Sáng lập Alibaba sau khi bỏ nghề dạy tiếng Anh, Jack Ma nay làm giáo sư thỉnh giảng ở Nhật

Đảm nhiệm chức vị mới từ ngày 1.5, Jack Ma dự kiến sẽ cung cấp những lời khuyên cho sinh viên về một số chủ đề nghiên cứu, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp - thực phẩm bền vững.

Từng là người giàu nhất Trung Quốc, Jack Ma cũng "chia sẻ kinh nghiệm phong phú và kiến thức tiên phong về tinh thần kinh doanh, quản lý doanh nghiệp và đổi mới" trong các cuộc hội thảo tại trường do Đại học Tokyo điều hành.

Động thái trên đánh dấu sự trở lại giảng dạy của Jack Ma sau khi nghỉ việc tại Alibaba vào tháng 9.2019. Jack Ma từng là giáo viên tiếng Anh vài năm trước khi đồng sáng lập Alibaba rồi thành lập Ant Group (nhánh công nghệ tài chính của Alibaba). Ông chính là người tiên phong trong thương mại điện tử và công nghệ tài chính ở Trung Quốc.

Tháng 5.2019, Jack Ma nói ông sẽ quay lại công việc giảng dạy sau khi nghỉ việc tại Alibaba. Lúc đó, tỷ phú cho biết mình trở về cội nguồn vì tình yêu với nghề.

Theo Bloomberg, chính phủ Trung Quốc gần đây yêu cầu Jack Ma quay trở về nước, xuất hiện trước công chúng nhằm bày tỏ sự ủng hộ với kế hoạch tái cơ cấu Alibaba. Hôm 28.3, Alibaba tiết lộ đang có kế hoạch chia thành 6 đơn vị và khám phá các khoản gây quỹ hoặc niêm yết cho hầu hết trong số đó. Đây là cuộc tái cơ cấu lớn nhất Alibaba trong 24 năm.

Thời điểm đó, Jack Ma đã ghé thăm tại trụ sở Alibaba ở thành phố Hàng Châu (Trung Quốc), làm dấy lên đồn đoán việc ông sẽ trở lại nắm quyền. Tuy nhiên, động thái làm giáo sư thỉnh giảng của Jack Ma tại Đại học Tokyo cho thấy ông đã quyết rút lui hoàn toàn khỏi đế chế của mình để tập trung nghiên cứu cho phát triển kỹ thuật nông nghiệp.

“Rõ ràng là sự nghiệp làm doanh nhân của Jack Ma đã chấm dứt. Dù đã thành công trong mảng kinh doanh nhưng với vốn kinh nghiệm từng làm giáo viên tiếng Anh, Jack Ma đã bày tỏ nguyện vọng được quay lại giảng dạy khi rời khỏi đế chế của mình”, chuyên gia phân tích Ashadhi Kumarasiri của công ty LightStream Research nhận định.

Theo tờ Bloomberg, Jack Ma đã nói với các lãnh đạo Ant Group và như Alibaba rằng đừng quá ám ảnh với sự trở lại của ông. Ông cam kết sẽ ủng hộ cho thành công của Alibaba ngay cả khi ở nước ngoài.

Jack Ma có mối liên kết chặt chẽ với Nhật Bản do tỷ phú Masayoshi Son, nhà sáng lập tập đoàn SoftBank, chính là người đã đổ tiền đầu tư cho Alibaba cách đây hơn 20 năm khi công ty còn chưa có gì trong tay.

Tiếp xúc với công chúng nhiều hơn sau 2 năm ẩn mình vì "vạ miệng"

Jack Ma thời gian qua đã tiếp xúc với công chúng nhiều hơn, khoảng 2 năm sau khi chọc giận chính quyền Trung Quốc vào tháng 10.2020 qua một bài phát biểu. Trong đó, Jack Ma chỉ trích hệ thống quản lý tài chính của Trung Quốc và tuyên bố các ngân hàng nước này đang hoạt động với tư duy như "tiệm cầm đồ". Tháng 11.2020, Jack Ma bị triệu tập. Một ngày sau, đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của Ant Group trị giá 37 tỉ USD bị chính quyền Trung Quốc hủy bỏ.

Tiếp đó, Jack Ma buộc phải nhượng bộ chính phủ Trung Quốc rất nhiều. Ant Group phải phối hợp với cơ quan quản lý Trung Quốc trong việc tái cấu trúc doanh nghiệp, đồng thời thường xuyên thảo luận với ngân hàng trung ương về cách điều chỉnh hoạt động.

Những năm đầu thành lập, thành công của Ant Group trong các dịch vụ như thanh toán kỹ thuật số và tiền gửi trên thị trường tiền tệ đã đe dọa sự thống trị của các ngân hàng lớn được chính phủ hậu thuẫn.

Việc hủy bỏ IPO của Ant Group đã dẫn đến cuộc kiểm soát rộng lớn hơn với các hãng công nghệ trong nước. Điều này gây áp lực lên giá cổ phiếu Alibaba, vốn đã giảm hơn 70% so với mức đỉnh năm 2020. Theo Bloomberg Billionaires Index, khối tài sản của Jack Ma đã giảm mạnh từ mức 61 tỉ USD vào tháng 10.2020 xuống còn khoảng 33 tỉ USD.

Sau đó, Jack Ma, người từng là chuyên gia máy bay phản lực nổi tiếng, đã ẩn mình, làm dấy lên những đồn đoán dữ dội về tung tích của ông.

Vào tháng 11.2022, Jack Ma được phát hiện ở Nhật Bản, nơi ông chủ yếu giao lưu với một số câu lạc bộ thành viên tư nhân, theo tờ Financial Times. Chuyến đi Nhật Bản của Jack Ma đã làm dấy lên đồn đoán về việc liệu ông có quyết định định cư ở nước này hay không. Tờ SCMP đưa tin Jack Ma đã dành ba tháng ở Nhật Bản, nơi ông xem xét các hoạt động và công nghệ của các trang trại nuôi cá. Ông nghiên cứu nghề cá và nuôi cá ngừ, mở rộng mối quan tâm của mình với nông nghiệp bền vững và ngành công nghiệp thực phẩm.

Vào tháng 1, Jack Ma đến Bangkok (thủ đô Thái Lan), ghé thăm nhà hàng thức ăn đường phố được trao sao Michelin (giải thưởng danh giá trong làng ẩm thực trên thế giới) và xem một trận đấu Muay Thái. Ông cũng đã xuất hiện ở Hồng Kông gần cuối tháng 1 để đón tết Nguyên đán.

Jack Ma có nhiều thời gian hơn dưới ánh đèn sân khấu kể từ tháng 3 khi trở lại ngôi trường do ông thành lập ở quê hương Hàng Châu, phía đông Trung Quốc. Vào tháng 4, ông được bổ nhiệm làm giáo sư danh dự tại Đại học Hồng Kông.

Từ bỏ quyền kiểm soát Ant Group và Hundsun Technologies

Hôm 7.1, truyền thông đưa tin Jack Ma sẽ không còn kiểm soát Ant Group sau khi các cổ đông của công ty đồng ý thực hiện một loạt điều chỉnh khiến ông từ bỏ hầu hết quyền biểu quyết của mình.

Trước đó, Jack Ma nắm hơn 50% quyền biểu quyết ở Ant Group. Những điều chỉnh này khiến tỉ lệ này rơi xuống mức 6,2%, theo tính toán của hãng tin Reuters.

Ngày 8.1, tờ SCMP cho biết Jack Ma sẽ nhường quyền kiểm soát Hundsun Technologies, nhà cung cấp phần mềm tài chính niêm yết tại thành phố Thượng Hải (Trung Quốc), sau khi chủ sở hữu nó là Ant Group đại tu cơ cấu cổ phần và làm giảm quyền biểu quyết của ông.

Trước đó, Jack Ma gián tiếp nắm giữ 20,72% quyền biểu quyết tại Hundsun Technologies.

“Vì không có cổ đông nào, một mình hoặc cùng với các bên khác, sẽ có quyền kiểm soát Ant Group, người kiểm soát thực tế Hundsun Technologies cũng sẽ được thay đổi từ ông Jack Ma thành không còn người nào”, trích tuyên bố từ Hundsun Technologies.

Được thành lập tại thành phố Hàng Châu (thủ phủ tỉnh Chiết Giang, phía đông Trung Quốc) vào năm 1995 với tư cách là nhà cung cấp thông tin tài chính, Hundsun Technologies từng tạo ra một trong những phần mềm giao dịch phổ biến nhất Trung Quốc dành cho các công ty quản lý quỹ và chứng khoán. Công ty ra mắt công chúng tại Thượng Hải vào năm 2003 và có vốn hóa thị trường khoảng 80,2 tỉ nhân dân tệ (11,7 tỉ USD).

Vào 2014, cùng năm mà Ant Group được thành lập, Jack Ma đã mua lại cổ phần kiểm soát Hundsun Technologies từ Hundsun Group, thông qua một công ty mà ông sở hữu 99% cổ phần. Thỏa thuận trị giá 3,3 tỉ nhân dân tệ mang lại cho Jack Ma 20,62% cổ phần Hundsun Technologies, dẫn đến cuộc điều tra chống độc quyền kéo dài 4 tháng của Bộ Thương mại Trung Quốc.

Những cổ phần vốn chủ sở hữu đó đã được chuyển cho Ant Group một năm sau đó, mang lại cho công ty non trẻ sức mạnh tổng hợp cần thiết để nhanh chóng mở rộng trong lĩnh vực công nghệ tài chính của Trung Quốc, với việc Jack Ma vẫn nắm quyền kiểm soát hiệu quả với nhà cung cấp phần mềm.

Cuối năm 2014, Ant Group, Hundsun Technologies cùng China National Investment & Guaranty Corporation tuyên bố họ sẽ cùng nhau thành lập Zhejiang Santan Financial Information Service Co. Đây được coi là đối thủ trực tiếp của Lufax Holding, nền tảng dịch vụ tài chính cá nhân được liên kết với Ping An Group.

Tuy nhiên, cũng như các công ty lớn khác trong ngành, hoạt động kinh doanh của Hundsun Technologies gần đây đã bị ảnh hưởng bởi những khó khăn kinh tế và áp lực pháp lý.