Gửi bình luận
Hầu hết gã khổng lồ công nghệ Mỹ đều đang phải đối phó với các vụ kiện chống độc quyền do chính phủ Mỹ dẫn đầu và tất cả đều hy vọng sẽ có sự nới lỏng từ đối thủ mới của họ: Chính quyền Trump.
Tuần trước, Google đã thỉnh cầu Bộ Tư pháp Mỹ dưới thời ông Trump hủy bỏ yêu cầu từ thời Biden, trong đó một thẩm phán nhận đề nghị buộc Google phải thoái vốn khỏi trình duyệt Chrome và về cơ bản là tự chia tách công ty.
Yêu cầu mới của Google với Bộ Tư pháp Mỹ dựa trên các lo ngại về an ninh quốc gia. Các biện pháp bảo mật mạng của Google với dữ liệu nhạy cảm như mật khẩu và ví điện tử được tích hợp trong các sản phẩm công nghệ phổ biến dành cho người tiêu dùng và doanh nghiệp, gồm cả Chrome.
"Chúng tôi thường xuyên làm việc với các cơ quan quản lý, gồm cả Bộ Tư pháp, để thảo luận về vụ việc này. Như đã công khai tuyên bố, chúng tôi lo ngại rằng các đề xuất hiện tại có thể gây tổn hại đến nền kinh tế Mỹ và an ninh quốc gia", một phát ngôn viên của Google cho biết.
Google không phải là gã khổng lồ công nghệ duy nhất ở Thung lũng Silicon bị chính phủ Mỹ nhắm đến. Apple, Amazon và Meta Platforms cũng đang phải bảo vệ mình trước các vụ kiện chống độc quyền riêng, một số trong đó có các cáo buộc tương tự vụ kiện Google.
Meta Platforms của Mark Zuckerberg sẽ ra tòa vào ngày 14.4 để đối đầu với Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC). Quyết định cuối cùng về số phận đế chế trị giá 2.000 tỉ USD của Google sẽ nằm trong tay thẩm phán liên bang Amit Mehta, người phán quyết vào tháng 8.2024 rằng Google đã độc quyền bất hợp pháp trên thị trường tìm kiếm trực tuyến.
Các phiên điều trần để quyết định biện pháp khắc phục trong vụ kiện này được lên lịch vào tháng 4 và tháng 5. Hôm nay là hạn chót để chính phủ Mỹ và Google nộp các khuyến nghị cuối cùng lên thẩm phán, mang lại cho Bộ Tư pháp Mỹ dưới quyền ông Trump cơ hội cuối cùng để thay đổi đề xuất từ thời Biden rằng Google có nên bị chia tách hay không.
"Chính quyền Biden đã đề xuất hàng loạt biện pháp không có tính hệ thống. Vấn đề là nếu Bộ Tư pháp theo đuổi các biện pháp quá rộng thì khả năng thất bại trước tòa sẽ cao hơn", Adam Kovacevich, Giám đốc điều hành Chamber of Progress, cựu lãnh đạo nhóm chiến lược chính sách và đối ngoại của Google tại Mỹ, nói với trang Yahoo Finance.
Chamber of Progress là tổ chức chính sách công (think tank) có trụ sở tại Mỹ, tập trung vào việc thúc đẩy đổi mới công nghệ và bảo vệ các chính sách thân thiện với ngành công nghệ. Tổ chức này có khuynh hướng ủng hộ các hãng công nghệ lớn và thường phản đối các quy định quá nghiêm ngặt với ngành công nghệ.
Theo Adam Kovacevich, chính quyền Trump sẽ căng thẳng vì Mỹ đang trong cuộc chiến với Trung Quốc về tương lai của các công nghệ quan trọng, gồm cả trí tuệ nhân tạo (AI), và Alphabet (công ty mẹ Google) vẫn có thể là một vũ khí quan trọng với Mỹ.
"Chúng ta sẽ làm gì, làm suy yếu một trong những công ty chủ lực của Mỹ trong cuộc đua này bằng cách chia tách nó? Dường như đây không phải là thời điểm phù hợp để làm điều đó", Adam Kovacevich bình luận.
Vụ kiện về vấn đề độc quyền trong lĩnh vực tìm kiếm không phải là vấn đề duy nhất mà Google có thể phải đàm phán với Bộ Tư pháp Mỹ dưới thời ông Trump.
Google cũng là bị đơn trong một vụ kiện chống độc quyền của Mỹ liên quan đến công nghệ quảng cáo trực tuyến, được đưa ra xét xử tại một tòa án quận ở bang Virginia năm ngoái. Vụ án này vẫn đang chờ thẩm phán phán quyết.
“Big Tech đã lộng hành trong nhiều năm”
Các chuyên gia chống độc quyền có quan điểm trái chiều về việc liệu chính quyền Trump có nhẹ tay hơn với các hãng công nghệ so với những người tiền nhiệm hay không.
Những câu hỏi này thậm chí còn khó trả lời hơn khi Gail Slater, người được ông Trump đề cử lãnh đạo bộ phận chống độc quyền của Bộ Tư pháp Mỹ, vẫn chưa được Thượng viện phê chuẩn.
Điều đó khiến quyết định tuần này về đề xuất trong vụ Google thuộc về Omeed Assefi - quyền trợ lý Bộ trưởng Tư pháp phụ trách chống độc quyền. Ông sẽ giữ vị trí này cho đến khi Gail Slater chính thức được phê chuẩn.
"Big Tech (các hãng công nghệ lớn) đã lộng hành trong nhiều năm, kìm hãm sự cạnh tranh trong lĩnh vực đổi mới nhất của chúng ta và sử dụng quyền lực thị trường để bóp nghẹt quyền lợi của rất nhiều người Mỹ, cũng như của các hãng công nghệ nhỏ! Tôi tự hào vì đã chiến đấu chống lại những hành vi lạm dụng này trong nhiệm kỳ đầu tiên và đội ngũ chống độc quyền của Bộ Tư pháp sẽ tiếp tục công việc đó dưới sự lãnh đạo của Gail Slater", ông Trump tuyên bố vào tháng 12.2024 khi công bố việc bổ nhiệm Gail Slater.
Chính quyền Trump đầu tiên là bên đã khởi kiện Google về các lo ngại chống độc quyền. Cũng chính trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, Ủy ban Thương mại Liên bang đã tìm cách đảo ngược các thương vụ mua lại Instagram và WhatsApp của Meta Platforms, dẫn đến vụ kiện được đưa ra xét xử vào tháng 4 tới.
Chính quyền Trump đầu tiên cũng mở cuộc điều tra chống độc quyền nhắm vào Apple, dẫn đến vụ kiện mà chính quyền Biden đệ trình vào năm ngoái. Vụ kiện này vẫn chưa được lên lịch xét xử.
Tổng thống Trump đã gửi một số thông điệp trái chiều về mức độ ông muốn buộc các hãng công nghệ lớn phải chịu trách nhiệm.
Trong một lần vận động tranh cử vào tháng 10.2024, ông Trump được hỏi liệu có ủng hộ việc chia tách Google để khắc phục tình trạng cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường công cụ tìm kiếm hay không. Ông Trump gợi ý rằng hình phạt với Google có thể được thực hiện mà không cần buộc công ty phải bán đi một phần đế chế của mình.
"Những gì bạn có thể làm mà không cần chia tách là đảm bảo Google hoạt động công bằng hơn", ông Trump nói trong một cuộc phỏng vấn ngày 15.10. Chính trị gia thuộc đảng Cộng hòa mô tả công cụ tìm kiếm của Google "gian lận khi hiển thị kết quả" nhưng bày tỏ lo ngại rằng các biện pháp trừng phạt với Google có thể mang lại lợi thế cho Trung Quốc.
Sundar Pichai, Giám đốc điều hành Google, vào tháng 12.2024 đã nói về ông Trump rằng: "Trong các cuộc trò chuyện của tôi với ông ấy, ông chắc chắn rất tập trung vào khả năng cạnh tranh của nước Mỹ, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ, gồm cả AI".
Khi được hỏi tại hội nghị DealBook của tờ New York Times hồi tháng 12.2024 rằng việc ông Trump đắc cử Tổng thống Mỹ có thay đổi cục diện của vụ kiện chống độc quyền với Google hay không, Sundar Pichai trả lời: "Đây là một vụ kiện của Bộ Tư pháp, và nó đã được đưa ra tòa", nhấn mạnh rằng nó bắt đầu từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
"Vì vậy, tôi không có bất kỳ hiểu biết đặc biệt nào về vấn đề đó", Sundar Pichai cho hay. Ông nói thêm rằng công ty sẽ "tự bảo vệ mình trong vụ kiện này".
Những biện pháp khắc phục mà Google cuối cùng phải đối mặt có thể tác động lớn đến các tên tuổi khác trong thế giới công nghệ.
Apple đã cố gắng nhưng thất bại trong việc can thiệp vào vụ Bộ Tư pháp Mỹ kiện Google để bảo vệ các hợp đồng trị giá hàng chục tỉ USD với công ty này. Những hợp đồng đó, mà một thẩm phán có thể hủy bỏ, đảm bảo rằng iPhone và các thiết bị khác của Apple mặc định sử dụng công cụ tìm kiếm Google.
Ngay cả Anthropic, công ty khởi nghiệp AI được Google hậu thuẫn, cũng muốn giảm nhẹ hậu quả cho gã khổng lồ công nghệ này.
Trong đơn gửi tòa gần đây, Anthropic đã yêu cầu thẩm phán giám sát vụ kiện cho phép họ nộp một bản tóm tắt để trình bày rằng việc hạn chế với Google có thể ảnh hưởng đến cuộc đua phát triển AI.
Đến nay, Bộ Tư pháp Mỹ dưới quyền ông Trump đã phản đối yêu cầu đó, đề nghị thẩm phán không cho phép Anthropic can thiệp vào vụ tranh chấp bằng quan điểm riêng.
“Tôi nghĩ các hãng công nghệ sẽ chiến thắng lớn”
Một số gã khổng lồ công nghệ đang phải đối mặt với đối thủ khác trong chính phủ Mỹ: Ủy ban Thương mại Liên bang.
Đó là trường hợp của Meta Platforms, khi Ủy ban Thương mại Liên bang cáo buộc gã khổng lồ mạng xã hội đã sử dụng các thương vụ mua lại Instagram và WhatsApp để kìm hãm cạnh tranh trong thị trường "dịch vụ mạng cá nhân". Dịch vụ mạng cá nhân gồm cả nền tảng Facebook, Instagram của chính Meta Platforms, cũng như các bên thứ ba như Snapchat.
Ủy ban Thương mại Liên bang đã yêu cầu thẩm phán James Boasberg của tòa án liên bang ở California hủy bỏ hai thương vụ mua lại này với lý do rằng, dưới quyền kiểm soát của Meta Platforms, chúng gây hại cho người tiêu dùng. Phiên tòa xét xử vụ kiện này sẽ bắt đầu vào tháng 4 tới.
Amazon cũng đang đối đầu với Ủy ban Thương mại Liên bang trong một trong ba vụ kiện chống độc quyền do chính phủ Mỹ khởi xướng nhắm vào gã khổng lồ thương mại điện tử này. Hai vụ kiện dự kiến sẽ được xét xử vào năm 2026. Một vụ do Ủy ban Thương mại Liên bang và tổng chưởng lý của 17 bang dẫn đầu dự kiến sẽ diễn ra tại tòa án quận phía tây bang Washington vào tháng 10.2026.
Vụ kiện cáo buộc Amazon đã thổi phồng giá bất hợp pháp trên Amazon.com bằng cách trừng phạt những người bán giảm giá sản phẩm của họ, và chặn những người bán từ chối dịch vụ hoàn tất đơn hàng của Amazon khỏi chương trình Amazon Prime.
Amazon Prime là dịch vụ đăng ký thành viên trả phí của Amazon, cung cấp nhiều lợi ích độc quyền cho người dùng, bao gồm:
Giao hàng nhanh miễn phí: Miễn phí vận chuyển trong 1-2 ngày cho hàng triệu sản phẩm. Ở một số khu vực, có cả giao hàng trong ngày hoặc trong 2 giờ.
Prime Video: Truy cập kho phim, chương trình truyền hình và nội dung gốc do Amazon sản xuất.
Prime Music: Nghe nhạc không quảng cáo với hàng triệu bài hát.
Prime Reading: Đọc sách miễn phí từ một thư viện sách, tạp chí và truyện tranh điện tử.
Prime Gaming: Nhận game miễn phí hàng tháng và các phần thưởng trong game.
Ưu đãi độc quyền: Giảm giá đặc biệt cho thành viên, gồm cả sự kiện Prime Day, nơi Amazon tung ra hàng loạt ưu đãi lớn.
Phí thành viên Prime thường được tính theo tháng hoặc năm, và Amazon cũng cung cấp bản dùng thử miễn phí cho người dùng mới.
Giáo sư luật Andrew Stoltmann của Đại học Northwestern (Mỹ) nói với Yahoo Finance rằng ông kỳ vọng Tổng thống Trump sẽ "vô hiệu hóa" Ủy ban Thương mại Liên bang và tước bỏ quyền lực của cơ quan này trong việc thực thi luật cạnh tranh của quốc gia, từ đó giúp các công ty đang vướng vào kiện tụng sẽ chịu hậu quả nhẹ hơn.
"Nếu điều này xảy ra, tôi nghĩ các hãng công nghệ sẽ chiến thắng lớn", Andrew Stoltmann nói.
