Tọa đàm Câu chuyện thuần phong mỹ tục và luật Xuất bản đã diễn ra sôi nổi tại Đường sách Nguyễn Văn Bình, TP.HCM sáng qua 25.9 trong bối cảnh gần đây một số sách bị thu hồi vì 'vi phạm thuần phong mỹ tục', lại có cuốn dư luận cho rằng 'có vấn đề' thì được phát hành.
Mơ hồ chuyện... 'vi phạm thuần phong mỹ tục'
bai cao|26/09/2016, 08:00
Tọa đàm Câu chuyện thuần phong mỹ tục và luật Xuất bản đã diễn ra sôi nổi tại Đường sách Nguyễn Văn Bình, TP.HCM sáng qua 25.9 trong bối cảnh gần đây một số sách bị thu hồi vì 'vi phạm thuần phong mỹ tục', lại có cuốn dư luận cho rằng 'có vấn đề' thì được phát hành.
Chuyện “Thúy Kiều khỏa thân” trên bìa cuốn sách Truyện Thúy Kiều (do Nhã Nam xuất bản vào năm ngoái nhân kỷ niệm 250 năm ngày sinh thi hào Nguyễn Du) đã được nhắc đến trong buổi tọa đàm có sự tham gia của Phó cục trưởng Cục Xuất bản Nguyễn Ngọc Bảo. Hình bìa vẽ Thúy Kiều đang tắm này hoàn toàn khác lạ so với bìa các ấn phẩm về Kiều trước đây, nên ngay khi được công bố đã lập tức gây xôn xao mạng xã hội. Nhiều ý kiến cho rằng hình bìa này “dung tục”, “đi ngược thuần phong mỹ tục VN”, “không xứng tầm kiệt tác văn học của dân tộc”. Đây là tác phẩm của danh họa Lê Văn Đệ - họa sĩ Trường Mỹ thuật Đông Dương, in trong Tập văn họa kỷ niệm Nguyễn Du xuất bản năm 1942, được họa sĩ Tạ Quốc Kỳ Nam thiết kế lại. Cục Xuất bản khi đó đã phải vào cuộc bằng cách thành lập Hội đồng thẩm định để lấy ý kiến về bìa sách. Kết quả: sách vẫn phát hành theo kế hoạch. Nhắc lại chuyện này, ông Bảo cho biết không dễ dàng gì trong việc dùng hình thức cứng (luật) để điều chỉnh các vấn đề mềm (thế nào là vi phạm thuần phong mỹ tục, mức độ vi phạm thế nào thì thu hồi chỉnh sửa hay cấm).
Bìa sách Truyện Thúy Kiều gây tranh cãi
Trong luật Xuất bản năm 2012, phần liên quan đến “thuần phong mỹ tục” chỉ được quy định rất ngắn gọn trong chương I, điều 10 về Những nội dung và hành vi bị cấm trong hoạt động xuất bản (cấm “tuyên truyền kích động chiến tranh xâm lược, gây hận thù giữa các dân tộc và nhân dân các nước; kích động bạo lực; truyền bá tư tưởng phản động, lối sống dâm ô, đồi trụy, hành vi tội ác, tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan, phá hoại thuần phong mỹ tục”). Thế nên hiểu thế nào là “phá hoại thuần phong mỹ tục” luôn khiến người sáng tác và người làm sách băn khoăn.
Còn nhớ năm 2010, sau khi báo chí đưa tin về buổi ra mắt Sợi xích của ca sĩ Lê Kiều Như, Nhà xuất bản Hội Nhà văn đã đề nghị đơn vị liên kết thực hiện sách là Công ty Youbooks tạm ngưng phát hành tiểu thuyết này, vì nhận những phản hồi rằng cuốn sách “phản cảm”, “dâm thư”, “vi phạm thuần phong mỹ tục” từ dư luận. Hay khi Sát thủ đầu mưng mủ (tác giả Thành Phong, Nhã Nam và NXB Mỹ thuật ấn hành) được tung ra năm 2011, quyển sách tranh này đã làm dấy lên tranh cãi với nhiều ý kiến trái chiều. Có người cho rằng nó làm mất đi sự trong sáng của tiếng Việt, vi phạm thuần phong mỹ tục; nhưng cũng có nhiều bạn đọc cho rằng quyển sách này rất hài hước, phản ánh đúng ngôn ngữ của giới trẻ lúc bấy giờ. Cuối cùng, sau khi bị tạm ngưng phát hành và thu hồi, sách đã được chỉnh sửa, bổ sung và được phát hành trở lại với tên Phê như con tê tê.
Soi” kỹ thì... truyện Kiều, cổ tích cũng vi phạm
“Trong xử lý những vi phạm liên quan đến thuần phong mỹ tục, tuy mạng xã hội hay dư luận là kênh giúp nhà xuất bản, cơ quan quản lý có những nhìn nhận đa chiều, nhưng nguyên tắc xử lý phải dựa trên căn cứ thực tiễn lẫn pháp luật”, ông Bảo cho biết. Theo ông, nếu cứ xét theo kiểu phân tích của cộng đồng mạng trong thời gian gần đây thì các chuyện cổ tích VN như Tấm Cám, Sọ dừa, Thạch Sanh… đều có bạo lực. TS Quách Thu Nguyệt, Hội Xuất bản VN (nguyên Giám đốc Nhà xuất bản Trẻ) cũng cho rằng ngay cả Truyện Kiều, nếu bị cộng đồng mạng mang ra mổ xẻ từng li từng tí thì tác phẩm này không tránh khỏi bị cho rằng“vi phạm thuần phong mỹ tục”.
Từ góc độ quản lý, ông Bảo cho rằng: “Với những chuyện cổ tích mà giá trị nhất định của nó đã được định hình và lưu truyền bao đời nay, có sửa chữa cũng bị lên án, mà không chỉnh sửa khi đưa vào sách cũng sẽ bị lên án. Mỗi một địa phương có những dị bản khác nhau, mỗi nhà xuất bản có những ấn phẩm khác nhau, nên khi cấp phép, chúng tôi sẽ xem xét dị bản nào phù hợp nhất sẽ cho xuất bản. Còn lại, những tác phẩm bị phản ánh sai phạm, thì sai phạm khâu nào sẽ xử lý khâu đó”.
Một vấn đề khác khá thú vị được đặt ra tại buổi tọa đàm: trong khi những tác phẩm trong nước bị cho rằng vi phạm thuần phong mỹ tục VN (như Sợi xích) thì bị thu hồi, còn các tác phẩm nước ngoài có những trang viết liên quan tới tình dục khá mạnh (như 50 sắc thái, Lolita...) thì vẫn được phổ biến, vậy có phải là không công bằng? Ông Nguyễn Ngọc Bảo cho rằng so với bản gốc, những tác phẩm này, cụ thể như 50 sắc thái, đã được biên tập “nhẹ” đi nhiều, nên vẫn được phép xuất bản.
Các cuốn sách bị thu hồi do nội dung hoặc bìa sách phản cảm, vi phạm thuần phong mỹ tục
Từ những trường hợp cụ thể trên, nhiều bạn đọc và người sáng tác đã đặt vấn đề rằng nên đặt hẳn ngưỡng nào để người sáng tác, người làm sách nhận biết được thế nào là vi phạm “thuần phong mỹ tục”, nhất là trong thời đại hội nhập mạnh mẽ như hiện nay, để tránh những thiệt hại về tinh thần, vật chất trong trường hợp sách bị thu hồi. “Liên quan đến thuần phong mỹ tục, dù luật Xuất bản có quy định nhưng không cụ thể. Vì thế, tuy tác giả có quyền sáng tạo nhưng người làm công tác xuất bản phải tự thẩm định. Mỗi nhà xuất bản có những quan điểm, cảm nhận riêng, nên thế nào là vi phạm thuần phong mỹ tục cũng là chuyện... khó nói lắm”, bà Huỳnh Thị Xuân Hạnh, Giám đốc Nhà xuất bản Văn hóa - Văn nghệ cho biết.
Trước mong muốn cần cụ thể hóa mức độ vi phạm thuần phong mỹ tục trong xuất bản ở các văn bản pháp luật, ông Nguyễn Ngọc Bảo cho biết: “Càng lượng hóa càng thấy bất cập vì chúng ta không thể định hình được, mà phải tùy theo từng vấn đề trong từng tác phẩm tại từng thời điểm để xử lý”.
Một số người làm sách cho rằng Cục Xuất bản nên công bố rộng rãi kết luận sai phạm của những cuốn sách để người làm nghề rút kinh nghiệm từ những trường hợp cụ thể, khỏi phải làm đến đâu mò mẫm đến đó như hiện nay. “Vấn đề công bố những sai phạm cụ thể trong các trường hợp vi phạm, chúng tôi đang cân nhắc”, ông Bảo nói.
Bình luận của bạn đã được gửi và sẽ hiển thị sau khi được duyệt bởi ban biên tập.
Ban biên tập giữ quyền biên tập nội dung bình luận để phù hợp với qui định nội dung của Báo.
Theo đặc phái viên TTXVN, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Cộng hòa Uzbekistan, tối 6.4 giờ địa phương, tại thủ đô Tashkent, Uzbekistan, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã tiếp Chủ tịch Ủy ban về quan hệ liên dân tộc và kiều bào ở nước ngoài Sariev Kakhramon Ramatullaevich và Chủ tịch Hội hữu nghị Uzbekistan - Việt Nam Mukhamedov Alisher Rustamovich.
Trở lại Kiên Giang vào cuối tháng 3, tôi mới có được cảm giác thư thái rảo bước trên tuyến đường 3 Tháng 2 (TP.Rạch Giá), nơi có nhiều quán nhậu với những món ngon vật lạ từ biển. Vài năm trở lại đây, ở miền Tây, dân chơi tứ xứ phát sốt với cá nhám.
Trong kỳ trước, chúng ta đã nói về sự xuất hiện của một loài mới là cá voi khói - con lai giữa cá voi vây và cá voi xanh. Hiệu ứng này có thể gây nguy hiểm cho thế giới ra sao.
Tối 6.4, UBND TP.Cần Thơ khai mạc Lễ hội bánh dân gian Nam Bộ lần thứ 12 - năm 2025. Đây là sự kiện trong chuỗi hoạt động chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025) và hướng về ngày Giỗ tổ Hùng Vương (mùng 10 tháng 3 âm lịch).
Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho hay Bộ Tài chính kiến nghị với Chính phủ thừa nhận sự tồn tại, tiềm năng của tài sản số. Đây là quan điểm rất quan trọng.
Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn cho rằng quyết định áp thuế đối ứng là không phù hợp với thực tế hợp tác kinh tế - thương mại song phương và không phản ánh đúng tinh thần quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam - Mỹ, ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ kinh tế, thương mại đang phát triển tốt đẹp giữa hai nước.
Hãng Yonhap News dẫn nguồn tin quan chức tiết lộ chính phủ Hàn Quốc ấn định ngày bầu cử chọn người thay thế Tổng thống bị phế truất Yoon Suk-yeol là 3.6.
Theo đặc phái viên TTXVN, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Cộng hòa Uzbekistan, tối 6.4 giờ địa phương, tại thủ đô Tashkent, Uzbekistan, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã tiếp Chủ tịch Ủy ban về quan hệ liên dân tộc và kiều bào ở nước ngoài Sariev Kakhramon Ramatullaevich và Chủ tịch Hội hữu nghị Uzbekistan - Việt Nam Mukhamedov Alisher Rustamovich.
Kể từ khi dòng iPhone 12 ra mắt vào năm 2020, thiết kế của các mẫu iPhone Pro hầu như không thay đổi nhiều. iPhone 13 Pro và 14 Pro giữ kiểu dáng tương tự 12 Pro, còn iPhone 15 Pro chỉ thay khung nhôm bằng titan.
Chiều 6.4, theo đề nghị của phía Malaysia, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim để trao đổi về tình hình quan hệ song phương và đánh giá về một số vấn đề khu vực, quốc tế mới nổi gần đây.
