Ông Nguyễn Đình Cung 'chất vấn' nảy lửa EVN về vai trò, chức năng

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Đình Cung - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) nói: “Tôi ngạc nhiên vì hội thảo hôm nay lại do EVN đứng ra tổ chức. Lẽ ra EVN không nên làm việc này mà đây phải là việc của Bộ Công Thương. Xã hội sẽ hiểu nhầm về EVN và mọi phản ứng sẽ dồn về EVN”.

Ông Cung cũng chỉ ra rằng, theo nguyên tắc thì  EVN làm giá điện cho chính EVN chứ không thể làm giá điện cho Nhà nước. Bởi giá điện của Nhà nước bao gồm nhiều thứ chi phí khác, việc của EVN là giảm thiểu chi phí.

Ông Cũng nhấn mạnh rằng, EVN không phải ngành điện, không đại diện cho Nhà nước mà EVN là doanh nghiệp kinh doanh. Trong đề án về 3 phương án giá điện, ông Cung nói rằng, ông không hiểu vì sao EVN đưa ra con số trong biểu giá điện và các con số đó giải quyết vấn đề gì.

Cũng theo nhận định của ông Cung, giá điện cần phân chi phí và chính sách trong đó, chi phí có 4 loại giá: sản xuất, truyền tải, phân phối và cuối cùng là giá bán lẻ. Cần phản ánh cơ cấu 4 giá trong chuỗi từ sản xuất đến tiêu dùng.

Ủng hộ ý kiến của ông Nguyễn Đình Cung, ông Trần Đình Thiên cho rằng nếu hội thảo này Bộ Công thương chủ trì sẽ hay hơn là EVN và vấn đề bàn đến sẽ rộng hơn.

Ông Thiên cũng cho rằng, giá điện ảnh hưởng nhiều đến chính trị, chính sách tiền lương và nhiều mối tương quan khác và đây là ngành đặc thù, không tái tạo. Ông Thiên ủng hộ phương án tính giá điện theo bậc thang lũy tiến nhưng phải điều chỉnh độ chênh lệch giữa các bậc thang.

Trong khi đó, ông Nguyễn Đức Kiên - Phó chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Quốc hội lại cho rằng, Nhà nước thành lập EVN có quy chế, điều lệ quy định chức năng, nhiệm vụ của EVN do đó nếu bức xúc vì điều chỉnh cơ chế thay đổi không thể nói mình EVN. Nếu cơ quan nghiên cứu thắc mắc thì có thể tham mưu lên trên.

Ông Kiên cũng nói thêm rằng, ngành điện nước ta có những nghịch lý, ví dụ như giá mua nguyên liệu, mua điện của nước ngoài tiệm cận giá thị trường nhưng giá bán điện lại theo quyết định của Thủ tướng.

"Trong năm 2015, tỷ lệ mua điện của Trung Quốc và nước ngoài chiếm tỷ trọng nhỏ nhưng các năm trước đó, tỷ trọng mua theo giá thoả thuận lên đến trên 10% tổng sản lượng điện” – ông Kiên cho hay.

Cũng theo ông Kiên, điện vừa là ngành kinh tế vừa gắn chính trị và an sinh xã hội, giá điện chia như thế nào cũng phải đảm bảo quyền lợi số đông. Hiện nay các chính sách Nhà nước hỗ trợ cho người thu nhập thấp cũng tương đối đầy đủ, quan trọng là phải sử dụng cho hợp lý.

"Nếu như không sản xuất đủ thì phải mua, nếu trong nước không đủ phải đàm phán nhập khẩu nước ngoài. Thậm chí, phía bên BOT triển khai chậm thì EVN bị giao làm gấp” - ông Tri cho hay.

Đại diện Bộ Công thương, ông Nguyễn Anh Tuấn cho rằng đây chỉ là hội thảo trong rất nhiều thủ tục để trình lên Chính phủ theo từng bước cụ thể. Theo ông Tuấn, sản lượng điện của EVN ngày càng giảm và chuyển dần sang cho các công ty BOT.

Hoàng Long