Tại ASEAN, Việt Nam là nước chịu chi tiền nhất vào cơ sở hạ tầng

Theo số liệu của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), đầu tư cơ sở hạ tầng của khu vực nhà nước và khu vực kinh tế tư nhân của Việt Nam đã tăng lên mức cao nhất tại khu vực và châu lục, đạt mức trung bình khoảng 5,7% GDP. Đây là mức cao nhất trong các nước thuộc khu vực Đông Nam Á và chỉ thấp hơn mức 6,8% GDP của nền kinh tế lớn nhất châu lục là Trung Quốc.

Chỉ tính riêng trong khu vực Đông Nam Á, tỉlệ đầu tư cơ sở hạ tầng trên GDP của Việt Nam là vượt trội so với phần còn lại: Indonesia và Philipines chỉ đạt chưa đầy 3% GDP, còn Malaysia và Thái Lan thì thậm chí hiện đang ở mức dưới 2% GDP.

ADB ước tính rằng các nền kinh tế mới nổi trong khu vực sẽ phải đầu tư ít nhất là 2.630 tỉ USD từ nay tới năm 2030 để xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông vận tải, tăng cường cung cấp điện cũng như nâng cấp các hệ thống cung cấp nước và vệ sinh. Và Việt Nam, hiện là một trong những nước phát triển nhanh nhất thế giới, đang tăng cường hết mức có thể khả năng đầu tư vào cơ sở hạ tầng để thu hút hơn nữa các nhà đầu tư nước ngoài khi chính phủ Việt Nam đang đặt mục tiêu đưa nền kinh tế của mình trở thành con hổ tiếp theo tại châu Á.

Eugenia Victorino, nhà kinh tế tại Tập đoàn Ngân hàng Australia & New Zealand có trụ sở ở Singapore, cho biết: “Chính phủ Việt Nam hiểu rõ rằng nếu họ muốn cạnh tranh trong lĩnh vực thu hút đầu tư thì những lợi thế như giá lao động rẻ cũng sẽ là không đủ. Họ cần phải có một hệ thống cơ sở hạ tầng đủ chất lượng để thu hút các doanh nghiệp nước ngoài đặt nhà máy tại đất nước mình. Ở thời điểm hiện tại hạ tầng của Việt Nam đã phát triển khá rộng khắp, với các sân bay và đường cao tốc được xây dựng trên khắp đất nước”.

Những nỗ lực này tỏ ra đang được đền đáp xứng đáng. Đầu tư trực tiếp nước ngoài đã tăng lên mức kỷ lục 15,8 tỉ USD trong năm 2016, và Ngân hàng Thế giới dự báo rằng nền kinh tế Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng trên 6% từ nay đến năm 2019, và là một trong số những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới trong thập kỷ này.

Tuy nhiên, những thách thức cũng không phải là ít. Theo tính toán của Chính phủ, thì Việt Nam sẽ cần ít nhất khoảng 480 tỉ USD để đầu tư vào lĩnh vực hạ tầng từ nay đến năm 2020, trong đó có khoảng 11 nhà máy điện với tổng công suất 13.200 megawatt và khoảng 1.380 km đường cao tốc. Chỉ mới tuần trước, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải đẩy nhanh kế hoạch thu hút thêm vốn đầu tư cho hạ tầng cơ sở do ngân sách nhà nước chỉ đáp ứng được khoảng 1/3 nhu cầu tài chính cần thiết cho kế hoạch.

Rana Hasan, giám đốc phụ trách phát triển kinh tế của ADB, cho biết tỷ lệ đầu tư tư nhân vào chi phí cơ sở hạ tầng tại Việt Nam có thể đang ở mức dưới 10%. Tại một số quốc gia khác vai trò của khu vực tư nhân tỏ ra lớn hơn, chẳng hạn như Ấn Độ đầu tư của tư nhân vào hạ tầng nước này chiếm hơn 30% tổng đầu tư cơ sở hạ tầng trong những năm gần đây.

Tuy vậy, Việt Nam có vẻ như vẫn đang chiếm ưu thế đáng kể so với các nước trong khu vực với vị thế là người đang đi trước. Những quốc gia Đông Nam Á khác hiện tại cũng đang bắt đầu lên kế hoạch để bắt kịp: Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đang bắt tay vào việc lên kế hoạch đầy tham vọng là nâng mức chi tiêu cho hạ tầng cơ sở của nước này lên 7% GDP, trị giá khoảng 120 tỉ USD từ nay đến năm 2022.

Trong khi đó tổng thống Indonesia Joko Widodo đang phải vật lộn để có những dự án hạ tầng đầu tiên trong nhiệm kỳ của mình: chính phủ nước này đang cố gắng tăng tốc độ triển khai các dự án bao gồm những tuyến đường cao tốc kết nối các hòn đảo chính của đất nước, ngoài ra còn có một dự án xây dựng tuyến đường sắt cao tốc dài 720 km từ thủ đô Jakarta đến Surabaya.