Vì Biden, Ả Rập Saudi trì hoãn bình thường hóa quan hệ với Israel

Cuối tuần qua, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu bay sang thành phố Neom để hội kiến Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Cả ba người đã bàn luận về Iran cũng như khả năng bình thường hóa quan hệ Ả Rập Saudi - Israel.

Tờ The Wall Street Journal dẫn nguồn thạo tin tiết lộ Thái tử Mohammed bin Salman chưa muốn bình thường hóa quan hệ vào lúc này do Mỹ đang chuyển giao quyền lực. Ông muốn nhờ đến Tổng thống đắc cử Joe Biden để đạt thỏa thuận bình thường hóa Ả Rập Saudi - Israel, qua đó tạo quan hệ tốt với chính quyền Mỹ sắp tới.

Có lập trường cứng rắn với Ả Rập Saudi quanh vấn đề nhân quyền, cuộc chiến Yemen và vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi năm 2018, Tổng thống đắc cử Biden tuyên bố sau khi nắm quyền sẽ xem xét lại quan hệ song phương và trừng phạt giới lãnh đạo Riyadh vì vụ sát hại nhà báo.

Tuy vậy, một nhà ngoại giao ở Riyadh lại đánh giá triển vọng Ả Rập Saudi bình thường hóa quan hệ với Israel dưới thời chính quyền Washington do Tổng thống đắc cử Biden nắm quyền lại sáng sủa hơn.

“Bình thường hóa quan hệ như củ cà rốt để Biden không chú ý đến vấn đề khác, đặc biệt là nhân quyền”, Reuters dẫn lời nhà ngoại giao giấu tên.

Reuters còn tiết lộ một lý do khác khiến Ả Rập Saudi chần chừ, đó là Quốc vương Salman nhất quyết không bình thường hóa quan hệ với Israel nếu không có nhà nước Palestine. Đài truyền hình Israel Channel 13 thì đưa tin chính quyền Riyadh nêu ra 3 điều kiện là thực hiện một thỏa thuận cung cấp vũ khí lớn với Mỹ, xóa tên Ả Rập Saudi khỏi vụ sát hại nhà báo và Israel cam kết ủng hộ giải pháp hai nhà nước (công nhận Palestine).

Mỹ đã thành công giúp Israel bình thường hóa quan hệ với Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Bahrain và Sudan. Ả Rập Saudi thời gian qua cũng liên tục cải thiện quan hệ do có cùng “kẻ thù chung” là Iran, nên khả năng đây là nước tiếp theo bình thường hóa với Israel rất cao.