Trung Quốc đẩy mạnh trừng phạt thương mại Canada

Đầu tháng 3 này, hải quan Trung Quốc đã thu hồi giấy phép bán hàng đối với nhà phân phối cải dầu hàng đầu của Canada, Richardson International. Các quan chức Trung Quốc cho biết động thái này có liên quan đến "các loài gây hại nguy hiểm" như nấm trong mặt hàng nhập khẩu từ Richardson. Phía công ty của Canada đã bác bỏ mạnh mẽ cáo buộc ấy.

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang với Trung Quốc, có nhiều suy đoán rằng việc tẩy chay nông sản từ Canada mang sắc thái như một thông điệp chính trị. Hiện quan hệ Trung Quốc và Canada đang rất xấu sau khi Ottawa bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu. Phía Trung Quốc từng cảnh báo Canada phải trả giá nếu tiếp tục giữ người hay dẫn độ sang Mỹ.

Báo chí Canada không quên nhắc lại việc Trung Quốc xé thỏa thuận thương mại song phương với Na Uy và hạn chế nhập khẩu cá hồi từ Na Uy sau khi Oslo trao giải Nobel Hòa bình năm 2010 cho ông Lưu Hiểu Ba.

"Trung Quốc luôn móc nốingoại thương với chính sách đối ngoại của mình", Meredith Lilly, một chuyên gia về các vấn đề quốc tế tại Đại học Carleton phân tích. "Họ đã đưa ra yêu sách kiểu này trước đây". Bà phân tích trong trường hợp cải dầu thì việc "không đưa ra một lý lẽ pháp lý rõ ràng thì đó sẽ là một sự thừa nhận hoàn toàn rằng vụ việc chỉ mang màu sắc chính trị".

Bất kể động cơ thực sự của Trung Quốc là gì, Công ty Richardson không phải là công ty duy nhất của Canada bị hất cẳng khỏi thị trường Trung Quốc thời gian gần đây. Có 18 công ty của Canada, gồm Viterra Inc., Louis Dreyfus, Cargill Ltd. và Parrish & Heimbecker Ltd... đều nói rằng hợp đồng bán hàng của họ ở Trung Quốc đã dần cạn.

Hội đồng cải dầu Canada (CCC) cho biết: "Mặc dù có một số lạc quan ban đầu rằng mối quan tâm của Trung Quốc đối với mua bán cải dầu có thể được giải quyết nhanh chóng, nhưng các cuộc thảo luận kỹ thuật cho đến nay vẫn chưa cho thấy một giải pháp khả thi tức thời". "Các nhà xuất khẩu hạt cải dầu báo cáo rằng các nhà nhập khẩu Trung Quốc không sẵn sàng mua hạt cải Canada vào thời điểm này".

Năm ngoái, khoảng 40% xuất khẩu hạt cải của Canada là sang Trung Quốc, với trị giá khoảng 2,7 tỉ USD. Canada cũng đã xuất khoảng 1 tỉ USD cải dầu cho Trung Quốc và khoảng 500 triệu USD bột cải dầu, một sản phẩm được tách từ cải dầu.

Cho đến khi có sự gián đoạn gần đây, nhu cầu của Trung Quốc đối với cải dầu Canada vốn vẫn tăng mạnh, CCC cho biết. "Chúng tôi kêu gọi chính phủ Canada tiếp tục tăng cường nỗ lực để giải quyết tình hình", Chủ tịch CCC Jim Everson lên tiếng.

Bộ trưởng Nông nghiệp Canada Marie-Claude Bibeau cho biết gần đây Trung Quốc chỉ đồng ý xem xét lại quyết định sau khi để các nhà khoa học thẩm định lại tuyên bố "tìm thấy các sinh vật trong cải dầu Canada"."Các quan chức của cả hai nước sẽ tiếp tục tham gia để tìm ra giải pháp dựa trên cơ sở khoa học trong vấn đề này càng nhanh càng tốt", Bộ trưởng Bibeau nói với CBC News hôm thứ sáu 22.3. "Chúng tôi đang hợp tác chặt chẽ với các bên liên quan trong ngành về vấn đề này và chúng tôi sẽ thông báo khi có thêm thông tin".

Chuyên gia Lilly cho biết các quan chức chính phủ Canada nên làm hết sức mình để giải quyết tranh chấp, nhưng cuối cùng, bà nghi ngờ họ có thể không có đủ công cụ để thúc đẩy việc giải quyết nhanh chóng. "Canada hiện không có nhiều đòn bẩy để đảo ngược tình thế này", bà Lilly chua chát thừa nhận.