Giải mã cách dò đường của loài kiến

Kiến Cataglyphis sống chủ yếu ở sa mạc và đồng cỏ châu Phi có tài di chuyển đáng kinh ngạc và có khả năng xác định được quãng đường đã đi và tính chính xác quỹ đạo di chuyển ngoằn ngoèo.

Điều đó giúp chúng luôn trở về được tổ bằng con đường ngắn nhất sau khi lang thang tìm kiếm thức ăn trên sa mạc.

Trước đây các nhà khoa học đã xác định được rằng ong, kể cả ong bắp cày dùng phương pháp quang học để đánh giá khoảng cách. Kiến tiến hóa gần với loài ong nhưng trước đó các nhà khoa học chưa từng thử nghiệm để xác định việc kiến dùng thị giác để ước lượng đường đi.

Để nghiên cứu, các nhà khoa học đã sử dụng những con kiến chuyên kiếm thức ăn, thường đảm nhiệm chức năng kiến thợ khi đi lại giữa các tổ, đây là loại tổ kiến đặc trưng cho loài Cataglyphis bicolor.

Mặc dù trong thời gian vận chuyển thức ăn, kiến thợ chỉ định hướng nhờ thị giác, chúng vẫn tìm được đường quay trở lại. Nhưng nếu thị giác bị cản trở trong thời gian quay trở lại thì chúng không thể xác định quãng đường cần thiết để quay trở lại điểm xuất phát.

Những dữ liệu nghiên cứu này cho thấy cơ quan chịu trách nhiệm ước tính khoảng cách đường đi và thị giác của kiến không phối hợp được với nhau, chúng hoạt động độc lập và các chức năng của chúng không trùng lặp .

Vũ Trung Hương