Phe Dân chủ lo Trump dùng vũ khí hạt nhân, 10 cựu Bộ trưởng Quốc phòng sợ có đảo chính

Chủ tịch Hạ viện - Nancy Pelosi nói hôm 8.1 rằng bà đã nói chuyện với Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân - sĩ quan quân đội cấp cao nhất của quốc gia, để "thảo luận về các biện pháp phòng ngừa có sẵn ngăn chặn một tổng thống không ổn định bắt đầu các hành động thù địch quân sự hoặc truy cập các mã khởi động và ra lệnh tấn công hạt nhân".

Trong cuộc gọi hội nghị, Nancy Pelosi nói với các đảng viên Dân chủ ở Hạ viện rằng bà "đảm bảo rằng có các biện pháp bảo vệ tại chỗ”.

Trong một lá thư riêng gửi Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Ed Markey và Hạ nghị sĩ Mỹ Jim McGovern đã yêu cầu "cam kết không thực hiện bất kỳ mệnh lệnh nào do Tổng thống Donald Trump đưa ra về việc sử dụng vũ khí hạt nhân".

Với tư cách là tổng thống, Trump có quyền duy nhất về việc sử dụng vũ khí hạt nhân của Mỹ, vốn có trong vai trò tổng tư lệnh theo hiến pháp của ông.

Trong khi các thành viên quân đội chỉ có nghĩa vụ thực hiện các mệnh lệnh hợp pháp từ tổng thống, "các câu hỏi về tính hợp pháp của mệnh lệnh... có nhiều khả năng dẫn đến tham vấn và thay đổi mệnh lệnh của tổng thống hơn là việc quân đội từ chối thực hiện”, một báo cáo vào tháng 12 của tổ chức tư vấn nội bộ Quốc hội cho biết.

Tổng thống Mỹ có thể tìm kiếm lời khuyên từ các cố vấn quân sự của mình nhưng không cần sự đồng tình.

“Thủ tục được thiết kế cho sự nhanh chóng và dứt khoát. Nó không được thiết kế để tranh luận về quyết định", Tướng Michael Hayden, cựu Giám đốc Cơ quan An ninh Quốc gia, lưu ý vào năm 2016.

Quân đội Mỹ, trong đó Trump vẫn là tổng tư lệnh bất chấp những lời kêu gọi loại bỏ ông, đã bị đặt vào một vị trí bấp bênh ngay cả trước khi tình trạng hỗn loạn diễn ra vào ngày 6.1 ở Washington khi Quốc hội xác nhận chiến thắng của Joe Biden trong cuộc bầu cử.

Trump nhiều lần tuyên bố rằng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp khỏi ông dù không thể chứng minh sự gian lận như vậy trước tòa.

Lời hùng biện của Tổng thống Trump cũng như việc cách chức Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper và bổ nhiệm Giám đốc Trung tâm Chống khủng bố quốc gia Christopher Miller tạm thời thay thế, đã gây ra những lo lắng về một cuộc đảo chính, đủ nghiêm trọng để tất cả 10 cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ còn sống công bố ý kiến ​​trong tờ Washington Post, cảnh báo rằng "liên quan đến quân đội trong các cuộc tranh chấp bầu cử sẽ dẫn đến mối nguy hiểm cho lãnh thổ".

Các cựu quan chức, bao gồm cả những người từng phục vụ trực tiếp dưới quyền Trump, đã kêu gọi Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Christopher Miller và cấp dưới của ông "kiềm chế, tránh bất kỳ hành động chính trị nào làm suy yếu kết quả bầu cử hoặc cản trở thành công của đội ngũ mới".

Sau khi đám đông tràn vào Điện Capitol hôm 6.1 khiến các nhà lập pháp tranh giành chỗ ẩn nấp, Bộ Quốc phòng ban đầu từ chối yêu cầu triển khai Lực lượng Vệ binh Quốc gia tới tòa nhà, tờ Washington Post đưa tin.

Không phải Trump mà Phó Tổng thống Mike Pence đã được ủy quyền quyết định điều động quân đội, theo một số báo cáo trích dẫn những người quen thuộc với vấn đề này. Phó tổng thống Mỹ không thuộc ban chỉ huy quân sự.

Hôm 7.1, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và Lãnh đạo phe thiểu số ở Thượng viện - Chuck Schumer đã yêu cầu Phó Tổng thống Mike Pence và nội các của Trump viện dẫn Tu chính án thứ 25 của Hiến pháp để tước bỏ quyền hạn của Trump nếu ông không thể hoàn thành nhiệm vụ tại văn phòng.

Pence phản đối ý tưởng này, một cố vấn của Phó tổng thống cho biết.

Nancy Pelosi, Chuck Schumer cùng các nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ khác kêu gọi tiến hành thủ tục luận tội ngay lập tức nếu Pence và nội các từ chối thực hiện các bước để loại bỏ Trump khỏi quyền lực.
Họ nói: “Những hành động nguy hiểm và đầy tham vọng của tổng thống khiến ông ấy phải bị loại khỏi chức vụ ngay lập tức”, cáo buộc Trump kích động “cuộc nổi dậy”.

Trợ lý Chủ tịch Hạ viện Mỹ - Katherine Clark nói trên CNN hôm 8.1 rằng đảng Dân chủ đã sẵn sàng để tiến tới thủ tục luận tội sớm nhất là vào tuần tới. Khi nhiệm kỳ của Trump gần hết hạn, không rõ liệu có đủ thời gian để hoàn tất quá trình luận tội hay không.

Nếu bị luận tội tại Hạ viện do đảng Dân chủ lãnh đạo, Trump về mặt lý thuyết sẽ phải đối mặt với phiên tòa xét xử tại Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát, dự kiến ​​sẽ được lên lịch cho đến ngày 19.1. Mitch McConnell (đảng viên Cộng hòa) - lãnh đạo phe đa số ở Thượng viện chưa cho biết liệu ông có triệu tập lại Thượng viện nếu Hạ viện thông qua các điều khoản luận tội.

Đảng Dân chủ được cho là sẽ nắm quyền kiểm soát hẹp với Thượng viện sau khi giành chiến thắng trong hai cuộc bầu cử ở Georgia vào 5.1, nhưng hai thượng nghị sĩ mới sẽ không tuyên thệ nhậm chức cho đến khi bang chứng nhận kết quả vào cuối tháng này.

Hạ viện từng luận tội ông Trump vào tháng 12.2019 vì đã gây sức ép buộc Tổng thống Ukraine điều tra Biden, nhưng Thượng viện đã tuyên bố trắng án cho tổng thống vào tháng 2.2020. Chỉ có hai tổng thống khác bị luận tội và không ai từng bị luận tội hai lần.

Một số quan chức cấp cao của chính quyền Trump đã từ chức để phản đối cuộc bạo loạn ở Điện Capitol, gồm cả hai thành viên Nội các là Elaine Chao (Bộ trưởng Giao thông vận tải, vợ Mitch McConnell) và Betsy DeVos (Bộ trưởng Giáo dục).

Các quan chức thực thi pháp luật cho biết hôm 7.1 trong cuộc họp báo rằng Benjamin Phillips (người đàn ông Pennsylvania 50 tuổi), Rosanne Boylan (người phụ nữ Georgia 34 tuổi) và Kevin Greeson (55 tuổi đến từ Alabama) đã chết sau khi "cấp cứu y tế" liên quan đến vụ xâm phạm Điện Capitol. Người thứ tư được xác định là Ashli ​​Babbitt, đã bị cảnh sát bắn chết trong cuộc bạo loạn.

Ashli Babbitt là cựu nữ quân nhân Không lực Mỹ đến San Diego, bị bắn sau khi đột nhập Điện Capitol. Ashli Babbitt bị bắn vào tầm 15 giờ và được đưa tới bệnh viện cấp cứu nhưng sau đó đã tử vong.

Cảnh sát Capitol Mỹ (USCP) thông báo sĩ quan Brian D. Sicknick chết do những vết thương phải hứng chịu hôm 6.1. Brian D. Sicknick đã bị thương trong khi giao tranh với những kẻ bạo loạn hôm 6.1 và gục ngã khi trở về văn phòng của mình.

FBI truy nã hàng chục người gây náo loạn tòa nhà Quốc hội, công bố phần thưởng tới 50.000 USD cho ai cung cấp thông tin giúp họ tìm ra kẻ đặt hai quả bom ống tại trụ sở Ủy ban Quốc gia Dân chủ (DNC) và Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa (RNC) hôm 6.1.