Iran ra mắt tên lửa đạn đạo, thách thức Mỹ và Israel

Trước đó, Iran đã tuyên bốcó loại tên lửa đạn đạo tầm trung (IRBM) có tên Khoramshahr có tầm bay xa 2.000 km, có thể bắn tới nhiều vùng thuộc Trung Đông baogồm Israel.

Ngày 22.9, Đài truyền hình nhà nước Iran chiếu cảnh phóng thử quả IRBM này, nhưng không cho biết điểm phóng và thời gian phóng. Cuộc duyệt binh còn cho thấy nhiều đơn vị quân đội, lực lượng Vệ binh cách mạng Iran vàcảnh sát. Ở các thành phố khác cũng tổ chức duyệt binh. Cuối ngày, dân Iran biểu tình chống Mỹ vàhô vang các câu “Tiêu diệt Mỹ, tiêu diệt Israel”.

Không có nhiều thông tin chi tiết về tên lửa IRBM Khoramshahr. Hãng thông tấn nhà nước IRNA dẫn lời Tư lệnh Lực lượng tên lửa và không quân vệ binh cách mạng Iran, tướng Amir Ali Hajizadeh nói quả tên lửa này có thể mang nhiều đầu đạn vì nhiều mục đích sử dụng.

Việc phô trương quả tên lửa IRBMlà cách Iran trực tiếp thách thức Tổng thống Mỹ Donald Trump, người từng ký một sắc lệnh hồi tháng 8, trừng phạt các nước có quan hệ kinh tếvới Iran hoặc liên quan chương trình tên lửa đạn đạo của nước này.

Ông Trump còn dọa bắn chìm tàu chiến Iran nếu chúng khiêu khích tàu hải quân Mỹ ở vịnh Persic.Hồi tháng 2, Iran đã phóng thử một quả tên lửa đạn đạo tầm trungkhiến ông Trump tuyên bố “Mỹ đã đưa Iran vào tầm chú ý”.

Ngày 19.9, Tổng thống Trump phát biểu tại Đại hội đồng LHQ (UNGA) gọi thỏa thuận hạt nhân mà tiền nhiệm Barack Obama cùng các cường quốc khác (Nga, Pháp, Anh, Trung Quốc và Đức) đạt được với Iran hồi năm 2015 là “một trong những thỏa thuận tệ nhất mà Mỹ tham gia”. Sau đó, ông Trump nói với các nhà báo rằnggiữatháng 10 tới, ông sẽ đưa ra quyết định cóhủy thỏa thuận này hay không.

Thỏa thuận G5+1 có tên chính thức Hành động chung toàn diện (JCPOA), qua đóIran từ bỏ tham vọng phát triển vũ khí hạt nhân, đổi lại là được quốc tế dỡbỏ sự trừng phạt kinh tế.

JCPOA không cấm Iran phát triển tên lửa, nhưng sau khi thỏa thuận có hiệu lực hồi năm 2016, Hội đồng Bảo an LHQ ra nghị quyếtkêu gọi Iran không nên tiến hành các hoạt động liên tên lửa đạn đạo “được thiết kế có khả năng phóng vũ khí hạt nhân” trong 8 năm. Iran nói biện pháp này chỉ áp dụng với tên lửa được thiết kế đặc biệt để mang đầu đạn hạt nhân.

Từ những tuyên bố của Tổng thống Mỹ, khi chủ trì lễ duyệt binh hôm 22.9, Tổng thống Iran Hassan Rouhani hứa sẽ tiếp tục thúc đẩy phát triển chương trình tên lửa, tiếp tục tăng cường khả năng quân sự - quốc phòng mặc kệ những yêu cầu của Mỹ. Ông Hassan Rouhaninhấn mạnh sức mạnh quân sự Iran là nhằm bảo vệ tổ quốcchứ không xâm chiếm đất đai nước khác.

Tổng thống Iran còn nói Tehran sẽ tiếp tục ủng hộ “nhân dân Yemen, Syria, Palestine bị đàn áp”, ám chỉ Iran vẫn ủng hộ quân nổi dậy Houthis chống chính quyền Yemen được Mỹ và các nước Ả Rập chống lưng. Trong khi đó,ở Syria, Iran là đồng minh thân cận của Tổng thống Bashar Assad. Iran cũng hỗ trợ các tổ chức vũ trang Palestine như phong trào Hamas.

Tại UNGA, ông Trump đã cáo buộc Iran “ủng hộ khủng bố”.

Hôm sau, Tổng thống Iran nói người dân Iran đang chờ Tổng thống Mỹ xin lỗi vì “phát biểu cực kỳ hung hăng và cáo buộc Iran vô căn cứ”. Sau đó, Tổng thống Rouhani nói chính phủ Mỹ đang tìm lý do đểrút khỏi JCPOA.

Ngày 21.9, Giáo chủ Ali Khamenei, lãnh tụ tối cao của Iran, gọi diễn văn của Tổng thống Mỹ là “điên rồ và phi thực tế. Lời lẽ ấy không từ quyền lựcmà là từ sự tuyệt vọng, giận dữ”.