Giá đường Hà Nội siêu đắt, vì sao?

Khu vực dân cư thuộc dự án làm đường Vành đai 1, đoạn từ Hoàng Cầu đến nút giao Láng Hạ - Giảng Võ có giá hơn 2,5 tỉ đồng/mẢnh: Nguyễn Hưởng

Về dự án có suất đầu tư “khủng” này, Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị giải thích: Các tuyến đường có suất đầu tư cao vì chỉ giới mở đường đã được phê duyệt từ trên 10 năm, thậm chí có dự án từ 20 năm trước. “Khu vực Hoàng Cầu, Ô Chợ Dừa, mốc giới đã xác định cách đây 20 năm nên không có cách nào khác mà phải chấp nhận, mà thực tế giá đất ở khu vực này trên thị trường tới mấy trăm triệu đồng/m2. Nay muốn thay đổi chỉ giới để mở sâu vào trong rồi lấy đất đấu giá bù vào tiền đền bù cho dân nhằm giảm giá đầu tư sẽ rất khó vì lo dân khiếu kiện” - ông Nghị nói.

Để tránh lặp lại trường hợp như tuyến đường trên, theo Bí thư Thành ủy Hà Nội, các dự án mới được phê duyệt sau khi có Luật Thủ đô có hiệu lực thi hành (1-7-2013) thì đều lấy vào sâu ít nhất 30 m ở 2 bên đường để bảo đảm sự thông thoáng, đồng thời lấy đất đem đấu giá bù đắp vào chi phí. Thậm chí, như đường Nhật Tân - Nội Bài được lấy sâu vào 100-120 m mỗi bên để tính dài hơi. “Hiện nay, TP đã cấm tuyệt đối việc mua bán, xây nhà trong phạm vi từ 100-120 m ở 2 bên tuyến đường Nhật Tân - Nội Bài. Không kiên quyết cấm như vậy thì nay nhà mọc nhanh như nấm ở tuyến đường này rồi” - ông Nghị cho biết.

Làm chưa thật đúng cách

TS Cao Sỹ Kiêm, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cho rằng để hạn chế thấp nhất chi phí làm đường, nhiều nước áp dụng biện pháp thu hồi đất vào sâu hàng trăm mét rồi đấu giá lấy tiền làm đường. “Cách làm này còn ngăn chặn được chênh lệch địa tô bất công khi nhà mặt đường bị mất còn nhà trong ngõ bỗng dưng ra mặt tiền nhưng chẳng phải đóng một đồng thuế nào. Việt Nam nhận thức được điều này, chỉ có điều là không làm phổ biến. Đây chính là sơ hở của nhiều tỉnh, thành” - ông Kiêm bình luận.

Dẫn chứng thành công từ việc làm đường “tầm nhìn xa” ở Đà Nẵng, ông Cao Sỹ Kiêm nhận định thêm nếu tất cả các địa phương áp dụng kinh nghiệm này thì sẽ không có chuyện giá 1 m đường vượt trên 1 tỉ đồng và lên đến 2,5 tỉ đồng như ở Hà Nội.

Ông Kiêm kiến nghị Hà Nội cần mạnh dạn “nới” chỉ giới mở đường thay vì chấp nhận một quy hoạch lỗi thời từ cả chục năm trước, gây  tốn kém và mất công bằng.

Theo TS Phạm Sỹ Liêm - nguyên Phó Chủ tịch UBND TP, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, Luật Xây dựng quy định khi xây dựng một tuyến đường thì phải giải phóng mặt bằng cả một vùng rộng lớn mỗi bên đường thêm 50 m để xây dựng quỹ nhà tái định cư tại chỗ cho người dân theo nguyên tắc bị thu hồi bao nhiêu được tái định cư bấy nhiêu. Đất còn thừa sau đó có thể xây trung tâm thương mại, nhà cao tầng để bán hoặc đấu giá đất. “Nếu làm được như vậy thì dân cũng hài lòng vì được ở tại chỗ, lại không mất quá nhiều ngân sách để giải phóng mặt bằng. Mô hình này gọi là tái phát triển mà nhiều nước đã làm. Pháp luật hiện hành của ta cũng đã có quy định nhưng không chịu làm” - ông Liêm nói.

Bảo Trân - Văn Duẩn (theo Người lao động)