Sagri: Sử dụng sai gần 2000 hecta đất công, đầu tư lỗ hàng trăm tỉ

Tổng Kiểm toán Nhà nước (KTNN) Hồ Đức Phớc mới đây đã ký thông báo kết quả kiểm toán đối với Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (Sagri) và 4 công ty con về các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước năm 2017.

Sử dụng sai 1.919 ha đất công

Theo kết quả kiểm toán, Sagri và Công ty TNHH MTV Cây trồng TP.HCM cho thuê lại hơn 5,4ha đất không đúng quy định. Ngoài ra, Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu Nông Lâm Hải sản (100% vốn của Sagri) được xác định đã ký 10 hợp đồng góp vốn thành lập các pháp nhân mới để đầu tư trên 24 khu đất, có diện tích hơn 1.919ha.

Trong số 1.919ha, Sagri đã bàn giao 140ha đất và tài sản trên đất của Công ty TNHH MTV Bò sữa TP.HCM cho Công ty TNHH Nông nghiệp Trung Thủy Sagrikhi chưa có văn bản chấp thuận của UBND TP.HCM, chưa có quyết định thu hồi và giao đất của cơ quan có thẩm quyền.

Trong số 10 hợp đồng hợp tác thì có 2 hợp đồng có ngành nghề kinh doanh bất động sản, là ngành nghề phải thoái vốn theo Quyết định 929/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và thuộc lĩnh vực không được phép đầu tư theo Nghị định 91/2005/NĐ-CP của Chính phủ; 6 hợp đồng đã thông báo dừng hợp tác nhưng chưa thanh lý hợp đồng.

Ngoài ra, Sagri còn ký 7 hợp đồng hợp tác (chưa lập pháp nhân mới) với 4 đơn vị để hợp tác kinh doanh trên 7 cơ sở nhà đất có tổng diện tích hơn 114 ha.

Trong đó, Sagri có 6 hợp đồng hợp tác thực hiện theo phương thức việc tổ chức kinh doanh trên khu đất hoàn toàn do các đối tác toàn quyền quyết định. Mặc dùSagri được hưởng một khoản lợi nhuận cố định không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh trên khu đất, nhưng thực chất của hợp đồng hợp tác là Sagri cho thuê lại đất, trái quy định và không có văn bản chấp thuận chủ trương của UBND TP.HCM.

Đầu tư lỗ hàng trăm tỉ đồng

Đến cuối năm 2017, Sagri đã đầu tư vốn vào 25 doanh nghiệp với giá trị ghi sổ kế toán là hơn 1.000 tỉ đồng (bao gồm: 5 công ty con, 11 công ty liên kết và 9 doanh nghiệp khác) nhưng có 9/25 doanh nghiệp kinh doanh lỗ; 10/25 doanh nghiệp lỗ lũy kế đến thời điểm 31.12.2017 với số lỗ là hơn 380 tỉ đồng. Trong đó có công ty ngưng hoạt động (Công ty CP Nhựa Tân Hóa ngưng hoạt động từ năm 2014), chưa đi vào hoạt động (Công ty CP Sinh thái văn hóa Vĩnh Lộc)...

"Với khoản đầu tư trên, lẽ ra Sagri phải trích dự phòng theo quy định hơn 100 tỉ đồng nhưng Sagri không làm điều này", KTNN cho hay.

Sagri cũng ký 3 hợp đồng vay ngoại tệ và một hợp đồng vay VND để vay bổ sung vốn lưu động nhưng lại đem số tiền vay được đi gửi có kỳ hạn tại ngân hàng khác, không đúng mục đích vay và lỗ hơn 12 tỉ đồng do chênh lệch tỷgiá.

Cũng theo KTNN, Sagri và một thành viên của Tổng công ty này là Công ty TNHH MTV Bò sữa TP.HCM chưa trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi theo quy định. Cụ thể, Sagri và Công ty TNHH MTV Bò sữa TP.HCM đã không yêu cầu Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư Đức Nguyên cung cấp chứng từ tương đương với số tiền 12 tỉ đồng đã tạm ứng. Đây là số tiền mà Sagri đã bỏ ra để thuê Công ty Đức Nguyên hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn để UBND tỉnh Đắk Lắk giao 4.000 ha đất tại huyện Ea Súp cho Sagri thực hiện dự án trồng cây cao su. Tuy nhiên, hiện khoản tạm ứng này khó có khả năng thu hồi.

Xử lý trách nhiệm

Trước tình hình trên, KTNN kiến nghị Sagri rà soát diện tích đất đã giao khoán cho hộ gia đình, cá nhân không đúng quy định để thu hồi, thanh lý các hợp đồng cho thuê sai quy định; Thanh lý các hợp đồng hợp tác góp vốn lập pháp nhân mới để hợp tác đầu tư trên các khu đất với Công ty TNHH MTV Cây trồng TP.HCM không đúng quy định.

Cơ quan kiểm toán cũng đề nghị Chủ tịch UBND TP.HCM chỉ đạo tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm của tập thể và cá nhân để xử lý theo quy định với các tồn tại, hạn chế nói trên, đặc biệt là việc cho thuê đất, hợp tác đầu tư khi chưa có văn bản chấp thuận của UBND TP.HCM.

Về mặt tài chính, KTNN đề nghị Sagri và 4 công ty con được kiểm toán phải nộp thêm cho ngân sách gần 26 tỉ đồng. Sagri và Công ty TNHH MTV Cây trồng TP.HCM nộp số lợi nhuận từ việc cho thuê tài sản hơn 11 tỉ đồng và đề nghị xử lý tài chính hàng tỉ đồng khác ở bốn dự án đã được kiểm toán.

Ngoài ra, Công ty TNHH MTV Bò sữa TP.HCM có biện pháp thu hồi ngay 12 tỉ đồng đã tạm ứng cho Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư Đức Nguyên, chấm dứt việc vay và sử dụng vốn vay không đúng mục đích.

KTNN cũng đề nghị Chủ tịch HĐTV Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn chỉ đạo các đơn vị liên quan nghiêm túc thực hiện kịp thời, đầy đủ các kiến nghị và báo cáo kết quả thực hiện cho KTNN trước ngày 30.11 tới.