Mỹ cân nhắc việc giảm thuế với hàng Trung Quốc vì các cuộc tập trận quanh Đài Loan

Đội của Tổng thống Joe Biden đã phải vật lộn trong nhiều tháng với nhiều cách khác nhau để giảm bớt chi phí áp đặt thuế lên hàng nhập khẩu của Trung Quốc từng được áp dụng trong nhiệm kỳ ông Donald Trump, khi họ cố gắng giảm lạm phát đang tăng vọt.

Đội của ông Biden từng xem xét kết hợp loại bỏ một số thuế quan, khởi động cuộc điều tra "Điều 301" mới về các khu vực tiềm năng bị áp thuế bổ sung và mở rộng danh sách loại trừ thuế quan để hỗ trợ các công ty Mỹ chỉ có thể nhận được một số nguồn cung cấp nhất định từ Trung Quốc.

Nhà Trắng cho biết ông Biden chưa đưa ra quyết định về vấn đề này và tất cả các lựa chọn vẫn còn trên bàn.

Thuế quan khiến hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc trở nên đắt hơn với các công ty Mỹ, nên khiến sản phẩm có giá cao hơn với người tiêu dùng. Giảm lạm phát là mục tiêu chính của ông Biden, đảng viên Dân chủ, trước cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11.2022, có thể chuyển quyền kiểm soát một hoặc cả hai viện của Quốc hội cho đảng Cộng hòa.

Thế nhưng, phản ứng từ Trung Quốc với chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ - Nancy Pelosi tuần trước khiến các quan chức chính quyền Biden phải tính toán lại. Họ không muốn làm bất cứ điều gì có thể bị Trung Quốc coi gây gia tăng căng thẳng, đồng thời tìm cách tránh bị coi là rút lui khi đối mặt với sự hung hăng từ Trung Quốc.

Quân đội Trung Quốc trong nhiều ngày đã tham gia các vụ phóng tên lửa đạn đạo và mô phỏng các cuộc tấn công vào Đài Loan.

"Tôi nghĩ Đài Loan đã thay đổi mọi thứ", một nguồn tin nắm rõ những diễn biến mới nhất trong quá trình này cho biết.

Người phát ngôn Nhà Trắng - Saloni Sharma nói: "Tổng thống đã không đưa ra quyết định trước các sự kiện ở eo biển Đài Loan và vẫn chưa đưa ra quyết định. Người duy nhất sẽ đưa ra quyết định là Tổng thống và ông ấy sẽ làm như vậy dựa trên những gì có lợi cho chúng tôi".

Khi được hỏi tại sao một quyết định lại mất nhiều thời gian như vậy, Bộ trưởng Thương mại Mỹ - Gina Raimondo đề cập đến tình hình địa chính trị phức tạp.

"Sau chuyến thăm của bà Pelosi đến Đài Loan, nó đặc biệt phức tạp. Vì vậy, Tổng thống đang cân nhắc các lựa chọn của mình. Ông ấy rất thận trọng. Ông ấy muốn đảm bảo rằng chúng tôi không làm bất cứ điều gì có thể gây tổn hại đến lao động Mỹ và công nhân Mỹ", bà Gina Raimondo nói trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg TV.

Danh sách loại trừ

Hiện tại, với các biện pháp mạnh mẽ nhất liên quan đến việc giảm thuế quan và tăng thuế không phải là việc quan trọng cần được giải quyết nhanh chóng, trọng tâm nằm ở danh sách loại trừ.

Chính quyền Trump đã phê duyệt loại trừ thuế với hơn 2.200 danh mục nhập khẩu, bao gồm cả nhiều thành phần công nghiệp và hóa chất quan trọng, nhưng những loại này đã hết hạn khi ông Biden nhậm chức vào tháng 1.2021. Đại diện Thương mại Mỹ - bà Katherine Tai chỉ khôi phục 352 danh mục trong số đó. Các nhóm công nghiệp và hơn 140 nhà lập pháp Mỹ đã thúc giục bà tăng đáng kể con số.

Các bước tiếp theo của chính quyền Biden có thể có tác động đáng kể đến hàng trăm tỉ USD thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Các ngành công nghiệp của Mỹ từ điện tử tiêu dùng, bán lẻ, ô tô đến hàng không vũ trụ đã kêu gọi ông Biden loại bỏ thuế lên tới 25% với hàng Trung Quốc khi phải vật lộn với chi phí tăng cao và nguồn cung khan hiếm.

Các mức thuế đã được ông Trump áp đặt vào năm 2018 và 2019 với hàng ngàn mặt hàng nhập khẩu của Trung Quốc trị giá 370 tỉ USD để gây áp lực với Bắc Kinh về hành vi đánh cắp tài sản trí tuệ Mỹ.

Một số quan chức chính quyền cấp cao, bao gồm cả Bộ trưởng Tài chính Mỹ - Janet Yellen, đã lập luận rằng thuế được áp dụng với hàng tiêu dùng "phi chiến lược" đã làm tăng chi phí một cách không cần thiết cho người tiêu dùng và doanh nghiệp, việc loại bỏ chúng có thể giúp giảm lạm phát tràn lan. Trong khi bà Katherine Tai cho rằng thuế quan là "đòn bẩy đáng kể" cần được sử dụng để thúc ép Trung Quốc thay đổi hành vi của mình.

Nhiều yếu tố

Nhiều yếu tố, ngoài phản ứng của Trung Quốc với Đài Loan, đã làm phức tạp các cân nhắc của chính quyền Biden.

Hai nguồn tin cho biết, khi cân nhắc việc loại bỏ một số thuế quan, các quan chức Mỹ đã tìm kiếm sự hồi phục có đi có lại từ Trung Quốc và bị từ chối.

Một trong những nguồn tin cho biết việc đơn phương dỡ bỏ một số thuế quan của Mỹ với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc đã được tạm hoãn, cho biết điều này được thực hiện một phần vì Trung Quốc không thể hiện bất kỳ sự sẵn sàng nào để thực hiện các hành động có đi có lại hoặc đáp ứng các cam kết trong thỏa thuận thương mại "Giai đoạn 1".

Liu Pengyu, người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington, cho biết quan hệ kinh tế và thương mại giữa hai nước đối mặt với những thách thức nghiêm trọng.

"Chuyến thăm của Pelosi đã phá hoại nền tảng chính trị trong quan hệ Trung Quốc-Mỹ và chắc chắn sẽ gây ra sự gián đoạn lớn với trao đổi, hợp tác giữa hai bên", Liu Pengyu nói.

Thỏa thuận thương mại đạt được vào cuối năm 2019 với chính quyền Trump, yêu cầu Trung Quốc tăng mua hàng hóa, năng lượng, dịch vụ nông nghiệp và sản xuất của Mỹ thêm 200 tỉ USD vào năm 2020 và 2021 so với mức của 2017. Trung Quốc đã không thực hiện đầy đủ các cam kết này, bao gồm cả việc tăng nhập khẩu hàng hóa sản xuất của Mỹ trong hai năm lên 77,7 tỉ USD, như máy bay, máy móc, phương tiện và dược phẩm.

Viện Kinh tế Quốc tế Peterson ước tính rằng Trung Quốc không mua thêm hàng hóa nào từ Mỹ mà họ đã hứa. Trung Quốc đổ lỗi cho đại dịch nCoV, bắt đầu ngay khi thỏa thuận được ký kết vào tháng 1.2020.

Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ đang trong quá trình xem xét 4 năm theo luật định về thuế quan do ông Trump áp đặt, có thể mất vài tháng nữa để hoàn thành. Các bình luận công khai cuối cùng về việc có giữ nguyên thuế hay không sẽ có vào ngày 23.8.

Các nhóm công đoàn do United Steelworkers dẫn đầu đã kêu gọi Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ giữ nguyên mức thuế với hàng hóa Trung Quốc để giúp "san bằng sân chơi" cho người lao động tại Mỹ và giảm sự phụ thuộc của Mỹ vào các nhà cung cấp Trung Quốc.

Ông Biden quan tâm đến việc giảm thuế quan một phần vì lao động, vốn là thành phần quan trọng với ông, và việc Trung Quốc không mua các sản phẩm mà họ đã đồng ý mua, theo nguồn tin thứ nhất. Nhà Trắng đã từ chối đưa ra mốc thời gian khi nào sẽ đưa ra quyết định cuối cùng.