Phía sau động thái giữ tàu Triều Tiên của Mỹ

Thông tin xuất hiện giữa lúc Triều Tiên thực hiện hai cuộc tập trận tấn công dường như để buộc Mỹ nới lỏng trừng phạt.

Bên bắt tàu hàng Wise Honest (có hai đăng kiểm Triều Tiên lẫn Sierra Leone) lúc đang vận chuyển than vào tháng 4.2018 là Indonesia. Tàu tắt hệ thống nhận diện tự động khi đi vào vùng biển nước này.

Bộ Tư pháp Mỹ nộp đơn đề nghị tịch thu con tàu. Lập luận họ đưa ra là chi phí bảo trì và vận hành Wise Honest được chuyển thông qua các tổ chức tài chính Mỹ, vi phạm luật pháp Mỹ.

Giới chức Indonesia cho biết 25 thuyền viên trên Wise Honest được thả về nhà, riêng thuyền trưởng phải đối mặt với truy tố.

Do tiến hành hàng loạt vụ thử vũ khí mà Triều Tiên trong năm 2017 bị Liên Hợp Quốc áp đặt rất nhiều nghị quyết trừng phạt, trong số này có lệnh cấm nhập khẩu than và sắt từ quốc gia Đông Bắc Á – hai loại khoáng sản đem lại nguồn ngoại tệ lớn cho họ.

Tránh trừng phạt ngày càng khôn khéo

Báo cáo công bố vào tháng 3 của Liên Hợp Quốc liệt kê những tàu Triều Tiên thường sử dụng để thực hiện hoạt động thương mại trái phép: giao dịch trên biển, trộm danh tính, thay đổi tên, gửi tín hiệu nhận diện sai,…

Wise Honest lúc vận chuyển hơn 25.000 tấn than qua Indonesia đã cố gắng che giấu bằng hai đăng kiểm. Tàu còn di chuyển mà không treo cờ nước nào cả.

Indonesia xác định công ty Hàn Quốc Enermax là bên nhận than. Phía đơn vị này khai rằng họ nhận lời đề nghị mua than xuất xứ Indonesia từ một nhà môi giới địa phương ở quốc gia Đông Nam Á.

Chuyện gì xảy ra tiếp theo?

Theo nhà phân tích Go Myong-Hyun thuộc Viện Nghiên cứu chính sách Asan, giới chức Washington quyết định ra tay tịch thu vì lo ngại Indonesia – nước vốn duy trì quan hệ tốt với Triều Tiên – trả tàu cho chủ.

Động thái tịch thu sẽ khiến Triều Tiên nổi giận. Họ có thể phản ứng bằng nhiều lời chỉ trích hoặc tiến hành thử vũ khí, nhưng chắc chắn không dám bắt giữ tàu Mỹ do còn muốn nhanh chóng lấy lại Wise Honest.

Nhà phân tích Cho Bong-hyun thuộc Viện Nghiên cứu kinh tế IBK cho biết: “Triều Tiên không sở hữu nhiều tàu cỡ lớn cho xuất khẩu. Nếu tàu cỡ Wise Honest (dài 177m) bị thu giữ và không sớm được trao trả thì sẽ đem lại thiệt hại lớn”.

Khả năng Mỹ trả tàu nếu quan hệ cải thiện là vẫn còn. Nhà phân tích Cho nhận định: “Hành động tịch thu có vẻ chỉ nhằm mục đích nhắc nhở Triều Tiên không vi phạm trừng phạt nữa, chứ chẳng hề có ý không bao giờ trao trả”.