Hiện tại Trung Quốc không phải mối đe dọa quân sự trước mắt lớn như Nga, nhưng nước này khi tăng cường sức mạnh, sức ảnh hưởng lẫn tham vọng thì sẽ đem lại thách thức cho các nền dân chủ.
Đây là kết luận trong báo cáo của nhóm cố vấn độc lập làm việc cho Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg.
“Về lâu dài Trung Quốc ngày càng có khả năng tăng cường sức mạnh quân sự trên toàn cầu – kể cả khu vực châu Âu - Đại Tây Dương. Nếu đồng minh bị Trung Quốc đe dọa, NATO phải ra tay bảo vệ một cách hiệu quả. NATO cần dành nhiều thời gian, nguồn lực chính trị và có nhiều hành động hơn nữa để đối phó thách thức từ Trung Quốc, tăng cường năng lực phối hợp chiến lược và bảo vệ đồng minh trước Trung Quốc”, báo cáo viết.
Bản báo cáo phản ánh quan điểm cứng rắn hơn của châu Âu đối với Trung Quốc, xuất phát từ hàng loạt lo ngại xung quanh việc quốc gia châu Á đẩy mạnh phát triển công nghệ, trì trệ mở cửa nền kinh tế, mở rộng ảnh hưởng địa chính trị tại nhiều nước đang phát triển.
Lâu nay châu Âu không chống Trung Quốc gay gắt như Mỹ. Trong khi Mỹ đối đầu mạnh mẽ với Trung Quốc ở lĩnh vực thương mại và Biển Đông thì châu Âu tập trung giải quyết khác biệt về kinh tế và đầu tư.
Nhưng 2 năm qua, Mỹ cố gắng vận động châu Âu không dùng thiết bị Trung Quốc cho mạng lưới 5G nhằm tránh nguy cơ gián điệp.
Liên minh châu Âu (EU) vào năm ngoái bắt đầu xác định Trung Quốc là đối thủ “có hệ thống”. Nhà lãnh đạo của vài nước thành viên NATO - Thủ tướng Anh Boris Johnson, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Angela Merkel - đều mô tả quốc gia châu Á như mối đe dọa.
Giới chức quân sự các nước cũng tỏ ý lo ngại. Đặc biệt Bộ trưởng Quốc phòng Đức Annegret Kramp-Karrenbauer kêu gọi củng cố liên minh xuyên Đại Tây Dương với Mỹ cùng chống Trung Quốc.
Theo giáo sư Luis Simon thuộc đại học Tự do Brussels, quan điểm cứng rắn thể hiện qua bản báo cáo nêu trên cho phép tạo điều kiện cho thế đối đầu Mỹ - Trung mở rộng thành đối đầu phương Tây - Trung.
Học giả Antoine Bondaz thuộc Tổ chức nghiên cứu Chiến lược Pháp cho rằng sớm muộn châu Âu cũng xem Trung Quốc là mối đe dọa vì nước này ngày càng tiếp cận gần lục địa già, từ Bắc cực đến Địa Trung Hải, trên không gian mạng lẫn trên vũ trụ.
Trả lời phỏng vấn của một tờ báo Đức vào tháng 6, Tổng thư ký Stoltenberg cũng cảnh báo: “Trung Quốc đang đến trước cửa, các đồng minh NATO phải cùng nhau đối mặt”.