Sadeco là công ty nào, có mối liên hệ ra sao với IPC?

Tổng giám đốc Công ty cổ phần Phát triển Nam Sài Gòn (Sadeco) Hồ Thị Thanh Phúc vừa bị khởi tố, bắt tạm giam. Trước đó, nguyên Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Phát triển công nghiệp Tân Thuận (IPC) Tề Trí Dũng cũng đã bị tạm giam. Giữa Sedeco và IPC có mối "liên hệ đặc biệt" như thế nào?

Theo báoThanh Niên, Công ty cổ phần Phát triển Nam Sài Gòn (Sadeco) có một “sứ mệnh đặc biệt” trong chiến lược phát triển của TP.HCM vào những năm đầu thập niên 1990.

Để triển khai quy hoạch Khu đô thị mới Nam TP, UBND TP.HCM thành lập Sadeco. Khi đã trở thành công ty cổ phần, Sadeco vào thời điểm năm 2015 có vốn điều lệ khoảng 170 tỉ đồng, trong đó riêng IPC có tỷ lệ vốn góp chiếm hơn 74%.

Quỹ đất "đắc địa" với hàng trăm héc ta

Sadeco nắm trong tay quỹ đất dự án hàng trăm héc ta tại nhiều vị trí đắc địa ở TP.HCM. Bản thân là doanh nghiệp “đẻ trứng vàng” cho IPC, tuy nhiên, tài sản nhà nước tại Sadeco lại bị lũng đoạn, bị tư nhân “thâu tóm” với sự “can dự” trực tiếp của ông Tề Trí Dũngvà nhiều lãnh đạo chủ chốt IPC, Sadeco...

Vào năm 2015, khi duyệt đề án tái cơ cấu, UBND TP.HCM yêu cầu IPC (lúc này đang chiếm tỷ lệ sở hữu vốn 44% tại Sadeco) không được giảm thêm tỷ lệ sở hữu vốn. Thế nhưng, trên thực tế IPC đã “phớt lờ” yêu cầu này.

Khu biệt thự cao cấp Sông Ông Lớn ở H.Bình Chánh (TP.HCM) do Sadeco làm chủ đầu tư - Ảnh: Báo TN

Ngày 10.11.2016, Công ty Nguyễn Kim có văn bản đề xuất tham gia mua cổ phần để trở thành cổ đông chiến lược của Sadeco. Đến ngày 29.6.2017, tại đại hội cổ đông Sadeco, đại diện vốn góp nhà nước (do IPC cử) thời kỳ liên quan, gồm 4 thành viên: ông Tề Trí Dũng; ông Trần Đăng Linh, Phó tổng giám đốc IPC; bà Hồ Thị Thanh Phúc, Tổng giám đốc Sadeco và ông Trần Mạnh Khôi, Phó trưởng ban Kiểm soát Sadeco, biểu quyết đồng ý 100% phương án tăng vốn điều lệ theo hình thức phát hành cổ phiếu cho cổ đông chiến lược là Công ty Nguyễn Kim.

Tiếp đó, ngày 19.10.2017, Công ty Nguyễn Kim chuyển thanh toán cho Sadeco 360 tỉ đồng. Cùng ngày, Sadeco ký hợp đồng gửi 360 tỉ đồng vào một ngân hàng với kỳ hạn 18 tháng.

Sau khi phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược, tỷ lệ sở hữu của nhóm cổ đông nhà nước tại Sadeco giảm từ 62,8% xuống chỉ còn 41% (trong đó tỷ lệ sở hữu vốn của IPC từ 44% giảm xuống chỉ còn 28,8%), trong khi Công ty Nguyễn Kim chiếm tỷ lệ chi phối tại Sadeco là hơn 54% vốn điều lệ.

Lằng ngoằng "chiến dịch" bán đứt quyền biểu quyết tại Sadeco cho Nguyễn Kim

Theo kết luận thanh tra của Thanh tra TP, trước khi “bán đứt” quyền biểu quyết tại Sadeco cho Công ty Nguyễn Kim, vào năm 2015, nhóm cổ đông nhà nước cũng đã bán 5.235.683 cổ phần Sadeco cho Công ty Exim, mệnh giá 10.000 đồng/cổ phần, mức giá 26.100 đồng/cổ phiếu.

Trụ sở Sadeco - Ảnh: Báo TN

Sau đó, vào tháng 6.2016, Công ty Exim chuyển nhượng toàn bộ số cổ phần này cho Công ty Nguyễn Kim với mức 57.000 đồng/cổ phiếu. Đến thời điểm kể từ đầu năm 2017, nhà đất khu Nam TP (nơi Sadeco có nhiều dự án quan trọng với quy mô đất đai lớn) ảnh hưởng cơn sốt đất, giá tăng rất nhiều, nhưng điều đáng nói là Sadeco bán chỉ định không thông qua đấu giá cho Công ty Nguyễn Kim chỉ 40.000 đồng/cổ phiếu (tháng 6.2017).

Theo Thanh tra TP, bản chất vụ việc này là việc chỉ định đối tác chiến lược (Công ty Nguyễn Kim) và chỉ định giá bán cổ phần không được tổ chức thẩm định giá hợp pháp. Thanh tra TP khẳng định việc làm này là “trái quy định pháp luật”, dẫn đến gây thiệt hại ít nhất 153 tỉ đồng (chỉ tính chênh lệch giá cổ phiếu); nếu tính đầy đủ giá trị gia tăng tài sản của Sadeco lúc thời điểm giá đất tăng cao, con số thiệt hại “sẽ rất lớn”.

Thanh tra TP cũng khẳng định vốn huy động từ việc phát hành cổ phần cho Công ty Nguyễn Kim đến nay vẫn chưa sử dụng (gửi tiết kiệm thời hạn 18 tháng tại ngân hàng thương mại cổ phần), cho thấy việc đề xuất chỉ định phát hành cổ phần cho Công ty Nguyễn Kim để huy động vốn đầu tư cho các dự án là không đúng với thực tế; tại thời điểm đề xuất Sadeco chưa có nhu cầu thực sự tăng vốn điều lệ.