Gửi bình luận
Đại sứ quán Trung Quốc tại Úc hôm 21.4 cho biết việc Úc hủy bỏ hai thỏa thuận Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) "chắc chắn sẽ gây thêm thiệt hại cho quan hệ song phương" vì nước này bày tỏ sự bất bình mạnh mẽ và kiên quyết phản đối động thái này.
Trước đó, Bộ trưởng Ngoại giao Úc - Marise Payne cho biết bà đã quyết định hủy bỏ hai thỏa thuận hợp tác giữa bang Victoria với Trung Quốc theo Sáng kiến Vành đai và Con đường, kế hoạch cơ sở hạ tầng và thương mại hàng đầu của Chủ tịch Tập Cận Bình. Sáng kiến Vành đai và Con đường là mạng lưới cơ sở hạ tầng lớn mà Trung Quốc sử dụng để tạo ra đòn bẩy tài chính và địa chính trị.
Theo một quy trình mới ở Úc, Bộ trưởng Ngoại giao Marise Payne có quyền xem xét các giao dịch đạt được với các quốc gia khác của các bang và trường đại học nước này.
Bà Marise Payne nói đã quyết định hủy 4 thỏa thuận, trong đó có 2 thỏa thuận mà bang Victoria đã đồng ý với Trung Quốc vào năm 2018 và 2019, về hợp tác với Sáng kiến Vành đai và Con đường.
"Tôi coi bốn thỏa thuận này là không phù hợp với chính sách đối ngoại của Úc hoặc bất lợi cho quan hệ đối ngoại của chúng tôi", bà Marise Payne tuyên bố. Hai thỏa thuận còn lại bị hủy là giữa bang Victoria với Iran và Syria.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Úc cho biết "không hài lòng và kiên quyết phản đối" việc hủy thỏa thuận này.
"Đây là một động thái vô lý và khiêu khích khác mà phía Úc thực hiện chống lại Trung Quốc. Nó càng cho thấy rằng Chính phủ Úc không có sự chân thành trong việc cải thiện quan hệ Trung Quốc - Úc", Đại sứ quán Trung Quốc tại Úc nói.
Mối quan hệ giữa hai nước căng thẳng vào năm 2018 khi Úc trở thành quốc gia đầu tiên công khai cấm gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc - Huawei khỏi mạng 5G của họ. Mối quan hệ trở nên tồi tệ vào năm ngoái khi Úc kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của sự bùng phát coronavirus.
Đại sứ quán Trung Quốc cho biết động thái mới nhất của Úc "chắc chắn sẽ gây thêm thiệt hại cho quan hệ song phương và cuối cùng sẽ chỉ làm tổn thương chính mình".
Quốc hội liên bang Úc đã trao quyền phủ quyết với các thỏa thuận nước ngoài của các bang vào tháng 12.2020 trong bối cảnh căng thẳng ngoại giao ngày càng sâu sắc với Trung Quốc, quốc gia đã áp đặt một loạt lệnh trừng phạt thương mại với hàng hóa xuất khẩu của Úc, từ rượu vang đến than đá.
Thủ tướng Scott Morrison và người tiền nhiệm Malcolm Turnbull đã từ chối đồng ý với một bản ghi nhớ cấp quốc gia với Trung Quốc về Sáng kiến Vành đai và Con đường. Thế nhưng, Thủ hiến bang Victoria - Labour Dan Andrews lại ký thỏa thuận với Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc để thúc đẩy sáng kiến này trong năm 2018, 2019.
Một số quốc gia lo ngại việc cho vay kèm theo Sáng kiến Vành đai và Con đường có thể dẫn đến mức nợ không bền vững ở các nước đang phát triển, bao gồm cả khu vực các đảo ở Thái Bình Dương.
Chính quyền Scott Morrison đã phủ nhận rằng việc hủy bỏ hai thỏa thuận trên là nhắm vào Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Úc và là nguồn cung cấp sinh viên đại học lớn nhất ở nước ngoài trước khi đại dịch khiến Úc phải đóng cửa biên giới.
Ngoại trưởng Marise Payne nói các bang, chính quyền địa phương và các trường đại học được tài trợ công khai đã thông báo cho bà về tổng thể hơn 1.000 giao dịch nước ngoài.
Marise Payne cho biết trên đài phát thanh hôm 21.5 rằng đã nhận được hàng ngàn thông báo từ các bang về các giao dịch mà họ có với nhiều chính phủ nước ngoài, theo một quy trình mới giúp bà có quyền phủ quyết với những thỏa thuận như vậy.
"Kế hoạch này rất tập trung vào lợi ích quốc gia của Úc. Nó nhằm đảm bảo tính nhất quán trong quan hệ đối ngoại của chúng tôi trên toàn nước Úc và chắc chắn nó không nhằm vào bất kỳ quốc gia nào", bà Marise Payne nói với chương trình AM của đài ABC.
Marise Payne nói thêm rằng Úc đã cam kết hợp tác với Trung Quốc và đang "yêu cầu tất cả các chính phủ trên toàn thế giới tôn trọng thẩm quyền ra quyết định của chính phủ chúng tôi".
Marise Payne đang đến thăm New Zealand, nơi bà sẽ gặp người đồng cấp Nanaia Mahuta.
Ngoại trưởng Nanaia Mahuta hôm 19.4 cho biết New Zealand không ủng hộ liên minh an ninh Five Eyes (Úc, Anh, Canada và Mỹ) lên tiếng về các vấn đề nhân quyền. Bình luận được hiểu là đề cập đến các tuyên bố chung của Five Eyes chỉ trích Trung Quốc.
“Úc sẽ tiếp tục nhấn mạnh bản chất quan trọng của Five Eyes trong an ninh và tình báo”, bà Payne nói hôm 21.4.
