Úc thông qua luật giảm khí thải nhà kính từ than và dầu khí

Luật mới được gọi là "Cơ chế bảo vệ" sẽ có hiệu lực từ ngày 1.7 tới. Đạo luật này là chìa khóa của chính phủ Công đảng đối với cam kết cắt giảm 43% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính từ năm 2030 so với mức phát thải năm 2005, hướng tới cam kết của Úc nhằm đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Úc được xếp hạng là một trong những quốc gia phát thải carbon lớn nhất thế giới tính theo đầu người. Chính phủ ước tính việc áp dụng quy định mới sẽ ngăn chặn 200 triệu tấn carbon thải vào khí quyển trong thập kỷ tới. 

Luật mới nhắm vào 215 cơ sở công nghiệp lớn vốn chiếm gần 30% lượng khí thải của Úc. Mỗi cơ sở này thải ra hơn 100.000 tấn khí nhà kính mỗi năm. Các nhà máy luyện nhôm, mỏ than, nhà máy lọc dầu và các cơ sở gây ô nhiễm lớn phải cắt giảm 4,9% lượng khí thải mỗi năm, và mức trần này sẽ giảm theo từng năm. 

Các đơn vị này cũng có thể bỏ tiền mua tín chỉ carbon để đạt mục tiêu hạ giảm lượng khí thải, nhưng họ sẽ phải giải thích tại sao không làm gì hơn nữa để tự giảm lượng khí thải của mình.

Chính phủ Úc ước tính các dự án trong 10 năm tới sẽ ngưng thải 200 triệu tấn carbon vào khí quyển. Chính phủ cho rằng luật sửa đổi là cần thiết, vì nếu không ban hành thì Úc chỉ có thể hạ giảm 35% lượng khí thải nhà kính vào cuối thập niên này.

Thủ tướng Anthony Albanese nói Úc “đã trải qua 10 năm phủ nhận, chậm trễ và không hành động” trong việc kéo giảm lượng khí thải nhà kính.

“Đây là lần đầu tiên việc hạ giảm lượng khí thải nhà kính được soạn thành luật”, theo chuyên gia phát triển bền vững Tommy Wiedmann ở Đại học bang New South Wales.

Trong khi đó, thủ lĩnh đảng Xanh Adam Bandt khẳng định đây là lần đầu tiên có luật buộc các tập đoàn dầu khí phải hạ giảm lượng khí thải.

Đảng Xanh từng đề xuất không cấp phép cho bất kỳ dự án khai thác than và khí đốt mới ở Úc, nhưng họ đã hài lòng với một thỏa thuận áp mức trần lượng khí thải, có nghĩa một nửa trong số 116 dự án mới sẽ không được xúc tiến.

Hai đảng Tự do và Dân tộc - từng lập chính phủ liên minh và cầm quyền gần 10 năm nhưng thất cử năm 2022 - đã phản đối Luật Cơ chế bảo vệ (sửa đổi).

Họ nói việc áp mức trần lượng khí thải hàng năm sẽ khiến các doanh nghiệp Úc đầu tư qua Trung Quốc và Ấn Độ, đồng thời làm tăng chi phí sinh hoạt của người dân vào lúc Úc đang xảy ra vấn nạn lạm phát và lãi suất tăng cao kỷ lục.

Trước khi luật mới được thông qua, ngành mỏ Úc đã cảnh báo rằng gánh nặng tài chính tuân thủ luật Cơ chế bảo vệ có thể khiến các doanh nghiệp sa thải hàng loạt nhân công.

Hội đồng Khoáng sản Úc nói: “Nếu chúng ta không cẩn thận, một số cơ sở tại Úc sẽ phải đóng cửa. Điều đó không chỉ gây tổn hại cho nền kinh tế và làm mất việc làm của hàng chục ngàn người cùng hàng tỉ USD đã đầu tư, mà sẽ còn đẩy gánh nặng giảm phát thải khí nhà kính sang các nước vốn không thể hoặc không muốn trung hòa carbon”.