học Quang Trung, Đống Đa, Hà Nội lại nổi lên vụ cô giáo để trẻ lớp 2 tát bạn.

Ông Đinh Bằng My bị khởi tố vì tội dâm ô với học sinh nam

Bước sang tháng 12.2018, vụ việc một ông Đinh Bằng My hiệu trưởng trưởng trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS huyện Thanh Sơn (Phú Thọ) có hành vi dâm ô với hàng loạt học sinh nam tại trường một lần nữa lại gây chấn động trong dư luận. Hiện ông My đã bị khởi tố bắt giam để điều tra làm rõ.

8. Vụ 500 giáo viên hợp đồng mất việc

Vụ việc xảy ra tại tỉnh Đắc Lắk. Đang công tác bình thường, bỗng dưng 500 giáo viên bị tuyên bố cho thôi việc vì hợp đồng hết hạn.

Trước đó từ năm 2010 - 2016, qua 3 đời chủ tịch huyện Krông Pắk đã ký dôi dư hơn 500 giáo viên. Kết quả rà soát của UBND huyện Krông Pắk, trong số giáo viên dôi dư này có 370 trường hợp có vị trí tuyển dụng, 208 trường hợp không có vị trí tuyển dụng, trong khi đó, biên chế sử dụng của huyện chỉ còn 83 chỉ tiêu.

Hàng trăm giáo viên hợp đồng do lãnh đạo huyện Krông Pắk tuyển dụng dôi dư đứng trước nguy cơ mất việc.

Ngày 9.3, UBND huyện Krông Pắk đã có thông báo chấm dứt hợp đồng đối với 208 giáo viên không có vị trí tuyển dụng. Số giáo viên còn lại sẽ được thi tuyển để chọn 83 chỉ tiêu. Tuy nhiên, tại kỳ thi tuyển viên chức ngày 22.4, chỉ có 28 giáo viên trúng tuyển.

Đáng nói trong khi giáo viên bị mất việc vì hết hợp đồng thì theo tính toán của Bộ GD-ĐT, sau khi đã được giao thêm biên chế tuyển dụng, toàn ngành vẫn còn thiếu 75.989 giáo viên.

Do thiếu người, một số nơi đã hợp đồng ngoài chỉ tiêu biên chế không đúng với quy định hiện hành. Ngoài Đắk Lắk, hiện tượng này còn xảy ra ở Cà Mau, Hà Nội, Phú Yên, Quảng Ngãi, Hà Tĩnh, Hải Dương, Thanh Hóa, Quảng Trị và một số địa phương khác.