Omicron XE có thể là biến thể SARS-CoV-2 lây truyền mạnh nhất, hơn BA.1 khoảng 43%

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) thông báo trong tuần này rằng BA.2 (biến thể Omicron “tàng hình”) có khả năng lây truyền cao hơn 30% so với BA.1 (biến thể Omicron ban đầu) và chiếm 54,9% ca mắc COVID-19 mới được giải trình tự ở Mỹ tính đến 26.3.

Đó là mức tăng đáng kinh ngạc với một biến thể chỉ chiếm ít hơn 1% ca mắc COVID-19 mới ở Mỹ vào tháng 1.2022. Trong khi người Mỹ đang lo lắng về BA.2, có một biến thể mới thậm chí dễ truyền hơn đang gây tăng số ca mắc COVID-19.

Thực tế có 3 biến thể mới đã được ghi nhận. Theo báo cáo được công bố gần đây từ Cơ quan Dịch vụ Y tế Vương quốc Anh, hai biến thể có tên XD và XF là sự kết hợp của Delta với BA.1 (hay còn gọi là Deltacron), từng được nói đến trong nhiều tháng qua nhưng không có sự xâm nhập đáng kể ở bất kỳ quốc gia nào.

XD hiện diện ở một số quốc gia châu Âu nhưng chưa được phát hiện ở Anh. XF đã gây ra số ca mắc COVID-19 nhỏ ở Anh nhưng không được phát hiện ở đây kể từ ngày 15.2. Biến thể đáng lo ngại nhiều hơn là XE.

Giống như XD và XF, XE là biến thể SARS-CoV-2 tái tổ hợp, có nghĩa được tạo thành từ hai chủng khác biệt trước đó. Thế nhưng, XE không phải là Deltacron. XE thực sự được tạo thành từ BA.1 và BA.2, đã xuất hiện ở Mỹ.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa đưa ra một báo cáo với một số phát hiện sơ bộ về XE.

“Tái tổ hợp XE lần đầu tiên được phát hiện ở Vương quốc Anh vào ngày 19.1 và hơn 600 trình tự đã được báo cáo, xác nhận kể từ đó. Các ước tính ban đầu cho thấy lợi thế về tỷ lệ tăng trưởng trong cộng đồng là 10% so với BA.2, tuy nhiên phát hiện này cần được xác nhận thêm”, WHO thông báo.

Theo WHO, việc xác nhận thêm ngày càng trở nên khó khăn hơn khi có “sự giảm đáng kể gần đây trong xét nghiệm COVID-19 của một số quốc gia thành viên”.

“Dữ liệu ngày càng trở nên ít đại diện hơn, ít kịp thời hơn và kém mạnh mẽ hơn. Điều này ngăn cản khả năng tập thể của chúng tôi trong việc theo dõi vi rút đang ở đâu, lây lan như thế nào và tiến triển như thế nào. Thông tin và phân tích vẫn rất quan trọng để chấm dứt hiệu quả giai đoạn cấp tính của đại dịch", WHO cho biết thêm.

Thông báo tóm tắt của Cơ quan Dịch vụ Y tế Vương quốc Anh vào tuần trước củng cố một số khẳng định từ báo cáo của WHO và kêu gọi thận trọng khi đưa ra kết luận. Một điểm khác biệt giữa hai tài liệu là dữ liệu và phân tích của WHO dường như gần đây hơn.

Thông báo từ cuộc họp báo Cơ quan Dịch vụ Y tế Vương quốc Anh: XE đưa ra bằng chứng về sự lây truyền trong cộng đồng ở Anh, dù hiện nay tỷ lệ này ít hơn 1% trong tổng số các ca mắc COVID-19 theo trình tự. Tốc độ tăng trưởng ban đầu của XE không khác biệt đáng kể so với BA.2, nhưng theo dữ liệu gần đây nhất đến ngày 16.3.2022, XE có tỷ lệ tăng trưởng cao hơn 9,8% so với BA.2.

Hiện số lượng ca nhiễm XE quá nhỏ ở Anh để có thể phân tích theo khu vực.

XE cũng chỉ chiếm một phần nhỏ các ca mắc COVID-19 trên toàn thế giới. Song điều đó có thể thay đổi, vì XE được cho là có khả năng lây truyền mạnh hơn khoảng 10% so với BA.2 - vốn đã lây lan rất nhanh. Điều đó đồng nghĩa là XE có thể lây truyền mạnh hơn khoảng 43% so với BA.1 – từng tàn phá nhiều nước vào mùa đông năm ngoái.

Thế nhưng ở nhiều nước, BA.2 không gây ra làn sóng dịch mới như BA.1 ngay cả khi các hạn chế đã được nới lỏng.

Có khả năng XE sẽ cạnh tranh với BA.2 vị trí thống trị ở nhiều nước trong tương lai. Chỉ có thời gian và sự giám sát tốt mới giúp đưa ra câu trả lời chính xác.

Israel phát hiện biến thể Omicron XE đầu tiên

Ngày 16.3, Bộ Y tế Israel thông báo hai ca nhiễm Omicron XE, chưa từng xuất hiện trước đó. Đây là hai hành khách Israel từ nước ngoài trở về tại sân bay quốc tế Ben Gurion.

Thông tin ban đầu cho thấy biến thể Omicron XE gây ra các triệu chứng thông thường như sốt nhẹ, đau cơ và đau đầu. Các bệnh nhân nhiễm Omicron XE không cần điều trị đặc biệt.

“Biến thể này vẫn chưa được phát hiện ở các nơi khác trên thế giới”, Bộ Y tế Israel cho biết hôm 16.3, đồng thời nói thêm rằng hai ca nhiễm XE được chẩn đoán trong xét nghiệm PCR khi hành khách Israel đến sân bay Ben Gurion.

Bộ Y tế Israel nói sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ XE.

Đài phát thanh 103FM dẫn lời Tổng vụ trưởng Bộ Y tế Israel - Nachman Ash cho biết XE có thể bắt nguồn từ Israel.

"Có khả năng họ đã bị mắc bệnh trước khi lên chuyến bay", ông nói.

Salman Zarka, người đứng đầu chương trình ứng phó COVID-19 của Israel, tiết lộ thêm: “Hiện tượng xuất hiện biến thể lai từ sự kết hợp của hai biến thể khác đã được biết đến nhiều. Tại thời điểm này, chúng tôi không lo ngại về việc biến thể mới gây ra các ca mắc COVID-19 nghiêm trọng”.