Nhờ giao phối với người Neanderthal, con người hiện đại có được những gien hữu ích

Kể từ khi các nhà khoa học thành công trong việc trích xuất và đọc bộ gien của người Neanderthal, chúng ta biết rằng người Neanderthal và người hiện đại đã giao phối với nhau, nhờ vậy, trong bộ gien của những người hiện đại sống bên ngoài ranh giới châu Phi, có từ 1,5% đến 4% bộ gien của người Neanderthal.

Tuy nhiên, bây giờ bản báo cáo vừa được đưa ra tại Hội nghị thường niên của Hiệp hội di truyền Mỹ, lại cho rằng một phần đáng kể các biến thể di truyền mà người Neanderthal truyền cho con người, đã tồn tại ở người, lại đã bị mất khi họ rời khỏi châu Phi. Chỉ có một số ít người Homo sapiens rời khỏi châu Phi. Hậu quả của việc này là vẻ đa dạng di truyền ở con cháu của người Homo sapiens bị giảm đi đáng kể. Nhưng chính những biến thể gien đó còn tồn tại ở người Neanderthal, lại được truyền cho người Homo sapiens.

Chuyên gia về di truyền học tiến hóa Tony Capra thuộc Đại học Vanderbilt, Mỹ, cho biết: "Con người đã để lại rất nhiều biến thể di truyền hữu ích ở châu Phi. Việc lai giống với người Neanderthal đã làm giúp khôi phục lại một số biến thể di truyền này, tuy nhiên, cũng kèm theo nhiều alen ít độc hại của người Neanderthal " (Allele hay alen là những dạng biến dị khác nhau của một gien có 1 vị trí locus xác định trên nhiễm sắc thể).

Theo Science,Tony Capra và các cộng sự đã tìm thấy các biến thể gien châu Phi cổ đại bằng cách kiểm tra bộ gien của hơn 20.000 người được tập hợp tại Dự án 1000 Genomes và trong Ngân hàng dữ liệu Viobilt BioVU. Các nhà nghiên cứu nhanh chóng nhận thấy rằng các phân đoạn của các nhiễm sắc thể thừa hưởng từ người Neanderthal, mang các alen cổ hoặc các đột biến được tìm thấy ở người châu Phi, ví dụ, ở những người dân tộc Yoruba, Ishan và Mende. Trong số đó, các nhà khoa học đã tìm thấy 47.261 những thay đổi nucleotide đơn trong bộ gien của người châu Âu và 56.497 những thay đổi nucleotide đơn trong bộ gien của người châu Á, nhưng ở các cư dân của lục địa Á - Âu (Eurasia), những alen đó chỉ được tìm thấy cùng với các gien của người Neanderthal. Điều này gợi ý rằng con người thừa hưởng tất cả phân đoạn này của ADN khoảng 50.000 năm trước, khi tổ tiên của những người Á - Âu ngày nay đã giao phối với người Neanderthal.

Lời giải thích đơn giản nhất là các alen đó được con người hiện đại và người Neanderthal thừa hưởng từ một tổ tiên chung. Nhưng khi một số người di cư khỏi châu Phi, họ đã không có được những gien đó và họ chỉ nhận lại được những gien đó sau khi giao phối với người Neanderthal. Nhân đây phải nói rằng một số các alen cổ xưa này tỏ ra rất hữu ích, ví dụ như những alen giúp tăng cường phản ứng miễn dịch.

Vũ Trung Hương