Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Tập trung phát triển cảng Cái Mép - Thị Vải ngang tầm khu vực vào năm 2030

Dài hơn 20 km, chiếm hơn 30% lượng hàng hóa xuất khẩu bằng container của cả nước, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, cụm cảng biển sâu ở Bà Rịa - Vũng Tàu, cửa sông Thị Vải và sông Cái Mép, được đánh giá có mức tăng trưởng hàng hóa cao hàng đầu khu vực và được kỳ vọng sẽ trở thành cửa ngõ giao thương phía Nam.

Thủ tướng đã thị sát Dự án Cảng nước sâu Gemalink - Dự án cảng có quy mô lớn nhất trong cụm cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải với tổng diện tích lên tới 72ha, chiều dài cầu bến chính là 1.150m và bến tàu feeder là 370m.  Đây là cảng nước sâu lớn nhất Việt Nam, là một trong số 19 cảng lớn của thế giới đón được các siêu tàu lớn nhất thế giới hiện nay. Dự án có tổng mức đầu tư 520 triệu USD cho 2 giai đoạn (trong đó giai đoạn 1 đã hoàn thành là 330 triệu USD) với mục tiêu hình thành cảng có công suất lớn nhất nước với 2,5 triệu Teus. Cảng được trang bị bởi những siêu cẩu bờ (STS) được thiết kế và sản xuất tại Việt Nam. Cảng sẽ chính thức khai trương vào tháng 5/2021 và sẽ khai thác ít nhất 80% công suất thiết kế ngay trong năm nay và sẽ khai thác hết công suất từ năm 2022.  

Tiếp đó, Thủ tướng đã kiểm tra Cảng Quốc tế Cái Mép (CMIT). Đây là cảng container nước sâu tại khu vực Cái Mép, huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu với diện tích 48 héc ta. CMIT có cầu cảng dài 600 mét, công suất hơn 1,1 triệu TEU, có khả năng đón các tàu container có trọng tải lớn đạt 160.000 DWT.  

Cũng trong chuyến thị sát lần này, Thủ tướng đã kiểm tra Cảng Quốc tế Tân cảng -  Cái Mép (gọi tắt là TCIT) - liên doanh giữa Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn với 3 đối tác nước ngoài với tổng vốn đầu tư 100 triệu đô la Mỹ (tương đương với 2000 tỷ đồng), chính thức đi vào hoạt động từ tháng 01/2011. TCIT có luồng chạy tàu có độ sâu âm 14 mét; độ sâu khu vực bến cảng âm 16,8 mét; vùng xoay trở tàu rộng 600 mét, rất thích hợp cho việc phục vụ các siêu tàu trọng tải lên đến 160.000 DWT (tương đương với 14.000 Teu).

Mặc dù có lợi thế canh tranh riêng có nhưng đến nay, công suất khai thác cảng chỉ tăng từ 40% năm 2015 lên 53% năm 2020. Hạ tầng kết nối cảng với các trung tâm kinh tế trong Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam vẫn rất hạn chế. Từ Bà Rịa - Vũng Tàu kết nối với các tỉnh trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và miền Tây Nam Bộ chỉ có duy nhất tuyến đường Quốc lộ 51, dẫn đến tình trạng thường xuyên quá tải.

*Ngay sau chuyến thị sát, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đã có cuộc làm việc với lãnh đạo chủ chốt tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nhằm phát huy hơn nữa hiệu quả hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải logistics, kích thích tăng trưởng kinh tế xã hội của địa phương và khu vực kinh tế phía Nam.

Trong nhiều năm qua, Bà Rịa - Vũng Tàu luôn duy trì là một trong 5 địa phương có mức đóng góp cao nhất cho cả nước về GDP và thu ngân sách. Trên địa bàn tỉnh có 69 dự án cảng biển được quy hoạch tập trung chính trên trên 2 luồng hàng hải là Vũng Tàu - Thị Vải và Sông Dinh (riêng khu vực Cái Mép - Thị Vải có 35 bến cảng, hiện đã đưa vào khai thác 22 bến).

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh đến thế mạnh cảng biển của Bà Rịa - Vũng Tàu, khu vực đóng góp lớn cho sự phát triển của đất nước đặc biệt là kết nối cảng biển trong khu vực và quốc tế; đóng góp quan trọng vào sự phát triển của các tỉnh Đông Nam bộ. Đây là vấn đề cần được quan tâm trong tầm nhìn phát triển của Bà Rịa - Vũng Tàu và cả nước nhiều nhiệm kỳ tới.

Thủ tướng đánh giá, Bà Rịa - Vũng Tàu thời gian qua đã có nhiều bước tiến trong phát triển với cách làm quyết liệt, có hướng phát triển tốt cả về kinh tế xã hội, quốc phòng, an ninh và công tác xây dựng Đảng ở địa phương. Năm 2020, tỉnh đạt nhiều thành tích cao trong tăng trưởng, thu ngân sách, chỉ số cạnh tranh quốc gia, chỉ số quản trị hành chính công cũng được nâng lên. Cùng với đó, số lượng dự án FDI và đầu tư trong nước tăng. Đặc biệt, số lượng các dự án phát triển cảng biển trên địa bàn phát triển mạnh. Thủ tướng cũng nhận xét, bên cạnh phát triển kinh tế cảng biển, kinh tế xã hội, tỉnh còn quan tâm phát triển văn hóa, an sinh xã hội trên địa bàn.

Biểu dương, đánh giá cao sự cố gắng, nỗ lực và những thành tựu của Bà Rịa - Vũng Tàu, song, Thủ tướng cũng đề nghị tỉnh cần khắc phục một số hạn chế như: Trình độ công nghiệp công nghệ cao còn phát triển chưa tương xứng; nông nghiệp công nghệ cao, xây dựng nông thôn mới cần phải đẩy mạnh hơn…

Đi sâu vào những vấn đề kinh tế trọng điểm của Bà Rịa - Vũng Tàu, Thủ tướng cho rằng, mức tăng trưởng khoảng 2% của các cảng biển trên địa bàn trong bối cảnh dịch bệnh như thời gian qua là rất đáng mừng. Ngoải ra, thị trường không ngừng được mở rộng; công nghệ vận tải, bốc xếp không ngừng được nâng cấp, hoàn thiện, hiện đại; sản lượng khai thác ngày càng được cải tiến. Qua đó, nâng cao được uy tín trên thị trường quốc tế đối với các hãng tàu, là tiền đề quan trọng trong thời gian tới.

Tại buổi làm việc, Thủ tướng nêu rõ chủ trương của Đảng, các Nghị quyết chuyên đề và đặc biệt là Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII về việc nâng cấp hiện đại hệ thống cảng biển của đất nước; trong đó có khu vực Cảng Cái Mép - Thị Vải và Cảng Lạch Huyện, Hải Phòng; hoàn thiện xây dựng hạ tầng logistics và hạ tầng giao thông trong khu vực, vùng miền, đẩy mạnh phát triển hệ thống tàu vận tải biển, nâng cao chất lượng dịch vụ…Thủ tướng nhấn mạnh, Cảng Cái Mép – Thị Vải cùng với Cảng Lạch Huyện, Hải Phòng là những cảng biển nằm trong tốp đầu về cảng nước sâu quốc tế, là lợi thế của quốc gia trong phát triển.  

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng chỉ rõ tồn tại của khu vực cảng biển tại đây như: Điều kiện hạ tầng giao thông còn chưa đầy đủ, hoàn thiện; chưa có mô hình các trung tâm logistics hiện đại, đa phương thức chuyên nghiệp; thiếu hệ thống ngân hàng tài chính, hệ thống quy trình thủ tục hải quan đầy đủ; đồng thời cũng chưa có đội tàu đủ mạnh, phương thức giải tỏa hàng hóa nhanh… Đây là những tồn tại cần sớm khắc phục để phát triển cảng biển Cái Mép - Thị Vải trong thời gian tới, Thủ tướng chỉ đạo.

Do đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành cần đẩy mạnh việc nâng cấp hạ tầng khu vực Cảng Cái Mép - Thị Vải; trong đó có việc nạo vét đoạn luồng từ phao số 0 đến khu bến container Cái Mép đạt độ sâu tối thiểu -15m cho tàu lớn đi lại. Rà soát lại cầu cảng, bến cảng, tổ chức các tuyến đường thủy nội địa, đặc biệt kết nối với Đồng bằng Sông Cửu Long; bên cạnh đó là tổ chức các hệ thống logistics hiện đại. Về đường bô, cần sớm triển khai cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, cầu Phước An tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu vào và ra. Về đường sắt, cần nghiên cứu đoạn đường sắt Biên Hòa - Cái Mép như một phần nối dài của tuyến đường sắt Bắc - Nam để vận chuyển hàng hóa từ các vùng, miền đến Cái Mép - Thị Vải.

Thủ tướng cũng đề nghị tăng cường hạ tầng phục vụ logistics, sớm thúc đẩy hình thành hệ thống logistic hạ tầng khu vực Cái Mép hạ. Nghiên cứu hình thành trung tâm phân phối hàng hóa kết nối sân bay quốc tế Long Thành và cảng biển Cái Mép - Thị Vải để kết nối giữa hàng không và đường thủy. Thủ tướng giao Bộ Tài chính hình thành trung tâm chuyển giao chuyên ngành tập trung với trang thiết bị đầy đủ để thông quan hàng hóa tại khu vực Cảng Cái Mép - Thị Vải; tăng cường hơn nữa việc thu hút hãng tàu, chủ hàng, môi giới tài chính.

Thủ tướng cũng đề nghị quy hoạch thị xã Phú Mỹ, thành phố Vũng Tàu để tạo điều kiện hình thành những trung tâm tài chính, ngân hàng, bảo hiểm giao thương tạo điều kiện kết nối giữa cảng biển và các dịch vụ này. Cùng với đó là phát triển công nghiệp, khu công nghiệp, khu chế xuất công nghệ cao để hình thành trung tâm chế xuất của Bà Rịa - Vũng Tàu; liên kết với khu vực Long An, Bình Dương, Đồng Nai để tạo nền tảng cho phát triển khu vực cảng. Thủ tướng nhất trí ý kiến thành lập khu mậu dịch tự do tại Cái Mép để các tập đoàn quốc tế trong quá trình dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu tận dụng cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải.

Thủ tướng giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tập trung cao độ và các biện pháp phát triển nhanh hơn nữa, đồng bộ hơn nữa, cạnh tranh cao hơn nữa để đưa hệ thống cảng biển và logistics tại Bà Rịa - Vũng Tàu mà trước hết là khu vực Cái Mép - Thị Vải ngang tầm khu vực vào năm 2030 và trở thành một đầu mối cảng biển đẳng cấp thế giới vào năm 2045.

Tại buổi làm việc, Thủ tướng tán thành triển khai nhiều dự án hạ tầng thúc đẩy phát triển và khai thác hiệu quả hơn hệ thống cảng biển trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Đặc biệt, Thủ tướng cũng đồng ý chủ trương đầu tư Dự án cấp điện từ lưới điện quốc gia cho huyện Côn Đảo - địa chỉ đỏ ghi dấu truyền thống đấu tranh cách mạng oanh liệt của Đảng và nhân dân Việt Nam.