Nông dân “chết đứng” vì cà chua không ra quả

Đến những cánh đồng trồng cà chua của phường Ái Quốc, TP. Hải Dương vào thời gian này, nhìn đâu cũng thấy xác cây cà chua chất ngổn ngang kín các bờ ruộng. Trên một vài thửa ruộng, người nông dân vẫn đang tiếp tục nhổ đi những cây cà chua mà họ phải tốn rất nhiều công sức chăm bón.

Vừa thấy chúng tôi xuất hiện chị Vũ Thị Hằng ở khu Ngọc Trì, phường Ái Quốc nói ngay: “Chết dở anh ạ. Cà chua trồng hơn 1 tháng trời, tốn bao công chăm sóc, vốn liếng giờ phải nhổ sạch”.

Hỏi ra mới biết, năm nay, gia đình chi Hằng trồng hơn 5 sào cà chua giống cũ F1 Mongal T11 được sản xuất bởi Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Xanh, có địa chỉ D25-26, Khu dân cư Đông Thủ Thiêm, Nguyễn Duy Trinh, phường Bình Trưng Đông, quận 2, TP. Hồ Chí Minh nhưng mua phải giống cà “rởm”, trồng hơn 1 tháng mà chỉ ra được có 2-3 quả/cây. Nếu so với những cây giống cùng bao bì vụ trước thì cũng thời điểm nay, mỗi cây cà chua phải có từ 25-30 quả.

Theo chị Hằng, cây cà chua “rởm” lá nhỏ, thân mập hơn bình thường, phát triển rất nhanh nhưng cao hơn 1 mét mà chỉ bói được 2, 3 quả. Người dân gọi đó là cây cà chua ngố. Mọi năm, loại cây này vẫn xuất hiện trên ruộng cà chua nhưng chỉ là lẫn một vài cây. Đến năm nay, không hiểu vì lý do gì mà tất cả những cây người dân trồng đều là giống cà chua ngố.

Cùng  trồng phải giống cà chua như hộ chị Hằng nhưng tình cảnh của gia đình anh Nguyễn Văn Mạnh ở khu dân cư Linh Quan lại thê thảm hơn nhiều. Từ một hộ nghèo nhất nhì xã Ái Quốc (nay là phường Ái Quốc), sau nhiều năm tìm tòi, mạnh dạn chuyển đổi sang trồng cà chua, gia đình anh Mạnh đã không chỉ thoát khỏi nghèo mà còn có thu nhập khá của khu.

Anh Nguyễn Văn Mạnh bên diện tích trồng cà chua mà vợ chồng anh đã phải nhổ đi đến 2 lần trong 2 tháng.

Cùng diện tích đó, không chỉ trồng và nhổ đi 1 lần mà gia đình anh Mạnh đã phải làm điều ấy đến 2 lần chỉ trong 2 tháng. Anh Mạnh bộc bạch: “Rút kinh nghiệm từ lần 1 do mua giống ở xã, lần  2, tôi đã tìm sang tận đầu mối giống của một đại l‎ý lớn ở huyện Nam Sách để mua và còn được chủ đầu mối cam kết chắc như đinh đóng cột là giống chuẩn 100%. Mang về trồng được hơn 1 tháng, chủ đầu mối phát hiện ra cũng là giống cà “rởm” và chủ động gọi điện báo cho tôi bảo nhổ đi cho đỡ hại đất”.

Hiện tại, ruộng đất nhà anh Mạnh vẫn đang bỏ trắng. Anh cho biết, nếu mà trồng lần 3 mà vẫn phải giống cà chua “rởm” thì chắc vợ chồng và con cái anh chỉ còn nước đi ăn mày. Bởi sau 2 vụ trồng cà thất bại liên tiếp, vợ chồng anh đã mất trắng hơn 50 triệu đồng và nợ nần thêm một khoản kha khá, trong đó chủ yếu là tiền vốn, tiền phân bón, thuốc trừ sâu… cho cây cà chua.

Doanh nghiệp chậm chễ trong việc xử lý

Theo người dân, sau khi nhận được đơn kiến nghị của nông dân và các đại lý cung cấp giống, phía Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Xanh đã cử đại diện về xác minh thiệt hại và có khuyên bà con nên nhổ bỏ hết cây cà chua đi để đỡ hại đất. Cùng với đó, doanh nghiệp hứa sẽ đền bù mỗi hộ trồng cà chua 1 triệu đồng/sào nhưng người dân không đồng ý vì mỗi sào cà chua, người dân phải đầu tư hơn 5 triệu tiền giống, phân bón, thuốc trừ sâu... đó là chưa kể công chăm sóc.

2 vỏ bao bì cùng một loại của công ty cung ứng giống TNHH Sản xuất Thương mại Xanh nhưng giống năm ngoái (vỏ bên trái) cho chất lượng rất tốt còn giống năm nay (vở bên phải) lại không ra quả.

Hiện phần lớn diện tích đất trồng cà chua “rởm” bị bà con phá bỏ đang bỏ trắng hoặc chuẩn bị trồng giống cà chua cũ mà theo người dân là năng suất không cao bằng. Theo tìm hiểu của phóng viên, ngoài giống F1 Mongal T11 của Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Xanh thì trên địa bàn còn đang lưu hành rất nhiều loại giống cà chua của nhiều công ty khác nhau. Trong đó, phổ biết là các giống như F1 Cánh  Đồng Xanh T11 của Công ty TNHH Cánh Đồng Xanh, F1 Kinh T12 sản xuất bởi Công ty TNHH Giống cây trồng Phú Nông… tất cả đều có địa chỉ trong thành phố Hồ CHí Minh.

Tuy nhiên, các hộ dân ở đây cho biết, họ không dám mua những giống mới này về trồng thử bởi khó phân biệt được thật giả. Trồng như vậy chẳng khác nào “đánh bạc” với công ty giống và với chính số phận của họ. Họ chọn phương pháp an toàn là dùng những loại giống cũ dù năng suất không cao nhưng cũng mang lại thu nhập và tránh lãng phí đất trồng trong lúc chờ phía đại diện Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Xanh có câu trả lời thỏa đáng.

Để làm rõ vấn đề này, phóng viên đã trao đổi với đại diện Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Xanh tại Hà Nội. Anh Nguyễn Quang Hòa, nhân viên thị trường - đại diện chi nhánh công ty tại Hà Nội cho biết, sau khi về địa phương xác minh thông tin về giống cà chua F1 Mongal T11 không cho quả, đại diện công ty ngoài Hà Nội đã báo cáo tình hình với công ty “mẹ” ở trong thành phố Hồ Chí Minh. Nhưng do giống cà chua đó nhập khẩu từ bên Ấn Độ về nên phải chờ họ sang để kiểm tra chất lượng hạt giống, cũng như họp bàn về hướng giải quyết chính sách hỗ trợ hợp lý cho nông dân.