Tổng thống Tayyip Erdogan ngày 26.7 tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ có thể tìm mua chiến đấu cơ từ nước khác nếu Mỹ không bán tiêm kích F-35, đồng thời đe dọa xét lại thương vụ mua máy bay Boeing.
Thổ Nhĩ Kỳ vào hai tuần trước bắt đầu nhận hệ thống phòng không S-400 bàn giao từ Nga. Mỹ ngay sau đó thông báo khởi động quá trình loại bỏ đồng minh NATO này khỏi chương trình sản xuất F-35. Không loại trừ khả năng sắp tới sẽ có thêm biện pháp trừng phạt.
Phát biểu trước các thành viên đảng cầm quyền, nhà lãnh đạo Ankara bày tỏ hy vọng giới chức Washington suy nghĩ hợp lý chuyện trừng phạt.
“Bạn không bán F-35? Vậy xin lỗi, chúng tôi một lần nữa sẽ tìm đến nước khác. Ngay cả khi không nhận được F-35 thì chúng tôi vẫn mua 100 máy bay Boeing hiện đại. Thỏa thuận đã ký, một chiếc đã giao và chúng tôi – một khách hàng tốt – đang thanh toán. Tuy nhiên nếu mọi thứ tiếp tục như vậy thì cần cân nhắc thương vụ”, Tổng thống Erdogan cho biết.
Tập đoàn quốc phòng nhà nước Nga Rostec từng ngỏ ý cung cấp Su-35 nếu phía Thổ Nhĩ Kỳ yêu cầu. Phía Ankara hiện chưa đàm phán vấn đề này.
Dù không ít quan chức Mỹ lên tiếng dọa trừng phạt nhưng Tổng thống Donald Trump luôn đưa ra nhiều bình luận tỏ ý thông cảm. Ông vừa phát biểu tại Nhà Trắng vào ngày 26.7: “Chúng tôi đang xem xét tình huống của Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là tình huống khó khăn, tôi không đổ lỗi cho họ”.
Hội kiến người đồng cấp Tayyip Erdogan cuối tháng 6, Tổng thống Trump trách chính quyền tiền nhiệm Barack Obama đặt điều kiện khi Thổ Nhĩ Kỳ muốn mua hệ thống Patriot, làm cho quốc gia Trung Đông này quyết định chuyển sang mua S-400.
Quan hệ cá nhân Trump - Erdogan tốt đẹp biến nhà lãnh đạo Washington trở thành “nhân tố X” mà giới chức Ankara hy vọng sẽ giúp họ thoát sự trừng phạt khắc nghiệt, hay ít nhất thì cũng trì hoãn được một thời gian.
Cẩm Bình (theo Reuters)