3 vệ tinh nặng bằng con voi của NASA sắp ngừng hoạt động, các nhà khoa học lo lắng

Terra, Aqua và Aura đã quan sát Trái đất trong hơn hai thập kỷ, vượt xa mong đợi, giúp chúng ta dự báo thời tiết, quản lý cháy rừng, theo dõi sự cố tràn dầu và hơn thế nữa. Thế nhưng, tuổi thọ của Terra, Aqua và Aura đã gần hết. Chẳng bao lâu nữa chúng sẽ sớm gửi tín hiệu cuối cùng và bắt đầu rơi từ từ xuống Trái đất. Đó là khoảnh khắc mà các nhà khoa học đang lo sợ.

Khi Terra, Aqua và Aura ngừng hoạt động, phần lớn dữ liệu mà ba vệ sinh này đang thu thập sẽ biến mất cùng chúng. Các vệ tinh mới hơn sẽ không thể thay thế hết công việc của Terra, Aqua và Aura.

Các nhà nghiên cứu sẽ phải dựa vào nguồn thông tin thay thế có thể không đáp ứng được nhu cầu chính xác của họ hoặc tìm cách giải quyết để cho những bản ghi của họ tiếp tục.

Với một số dữ liệu mà Terra, Aqua và Aura thu thập được, tình hình thậm chí còn tồi tệ hơn. Lý do vì sẽ không có công cụ nào khác tiếp tục thu thập dữ liệu đó.

Theo Susan Solomon - nhà hóa học khí quyển tại Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ), trong vài năm tới, những đặc điểm đẹp đẽ mà Terra, Aqua và Aura tiết lộ về thế giới của chúng ta sẽ trở nên mờ nhạt đi đáng kể.

"Việc mất đi dữ liệu không thể thay thế này đơn giản là một bi kịch. Đúng lúc hành tinh cần con người tập trung nhất vào việc tìm hiểu cách chúng ta bị nó ảnh hưởng như thế nào và cách chúng ta đang tác động đến nó, thì chúng ta dường như đang ngủ quên một cách tai hại", Susan Solomon nói.

Khu vực chính mà chúng ta đang mất khả năng quan sát là tầng bình lưu, nơi cực kỳ quan trọng chứa lớp ozone. Trong không khí lạnh và loãng của tầng bình lưu, các phân tử ozone liên tục được hình thành và phá hủy, va chạm và bị quét đi khi chúng tương tác với các loại khí khác.

Một số khí này có nguồn gốc tự nhiên, những khí khác có mặt do con người gây ra. Ross J. Salawitch, nhà khoa học khí quyển tại Đại học Maryland (Mỹ), cho biết một thiết bị trên Aura là microwave limb sounder (máy dò vi sóng rìa khí quyển) cung cấp cho chúng ta tầm nhìn tốt nhất vào hoạt động hóa học phức tạp này. Khi Aura không còn hoạt động, tầm nhìn của chúng ta sẽ giảm đáng kể.

Ross J. Salawitch nói gần đây, dữ liệu từ microwave limb sounder đã chứng tỏ giá trị theo những cách không ngờ tới. Nó cho thấy mức độ thiệt hại với tầng ozone do các vụ cháy rừng tàn khốc ở Úc vào cuối năm 2019 và đầu năm 2020, cũng như do vụ phun trào núi lửa dưới đáy biển gần Tonga vào năm 2022. Nó giúp chỉ ra mức độ ô nhiễm làm suy giảm tầng ozone đã xâm nhập vào tầng bình lưu ở phía Đông Á bởi gió mùa mùa hè của khu vực này.

Ross J. Salawitch cho biết, nếu không ngừng hoạt động sớm, microwave limb sounder cũng có thể giúp làm sáng tỏ một bí ẩn lớn. Ông nói: "Độ dày của tầng ozone trên các khu vực đông dân cư ở Bắc bán cầu hầu như không thay đổi trong thập kỷ qua. Nó lẽ ra phải hồi phục, nhưng không phải vậy".

Jack Kaye, Phó giám đốc nghiên cứu tại ban Khoa học Trái đất của NASA, thừa nhận mối lo ngại từ các nhà nghiên cứu về việc microwave limb sounder ngừng hoạt động. Thế nhưng, ông lập luận rằng các nguồn khác, gồm cả các thiết bị trên những vệ tinh mới hơn, trên Trạm Vũ trụ Quốc tế và trên Trái đất, vẫn sẽ cung cấp "một cửa sổ khá tốt về những gì bầu khí quyển đang hoạt động". Tình hình tài chính thực tế buộc NASA phải đưa ra "những quyết định khó khăn", theo Jack Kaye.

Với các nhà khoa học nghiên cứu hành tinh đang thay đổi của chúng ta, ngay cả một thay đổi nhỏ trong dữ liệu cũng có thể ảnh hưởng đáng kể. Những nhà khoa học có thể nghĩ rằng họ hiểu được cách một hiện tượng đang phát triển như thế nào. Song chỉ bằng cách theo dõi liên tục, theo một cách không thay đổi và trong khoảng thời gian dài, họ mới có thể tự tin về những gì đang diễn ra. Ngay cả một sự gián đoạn ngắn trong các bản ghi cũng có thể tạo ra vấn đề.

Năm ngoái, NASA đã thu thập ý kiến ​​của các nhà khoa học về việc Terra, Aqua và Aura ngừng hoạt động sẽ ảnh hưởng đến công việc của họ như thế nào. Hơn 180 người đã tham gia. Các nhà khoa học viết rằng ngay cả khi có những nguồn thay thế cho thông tin này thì có thể cũng ít thường xuyên hơn, hoặc độ phân giải thấp hơn, hoặc bị giới hạn ở những thời điểm nhất định trong ngày. Tất cả yếu tố đó ảnh hưởng đến mức độ hữu ích của dữ liệu.

Việc Terra và Aqua ngừng hoạt động sẽ ảnh hưởng đến cách chúng ta giám sát một yếu tố quan trọng khác của khí hậu, đó là lượng bức xạ Mặt trời mà hành tinh này nhận được, hấp thụ và phản xạ trở lại không gian. Sự cân bằng giữa những lượng này quyết định mức độ Trái đất ấm lên hoặc lạnh đi bao nhiêu. Để hiểu được nó, các nhà khoa học dựa vào các thiết bị thuộc Hệ thống Năng lượng Phản xạ Trái đất và Mây của NASA (hay CERES). Hiện tại, 4 vệ tinh đang bay với các thiết bị CERES là Terra, Aqua cùng hai vệ tinh mới hơn sắp ngừng hoạt động.