Ngoại trưởng Mỹ cảnh báo sẽ truy cứu trách nhiệm liên quan tới COVID-19

"Chúng tôi rất lấy làm tiếc là đã không đủ nhanh chóng để ghi nhận thông tin sớm về coronavirus cũng như dịch bệnh bắt đầu bùng phát ở thành phố Vũ Hán của Trung Quốc. Chính quyền Bắc Kinh đã không cung cấp thông tin này một cách kịp thời”, ông Pompeo trả lời phỏng vấn với tờ Bild của Đức hôm 13.4.

Khi được hỏi liệu Trung Quốc có phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại mà các nước phải gánh chịu do bệnh dịch bắt đầu từ Vũ Hán hay không, Ngoại trưởng Pompeo nói rằng cần phải có những “cuộc thảo luận” về người có lỗi.

“Chúng ta cần có những cuộc tranh luận toàn cầu về trách nhiệm của Trung Quốc. Điều quan trọng là phải hiểu được virus này bắt đầu thế nào và từ đâu nhằm đảm bảo rằng những đại dịch như thế này sẽ không xảy ra lần nữa hoặc ít nhất là chúng tôi có thể giảm rủi ro khi điều đó xảy ra lần nữa. Đó là dựa trên thực tế và đó không phải là chính trị.

Chúng ta đã thấy những câu chuyện về khu chợ hải sản ẩm ướt ở Trung Quốc, cũng như những mô tả chính xác nguồn gốc của loại virus này và quan trọng là cả thế giới đều hiểu điều này. Mỹ đã phải đóng cửa nền kinh tế vì COVID-19 và đây là điều bi thảm. Cái giá phải trả là rất lớn. Chúng ta cần đảm bảo rằng không có quốc gia nào gây ra kịch bản đại dịch tương tự một lần nữa và chúng ta sẽ cùng nhau làm việc để giảm nguy cơ tái phát mối đe dọa như COVID-19”, ông Pompeo nói.

Nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ sau đó tiếp tục khẳng định, sẽ đến lúc buộc ai đó phải chịu trách nhiệm về hành động của họ. “Tôi chắc rằng quá trình đó sẽ được thực hiện. Tuy vậy, ở thời điểm này cần phải tập trung cho công việc hiện tại, để khởi động lại nền kinh tế Mỹ, sau đó là kinh tế thế giới. Rồi sẽ đến lúc cho những cáo buộc”, Ngoại trưởng Pompeo cho hay.

Những bình luận trên của ông Pompeo được đưa ra trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đang tàn phá thế giới với gần 2 triệu ca nhiễm bệnh, trong đó có gần 120.000 trường hợp tử vong. Trung Quốc hiện đang là tâm điểm chỉ trích tại chính quyền Washington liên quan tới cách Bắc Kinh ứng phó với dịch COVID-19 sau khi tình báo Mỹ đưa ra kết luận chính phủ Trung Quốc che giấu mức độ nghiêm trọng của đại dịch và công bố số liệu không đúng về số ca nhiễm và tử vong.

Trước đó, Hiệp hội Henry Jackson, một tổ chức phân tích có trụ sở tại London (Anh), gồm các thành viên là chuyên gia về chính sách đối ngoại của Anh, vừa đưa ra một báo cáo chỉ ra rằng Trung Quốc có thể bị kiện theo luật quốc tế vì COVID-19 đã gây thiệt hại hàng nghìn tỉ USD về kinh tế trên thế giới.

Báo cáo cho biết thiệt hại ước tính ít nhất khoảng 6,5 nghìn tỉ USD mà các quốc gia phát triển thuộc nhóm G-7 đã chi để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh cũng như giảm tác động đến nền kinh tế. Các chuyên gia trong Hiệp hội Henry Jackson nói rằng Trung Quốc có thể bị kiện thông qua 10 con đường pháp lý, gồm cả Quy định y tế quốc tế, vốn đã được tăng cường kể từ sau khi dịch SARS xuất hiện tại Trung Quốc vào năm 2003, Tòa án Công lý quốc tế, Tòa án Trọng tài thường trực, Tổ chức Thương mại thế giới, các hiệp ước đầu tư song phương và thậm chí là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển.

Bên cạnh đó, cũng đã có nhiều cáo buộc của phương Tây về trách nhiệm của Trung Quốc trong việc COVID-19 bùng phát khắp thế giới. Tuy nhiên, Trung Quốc nhiều lần phản bác cáo buộc này khi cho biết chúng không có căn cứ và mang ác ý.

Hoàng Vũ (theo CNN, Bộ Ngoại giao Mỹ)