Kế hoạch B của Nga cho Syria: Giúp chế độ Assad cố thủ

Về kế hoạch B của Nga cho Syria, trang Business Insider đã dẫn lời giáo sư thỉnh giảng Joseph Bahout của Chương trình Trung Đông thuộc Viện Carnegie ủng hộ hòa bình, nói rằng:

“Phương án hai của Nga là phòng thủ sau khi bảo đảm an toàn cho trấn Alawi. Có lẽ đây là một sự lựa chọn, khi đa phần các cuộc không kích của Nga tập trung ở khu lân cận của vùng này”.

Từ khi can thiệp quân sự vào cuộc nội chiến Syria để hỗ trợ quân đội Tổng thống Assad, Nga dùng các cuộc không kích để lập một vùng đệm, giữa vùng đất do quân nổi dậy kiểm soát ở tỉnh Idlib (phía nam) và vùng quê của nhóm tôn giáo Alawi của ông Assad ở thành phố biển Latakia.  

Các cuộc không kích cũng tấn công vùng đất do quân nổi dậy kiểm soát ở phía bắc thành phố Homs giáp trấn Alawi, theo Business Insider.

Boris Zilberman, một chuyên gia về Nga ở tổ chức nghiên cứu Hội bảo vệ các nền dân chủ (FDD) nói với Business Insider: “Căn cứ vào đa số các cuộc không kích của Nga, chế độ Syria và Moscow đang bảo vệ vùng đất của Assad. Chế độ Syria đang chiếm các vùng đất mà họ nghĩ có thể giữ được, với sự hỗ trợ của không quân Nga. Như vậy, họ đang nỗ lực bảo vệ chế độ này”.  

“Một trật tự quốc tế mới”  

Thực tế là quân Assad - với sự yểm trợ của máy bay Nga - đang tiếp tục chiến đấu để giữ quyền kiểm soát 2 thành phố mang tầm quan trọng chiến lược: thủ đô Damascus - nơi quân nổi dậy xem là chìa khóa để thắng trận và Aleppo - thành phố lớn thứ nhì Syria và là trung tâm đô thị ở phía bắc.

Nhưng để quân Syria có thể đuổi được quân nổi dậy khỏi hai thành phố này, cần có nhiều tiền và quân.

Quân đội Syria đã mệt mỏi, bị kéo căng, suýt tan rã trước khi các cuộc không kích của Nga giúp họ chiếm lại các khu vực từng bị chiếm.

Lực lượng này cần được tăng viện, hoặc Nga phải tung bộ binh đến phòng thủ các thành phố, chống lại các cuộc phản công vốn có thể kéo dài một khi ông Assad vẫn còn nắm quyền lực.  

Tuy nhiên, cố thủ ở phía tây Syria - nơi có một nhánh Hồi giáo Shiite ủng hộ chế độ Assad - là một thực tế hữu hình, về quan điểm “lập một trật tự quốc tế mới” của Moscow, theo giáo sư thỉnh giảng Marc Pierini của Viện Carnegie châu Âu và từng là đại sứ EU.

Hồi tháng 9, ông viết trên báo Hurriyet (Thổ Nhĩ Kỳ): sau khi sáp nhập Crimea và thống trị miền đông Ukraine, Nga nay có thêm “Đất của Assad”. Bằng cách này, Nga chứng tỏ với thế giới, rằng họ có khả năng vẽ lại trật tự quốc tế, hoặc ít ra họ đủ gan làm thế”.

Mark Galeotti, một chuyên gia về Nga và là giáo sư các vấn đề quốc tế của đại học New York (Mỹ) nói với Business Insider:

“Một vùng đất của Assad hoặc đất của cộng đồng Alawi có thể phòng thủ về kinh tế và chính trị, đều sẽ bảo đảm cho Nga duy trì một đồng minh - khách hàng ở khu vực”.

Đây cũng là một phương án tốt cho chế độ Assad: một nước nhỏ ở phía tây, sẽ bảo đảm chế độ vẫn tiếp cận được đối tác chủ lực là tổ chức vũ trang Hezbollah (Lebanon) cùng tiềm năng năng lượng ở phía đông Địa Trung Hải.

Dĩ nhiên, cộng đồng thiểu số Hồi giáo Sunni ở Syria không thể chấp nhận  kế hoạch B của Nga. Từ 5 năm qua, họ quyết lật đổ chế độ Assad, thậm chí đòi giết chết ông.

Hơn nữa, một căn cứ của Assad ở dọc Địa Trung Hải sẽ “tiếp tục là công cụ tuyển quân của quân khủng bố Nhà nước Hồi giáo IS”, theo Zilberman của Hội bảo vệ các nền dân chủ.

Nhưng với cuộc đàm phán về tương lai Syria, sẽ bắt đầu vào cuối tháng 1.2016, với sự tham gia của ông Assad, việc chia Syria theo cách bảo vệ ông và gia đình Assad cũng như bảo vệ tầm ảnh hưởng của Nga ở khu vực, có thể góp phần cho một giải pháp dài hơi cho cuộc nội chiến Syria.

Bảo Vĩnh (theo Business Insider)