Tranh luận: Huy động vượt trần lãi suất, chịu trách nhiệm hành chính hay hình sự?

Mở đầu phiên tranh luận sáng 16.9, tham giabào chữa cho các bị cáoNguyễn Hoài Nam, Nguyễn Thị Nga, Nguyễn Văn Đức, Phan Thị Tú Anh bị truy tố về tội “Cố ý làm trái”, luật sư Hoàng Huy Đượccho rằng cần phải xem xét kỹ hành vi khách quan của các bị cáo có đúng là vi phạm hay không, hậu quả của nó như thế nào, trên cơ sở đó xem xét mức độ, tính chất, vai trò các bị cáo.

Đoàn giám định của NHNN đã phạm luật

Đối với số tiền 1.576 tỉ đồng được cho là số tiền chi lãi ngoài, gây thiệt hại cho OceanBank, đồng tình với luật sư đồng nghiệp đã bào chữa trước đó, luật sư Được cũng cho rằng nếu đã làm sai thì người ta phải tìm cách che giấu, nhưng ở OceanBank mọi thứ vẫn minh bạch, công khai.

Theo yêu cầu giám định số 58 của CQĐT đặt ra,yêu cầu Cơ quan giám định NHNN xác định OceanBank có vi phạm Thông tư 02 hay không, nếu có thì mức độ thiệt hại là bao nhiêu. Cơ quan giám định của NHNN sau đó đã vào cuộcvà đưa ra được một Kết luận giám định số 4605 vàotháng 6.2016.

Tuy nhiên, theo luật sư Được, một tình tiết vô cùng quan trọng, đắt giá trong vụ án nàychưa được làm rõ. Cụ thể, ngày 5.9.2017, ông Đỗ Anh Quân - Trưởng đoàn giám định của NHNN đã trả lời HĐXX rằng Đoàn giám định do Thống đốc NHNN thành lập không có chức năng giám định về thiệt hại. “Chúng tôi đã rất cẩn trọng tìm ra bản kết luận giám định này ghi nhận số tiền 1.576 tỉ đồng có phải là thiệt hại hay không, nhưng chúng tôi tìm trong vô vọng”, vị luật sư nói.

Ngoài ra, luật sư Đượcnghi ngờ tính pháp lý đối với Kết luận giám định số 4605 của Đoàn giám định khi vi phạm hàng loạt quy định trong Luật Giám định tư pháp. Luật sư cũng phân tích và trích dẫn những điều bất hợp lý.

Thứ nhất, trong Kết luận số 4605 có rất nhiều nội dung không đủ căn cứ giám định mà không được Đoàn giám định từ chối giám định, không những thế họ còn đề nghị CQĐTlàm rõ trách nhiệm của tập thể và cá nhân trong vụ việc, vậy có khách quan hay không?

Thứ hai, đại diện Đoàn giám định của NHNN đã trình bày việc giám định được thực hiện tại trụ sở cơ quan CSĐT, trụ sở Bộ Công an trên đường Phạm Văn Đồng (quận Cầu Giấy, Hà Nội), chứ không như trong văn bản ghi là tại Cơ quan Thanh tra NHNN (số 45 Lý Thường Kiệt, Hà Nội). Một kết luận mang tính khoa học đúng đắn nhưng được thực hiện không đúng đắn.

Với những luận cứ vừa nêu, luật sư Được khẳng định: “Kết luận các bị cáo gây thiệt hại 1.576 tỉ đồng cho OceanBank là hoàn toàn không có căn cứ. Kết luận giám định ghi trong tổng số 1.576 tỉ đồng có 1.022 tỉ đồng lãnh đạo OceanBank trực tiếp sử dụng cho mục đích cá nhân. Thiệt hại chi lãi ngoài thì phải chỉ rõ, chứ không thể chỉ cho rằng 1.022 tỉ đồng làchi cá nhân”.

Tiếp tục làm rõ, luật sư chỉ ra một số trường hợp chưa rõ mục đích sử dụng mà kết luận là chi lãi ngoài. Trong số 1.022 tỉ đồng đó có nhiều khoản Đoàn giám định chưa rõ mục đích sử dụng nhưng đã vội vàng kết luật là thiệt hại do chi lãi ngoài thì quả thật quá vội vàng.

Trách nhiệm của NHNN

Khi nói đến việc huy độngvượt trần lãi suất, vi phạm Thông tư 02 của NHNN,luật sư Được cho rằng cần xét đến bối cảnh thị trường thời điểm đó. Hai đời Thống đốc trước đều ký văn bản về việc cấm huy động vượt trần lãi suất, nếu vi phạm sẽ bị xử lý hành chính. Trên thực tế, hầu hết các tổ chức tín dụng đều huy động bằng lãi ngoài nhưng chỉbị xử lý hành chính. Nhưng với OceanBank lại đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự…

“Để xảy ra cơ chế, chính sách, tình trạng này, trách nhiệm phải thuộc về NHNN. Có nhìn đúng đắn khách quan như thế mới ra được kết luận đúng đắn”, luật sư nói.

Cũng trong phiên tòa xét xử sáng nay, các luật sư tham gia bào chữa cho các bị cáo nguyên là kế toán trưởng, cựu Giám đốc Khối của Ngân hàng Đại Dương cũng đưa ra các căn cứ, quan điểm cho rằng thân chủ của mình không phạm tội.

Luật sư bào chữa cho một số bị cáo nguyên là Giám đốc chi nhánh bị quy kết tội “Cố ý làm trái” cũng cho rằng thân chủ của mình chỉ làm theo nghĩa vụ được quy định tại hợp đồng lao động. Theo các luật sư, việc chi trả lãi ngoài của các bị cáo không gây thiệt hại cho OceanBanknên việc truy tố hình sự các bị cáo là không đúng quy định pháp luật…