Cựu Tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á, ông Trần Phương Bình thừa nhận mọi hành vi phạm tội, khai báo chiêu trò qua mắt thanh tra Ngân hàng Nhà nước cũng như các sai phạm liên quan Vũ "nhôm".
Hành trình từ giáo viên trở thành lãnh đạo Ngân hàng Đông Á của ông Trần Phương Bình
Chiều 28.11, TAND TP.HCM tiếp tục phiên xử Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ "nhôm", 43 tuổi, Giám đốc công ty Bắc Nam 79), ông Trần Phương Bình (59 tuổi, cựu Tổng giám đốc kiêm Phó chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Đông Á) và 24 bị cáo tiếp tục với phần xét hỏi.
Chiêu trò che giấu hành vi phạm tội
Mở đầu phần xét hỏi, ông Bình thừa nhận mọi hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố. Ông cho biết bản thân bắt đầu làm việc, giữ chức Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á theo văn bản bổ nhiệm của Ủy ban quận Phú Nhuận vào tháng 7.1997. Trước đó, ông làm giáo viên cho một trường Trung cấp Tài chính TP.HCM gần 10 năm.
Thời điểm thành lập, Ngân hàng Đông Á chỉ có vốn điều lệ 20 tỉđồng. Trong đó, Công ty vàng bạc Phú Nhuận góp 8 tỉđồng (40% cổ phần), Công ty xây dựng và kinh doanh nhà Phú Nhuận cũng chiếm 40 % cổ phần và một số cổ đông nhỏ lẻ khác chiếm phần còn lại của ngân hàng.
Theo cựu Tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á, ngân hàng này trải qua 39 lần thay đổi vốn điều lệ, tăng từ 20 tỉ lên 5.000 tỉđồng. Đại hội đồng cổ đông quyết định tăng vốn điều lệ dựa trên các cơ sở: tình hình phát triển ngân hàng, nhu cầu nâng cao khả năng thanh khoản, số vốn điều lệ tối thiểu do Ngân hàng Nhà nước quy định.
Trong vụ án này, Trần Phương Bình bị cáo buộc với vai trò là Tổng giám đốc, Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đông Á, đã chỉ đạo các bị cáo khác thực hiện hành vi phạm tội "Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản" với số tiền hơn 2.057 tỉđồng; "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế" gây thiệt hại hơn 1.551 tỉđồng.
Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng ngân hàng này lỗ lũy kế 31.076 tỉđồng, vốn chủ sở hữu âm 25.451 tỉđồng và tổng tài sản thực chỉ còn 47.011 tỉđồng vào cuối năm 2015.
Ông Bình khai Ngân hàng Nhà nước bắt đầu thanh tra toàn diện Ngân hàng Đông Á và phát hiện sai phạm vào năm 2014. Ở những lần thanh tra quỹ trước đó, Ngân hàng Nhà nước đều báo trước vài ngày để ngân hàng chuẩn bị các hồ sơ liên quan đến buổi làm việc. Để che giấu sai phạm, ông Bình chỉ đạo cấp dưới điều chuyển "khống" khoảng âm quỹ đến các chi nhánh, phòng giao dịch trong hệ thống, nơi chưa bị thanh tra.
Mua 14,3 triệu USD cho Vũ "nhôm" vì "cảm thấy có lỗi"
Liên quan tới Vũ "nhôm", ông Bình bị cáo buộc gây thiệt hại hơn 200 tỉ đồng cho Ngân hàng Đông Á thông qua việc thỏa thuận bán 13% cổ phần ngân hàng này cho Vũ với mục đích tăng vốn điều lệ.
Cụ thể, hồi năm 2014, ông Bình thống nhất bán cho Vũ 60 triệu cổ phần Ngân hàng Đông Á với giá 600 tỉđồng để trở thành cổ đông lớn, nắm quyền chi phối nhà băng này. Tuy nhiên, Vũ Nhôm chỉ thế chấp cho ngân hàng 220 lô đất tại Đà Nẵng của Công ty Bắc Nam 79 trị giá 400 tỉđồng. Ông Bình sau đó xuất quỹ trái phép 200 tỉcủa Ngân hàng Đông Á để ứng bù.
Sau đó, Ngân hàng Đông Á tăng vốn điều lệ bất thành nên chuyển trả cho Công ty Bắc Nam 79 số tiền gốc 600 tỉđồng và hơn 9,5 tỉtiền lãi. Cáo trạng của VKSND Tối cao xác định, Vũ "nhôm" chiếm đoạt của Ngân hàng Đông Á tổng cộng 203 tỉđồng.
Phan Văn Anh Vũ bị cách ly tại trại giam trong phần xét hỏi Trần Phương Bình - Ảnh: Hạ Kỳ
Ngoài ra, cơ quan điều tra còn thu được 5 tờ giấy viết tay của Đỗ Thanh Hùng (nguyên thủ quỹ Hội sở Ngân hàng Đông Á) các khoản thu chi sai nguyên tắc. Theo lệnh ông Bình, từ tháng 10.2012 đến 3.2015, Hùng đã xuất quỹ chi 293 tỉđổng để mua 13,9 triệu USD. Trong đó có 13,4 triệu USD được cho là mua giúp ông Vũ. Hiện, ông này khai đã sử dụng chi xài cá nhân hết, chưa thể hoàn trả lại cho ngân hàng này.
Nguyên tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á thừa nhận đã chỉ đạo nhân viên xuất quỹ mua USD "giúp" Phan Văn Anh Vũ và "không biết anh ta dùng vào việc gì". Số ngoại tệ này hiện Vũ Nhôm chưa trả lại cho ngân hàng. Vì vậy, quá trình xét xử vụ án này, HĐXX sẽ làm rõ mục đích sử dụng số tiền 13,4 triệu USD trên của Vũ "nhôm".
Trong khi đó, Vũ "nhôm" khai với cơ quan điều tra, Phan Văn Anh Vũ thừa nhận có nhờ ông Trần Phương Bình mua giúp tổng số tiền là 3,2 triệu USD. Đồng thời ông này cũng vay của ông Bình bảy lần với tổng số tiền là 10,2 triệu USD. Vũ cho rằng số tiền này do ông vay mượn cá nhân ông Bình, không có ý định chiếm đoạt của Ngân hàng Đông Á.
"Bị cáo muốn để Vũ trở thành cổ đông chiến lược của Ngân hàng Đông Á, nhưng ngân hàng lúc đó rơi vào tình trạng âm quỹ, nợ xấu tăng cao. Bản thân bị cáo cảm thấy có lỗi với Vũ", ông Bình giải thích nguyên nhân nhận lời mua giúp số ngoại tệ khi được Vũ đề nghị.
"Tại thời điểm đó Ngân hàng Đông Á đã âm quỹ rất lớn thì làm gì còn tiền mua hộ, tại sao không có bất cứ hợp đồng nào?", chủ tọa hỏi. Ông Bình cho biết bản thân tin tưởng Vũ có khả năng và nghĩ rằng ông này sẽ thanh toán.
Ngày mai, phiên xử đại án Ngân hàng Đông Á sẽ tiếp tục phần xét hỏi.
Hạ Kỳ
