Ủy ban Chứng khoán nhà nước triển khai loạt nội dung hướng tới nâng hạng thị trường

Trong thời gian vừa qua, UBCKNN đã kiến nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp lý, phối hợp với các bộ ngành liên quan quyết liệt triển khai các giải pháp nhằm từng bước đáp ứng các tiêu chí của các tổ chức đánh giá xếp hạng thị trường hướng tới mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam từ cận biên lên mới nổi.

Bộ Tài chính, UBCKNN cũng đã tổ chức nhiều buổi làm việc, trao đổi, đối thoại với các tổ chức tài chính và xếp hạng quốc tế như Ngân hàng Thế giới (WB), MSCI, FTSE Russell, Hiệp hội Lưu ký toàn cầu (AGC), Hiệp hội Các thị trường tài chính và ngành chứng khoán châu Á (ASIFMA)…, các tổ chức này đều đánh giá cao những nỗ lực cải cách của Việt Nam.

Nhằm hướng đến mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán, UBCKNN cho biết sẽ tiếp tục đẩy mạnh triển khai các nội dung công việc trong năm 2025.

Cụ thể, về công bố thông tin của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài (NĐTTCNN) không thực hiện mua lại, theo quy định tại Thông tư 68, trường hợp NĐTTCNN không thực hiện mua lại cổ phiếu, công ty chứng khoán nơi NĐTTCNN đặt lệnh sẽ công bố thông tin về giao dịch không thanh toán của NĐTTCNN trong đó gồm cả thông tin đại diện có thẩm quyền của tổ chức đầu tư nước ngoài.

Ngoài ra, hiện còn có các cách xử lý khác nhau giữa các công ty chứng khoán khi triển khai giao dịch NPF cụ thể như sau: Danh mục chứng khoán được sử dụng dịch vụ NPF bị hạn chế tại một số công ty chứng khoán (công ty); việc xác định mức tiền phải có khi đặt lệnh mua cổ phiếu là khác nhau giữa các công ty; hiện chưa có sự thống nhất trong quy trình xử lý “fail trade” (giao dịch lỗi) giữa các công ty (một số công ty thực hiện bán chứng khoán, một số công ty cho phép nhà đầu tư mua lại); việc ký kết thỏa thuận/hợp đồng với khách hàng giữa các công ty là khác nhau…

UBCKNN đã trao đổi với các công ty và đề nghị các công ty thống nhất cách thức xử lý, hạn chế thấp nhất sự khác biệt khi triển khai dịch vụ.

Về việc giữ room ngoại cho NĐTNN khi thực hiện giao dịch mua lại cổ phiếu từ công ty, theo Thông tư 68 khi công ty dùng tiền để thanh toán giao dịch NPF mà NĐTTCNN thiếu tiền thì chứng khoán được hạch toán vào tài khoản tự doanh của công ty; phần room ngoại trống ra sẽ có thể bị mua hết, dẫn tới việc NĐTTCNN không thực hiện được giao dịch mua lại. Do đó, NĐTTCNN đề xuất được giữ room ngoại để NĐTTCNN thực hiện được giao dịch mua lại.

Hệ thống KRX sẽ cho phép giữ room đến thời điểm tới T+3. Triển khai hệ thống KRX sau khi các thành viên kiểm thử, dự kiến thời gian vận hành tháng 5 hoặc tháng 6.2025.

UBCKNN cũng cho biết sẽ xây dựng hệ thống trao đổi thông tin giữa ngân hàng lưu ký và công ty chứng khoán phục vụ hoạt động giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư mở tài khoản lưu ký tại các ngân hàng lưu ký (hệ thống STP).

Ngoài ra, VSDC cũng lên kế hoạch để nâng cấp hệ thống này sử dụng điện chuẩn SWIFT trong thời hạn 1 năm. VSDC đã hoàn thành việc bổ sung chức năng mới trên trên hệ thống Cổng giao tiếp điện tử hiện tại cho các công ty và ngân hàng lưu ký sử dụng để thực hiện trao đổi thông tin phục vụ hoạt động giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư mở tài khoản lưu ký tại các ngân hàng lưu ký. Hiện tại, hệ thống cơ bản đã hoàn thành, VSDC đã tiến hành test với các thành viên thị trường và sẽ đưa vào vận hành trong tháng 3.2025.

Các sở giao dịch chứng khoán, VSDC công bố về chức năng, tính năng mới của hệ thống KRX trước khi hệ thống KRX được đưa vào vận hành để thị trường nắm được đầy đủ thông tin về hệ thống KRX.

Một vấn đề nữa là triển khai tài khoản giao dịch tổng (OTA - Omnibus trading account). Tài khoản giao dịch tổng (OTA) là tài khoản cho phép công ty quản lý quỹ có thể thực hiện giao dịch mua/bán chứng khoán đồng thời đối với tất cả các quỹ mà công ty quản lý và không phải thực hiện lệnh mua/bán riêng lẻ trên từng tài khoản của từng quỹ như hiện nay.

Việc triển khai tài khoản giao dịch tổng sẽ giúp cho các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài, các công ty quản lý quỹ có thể đơn giản hóa việc đặt lệnh cho các quỹ và đảm bảo việc khớp lệnh với cùng một mức giá cho từng quỹ mà công ty đó quản lý. UBCKNN đang nghiên cứu để triển khai theo hướng ban đầu áp dụng cho các quỹ đầu tư nước ngoài.

UBCKNN cũng triển khai cơ chế CCP cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Một số công việc để triển khai cơ chế CCP cần thực hiện như sau: Thành lập công ty con của VSDC; hoàn thiện quy trình thanh toán giữa VSDC và thành viên; cho phép ngân hàng thương mại được làm thành viên bù trừ.

Ngoài ra, thành lập nhóm đối thoại chính sách để trao đổi với cơ quan quản lý những khó khăn vướng mắc của NĐTNN. Nhóm đối thoại chính sách có nhiệm vụ cập nhật thường xuyên các vấn đề cần khắc phục để giúp NĐTNN có trải nghiệm thị trường tốt nhất trong phạm vi quy định pháp luật, từ đó, hỗ trợ cho việc nâng hạng.

UBCKNN cũng sửa đổi, bổ sung một số quy định pháp luật nhằm đơn giản hóa, rút ngắn thời gian mở tài khoản phục vụ cho hoạt động đầu tư gián tiếp của NĐTNN. Ngân hàng Nhà nước cũng đang xây dựng Thông tư thay thế Thông tư 05/2014/TT-NHNN.