Ngoại trưởng Mỹ - Antony Blinken và người đồng cấp Trung Quốc - Vương Nghị gặp nhau bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 hôm 31.10, đưa ra cảnh báo chống lại các động thái có thể làm leo thang căng thẳng hơn nữa trên eo biển Đài Loan.
Trong một cuộc họp kéo dài 1 giờ tại thủ đô Rome (Ý), ông Antony Blinken đã nói rõ rằng Mỹ phản đối bất kỳ sự thay đổi đơn phương nào của Trung Quốc với hiện trạng xung quanh Đài Loan, theo một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ.
Việc Trung Quốc gia tăng các cuộc tập trận gần đây trong vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan, bao gồm cả những gì Đài Bắc nói là 8 chuyến bay như vậy vào Chủ nhật, là một phần trong những gì họ coi là hành động quấy rối quân sự từ Bắc Kinh.
Quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết nước này muốn quản lý sự cạnh tranh gay gắt giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới một cách có trách nhiệm và nói thêm rằng cả hai bên đều thừa nhận rằng các đường dây liên lạc cởi mở là điều tối quan trọng.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố: "Ông Vương Nghị bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về các vấn đề khác nhau mà phía Mỹ đã làm tổn hại đến các quyền và lợi ích hợp pháp của Trung Quốc, đồng thời đề nghị phía Mỹ thay đổi hướng đi và thúc đẩy quan hệ Mỹ - Trung trở lại đường hướng phát triển lành mạnh".
Ông Vương Nghị nói rằng việc Mỹ đổ lỗi cho Trung Quốc về sự thay đổi hiện trạng với Đài Loan là sai lầm, nói rằng đó là lỗi của Mỹ và sự hỗ trợ các lực lượng ủng hộ độc lập ở Đài Loan.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình và coi bất kỳ sự can thiệp nào từ nước ngoài với đảo này là sự can thiệp vào công việc nội bộ của họ.
Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa ông Antony Blinken với Vương Nghị kể từ cuộc trao đổi nảy lửa ở bang Alaska, Mỹ vào tháng 3.2021.
Cuộc gặp hôm 31.10 tại Rome diễn ra "đặc biệt thẳng thắn" nhưng hiệu quả và sẽ giúp đặt nền móng cho cuộc gặp thượng đỉnh trực tuyến giữa Tổng thống Mỹ - Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc - Tập Cận Bình vào cuối năm nay, quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết.
Không thay đổi chính sách
Trong khi không có quan hệ chính thức với Đài Loan giống hầu hết các quốc gia, Mỹ là nhà cung cấp vũ khí chính và hỗ trợ quốc tế quan trọng nhất cho đảo này, được luật pháp yêu cầu phải cung cấp cho nó các phương tiện để tự vệ.
Mỹ từ lâu đã tuân theo chính sách "mơ hồ chiến lược" về việc liệu có can thiệp quân sự để bảo vệ Đài Loan trong trường hợp đảo này bị Trung Quốc tấn công hay không. Tuần trước, ông Biden nói sẽ ra tay bảo vệ Đài Loan nếu cần thiết.
Theo hãng tin Reuters, ông Antony Blinken nói rõ rằng Mỹ không thay đổi chính sách "một Trung Quốc" liên quan đến Đài Loan. Ngoại trưởng Mỹ cho biết "không có thay đổi trong chính sách của chúng tôi" khi đề cập đến bình luận của ông Biden.
Ông Antony Blinken nói: “Chúng tôi đã có một cam kết lâu dài, theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan mà Biden đã ủng hộ khi ông còn là thượng nghị sĩ để đảm bảo rằng Đài Loan có các phương tiện để tự vệ. Và chúng tôi đứng về phía đó. Tổng thống thực sự ngồi bên cạnh đó. Chúng tôi muốn đảm bảo rằng không ai có bất kỳ hành động đơn phương nào phá vỡ hiện trạng với Đài Loan. Điều đó không thay đổi”.
Ông Vương Nghị nói với Antony Blinken rằng Đài Loan là vấn đề nhạy cảm nhất giữa Trung Quốc và Mỹ.
"Chúng tôi yêu cầu Mỹ theo đuổi chính sách Trung Quốc thực sự, chứ không phải chính sách Trung Quốc giả", Bộ Ngoại giao Trung Quốc dẫn lời ông Vương Nghị.
Ông Antony Blinken và Vương Nghị đã không thảo luận về vụ thử vũ khí siêu thanh gần đây của Trung Quốc mà các chuyên gia quân sự cho rằng dường như cường quốc châu Á theo đuổi một hệ thống quay quanh Trái đất được thiết kế để né tránh các hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ.