Elon Musk phản pháo cựu TBT Thời báo Hoàn cầu về 'kế hoạch hòa bình' cho cuộc chiến Nga - Ukraine

Hôm 4.10, Elon Musk, người sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Tesla, đã khởi nguồn một cuộc thăm dò gây tranh cãi trên Twitter bằng cách đề xuất "kế hoạch hòa bình" cho cuộc chiến Nga - Ukraine.

Elon Musk đã liệt kê một số lựa chọn, bao gồm cả việc thực hiện lại các cuộc bầu cử ở 4 khu vực Ukraine mà Nga sáp nhập gần đây là Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia; biến Crimea trở thành một phần vĩnh viễn của Nga; giữ cho Ukraine vai trò trung lập trong tương lai.

Hồ Tích Tiến - cựu Tổng biên tập Thời báo Hoàn cầu nhận xét bằng tiếng Anh rằng Elon Musk “đã bộc lộ tính cách của mình quá nhiều” và tin tưởng quá nhiều vào tự do báo chí. “Ông ta sẽ được dạy một bài học”, Hồ Tích Tiến lưu ý.

Nhận xét của Hồ Tích Tiến kiềm chế hơn đáng kể so với Đại sứ sắp mãn nhiệm của Ukraine tại Đức, Andrij Melnyk. Cụ thể hơn, ông Andrij Melnyk viết: "Biến đi là câu trả lời rất ngoại giao của tôi dành cho ông" để phản hồi tweet của Elon Musk.

Trong khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đáp lại Giám đốc điều hành Tesla và SpaceX bằng cuộc thăm dò của riêng mình. "Bạn thích @elonmusk nào hơn?", ông Volodymyr Zelenskiy tweet và đưa ra hai đáp án: "Một người ủng hộ Ukraine" và "Một người ủng hộ Nga".

Dù Twitter bị cấm ở Trung Quốc nhưng Hồ Tích Tiến là một trong số ít những người có sức ảnh hưởng tại cường quốc châu Á thường lên tiếng trên mạng xã hội nổi tiếng của Mỹ. Những bình luận của ông thường được xem xét kỹ lưỡng để tìm manh mối về cách mà Bắc Kinh có thể đang suy nghĩ.

Elon Musk đã phản pháo với lời công kích từ Hồ Tích Tiến bằng tiếng Trung: "Một người đàn ông đút tay vào túi cảm thấy tự mãn cả ngày". Đây là cụm từ được cho bắt nguồn từ Khổng Tử (nhà hiền triết Trung Quốc mẫu mực nhất) dù cách sử dụng của Elon Musk không chính xác.

Ở Trung Quốc, đút tay vào túi thường được hiểu là thiếu tự tin và thể hiện sự bất lực. Nhiều nhà bình luận Trung Quốc coi câu trả lời châm biếm của Elon Musk là nỗ lực để miêu tả Hồ Tích Tiến như người đang nói về một cuộc chiến lớn trong khi không chắc chắn về những điều đó.

Đây không phải là lần đầu tiên Elon Musk đấu khẩu trên Twitter. Ông từng tweet: “Một số người dùng mái tóc của họ để thể hiện bản thân, tôi sử dụng Twitter”.

Những dòng tweet về Tesla từng khiến Elon Musk gặp rắc rối nhiều lần với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ.

Tuy nhiên, cuộc đấu khẩu hiện tại giữa Elon Musk (hơn 108 triệu người theo dõi trên Twitter) với Hồ Tích Tiến (có hơn 50.000 người theo dõi) đã thu hút sự chú ý ở Trung Quốc vì Giám đốc điều hành Tesla là doanh nhân được nhiều người ngưỡng mộ, nhưng cũng bị một số người khác coi là mối đe dọa an ninh quốc gia tiềm tàng.

Vào tháng 1.2019, Elon Musk đã nhận được sự đối xử đặc biệt từ Trung Quốc với việc xây dựng một nhà máy Giga của Tesla ở thành phố Thượng Hải để sản xuất ô tô điện.

Elon Musk được phép lái ba chiếc ô tô điện của Tesla tới Trung Nam Hải, khu làm việc và sinh sống của lãnh đạo cao nhất Trung Quốc, và Thủ tướng Lý Khắc Cường đã hứa cho ông một thẻ xanh Trung Quốc.

Thế nhưng, ô tô điện Tesla sau đó đã bị chỉ trích ở Trung Quốc vì cáo buộc thu thập dữ liệu, và nhiều cơ quan chính phủ nước này ra lệnh cấm nhập khẩu ô tô Tesla.

Vào tháng 3.2021, Elon Musk nói tại một diễn đàn chính phủ ở thủ đô Bắc Kinh thông qua hội nghị video rằng ô tô Tesla không được sử dụng để làm gián điệp ở Trung Quốc. "Nếu Tesla sử dụng ô tô để do thám ở Trung Quốc hoặc bất cứ nơi nào, chúng tôi sẽ đóng cửa", ông tuyên bố.

Tesla cũng xây dựng một trung tâm dữ liệu ở Trung Quốc để lưu trữ dữ liệu địa phương được thu thập bởi các phương tiện ở đó.

Trong khi đó, dịch vụ internet vệ tinh Starlink do công ty SpaceX của Elon Musk cung cấp khiến nhiều người ở Bắc Kinh phải sửng sốt.

Theo một bài viết do các nhà nghiên cứu quốc phòng Trung Quốc công bố hồi đầu năm nay, nước này cần phát triển khả năng chống vệ tinh để theo dõi và tiêu diệt vệ tinh Starlink nhằm bảo vệ an ninh quốc gia.

Blaine Curcio, người sáng lập nhóm nghiên cứu công nghệ vũ trụ chuyên nghiệp Orbital Gateway, cho biết "sự báo động đáng kể ở Trung Quốc" là do SpaceX và Starlink được coi là những bộ phận quan trọng của "tổ hợp công nghiệp quân sự không gian Mỹ".

Starlink có hơn 3.000 vệ tinh trên quỹ đạo Trái đất tầm thấp và Elon Musk có kế hoạch cho hàng ngàn vệ tinh khác. Khi chòm sao này mở rộng và cuộc chạy đua không gian Mỹ - Trung tăng tốc, các chuyên gia cảnh báo rằng Elon Musk sẽ phải vật lộn để cân bằng lợi ích cạnh tranh của hai siêu cường này.

Các nhà hoạch định quân sự của Bắc Kinh lo sợ một viễn cảnh mà trong đó hàng ngàn vệ tinh Starlink được triển khai để giám sát Trung Quốc hay nói một cách nhạy cảm hơn là hỗ trợ Đài Loan. Sự ủng hộ Elon Musk của Trung Quốc giảm xuống sau khi ông cung cấp thiết bị Starlink cho Ukraine trong cuộc chiến với Nga.

Drew Thompson, cựu quan chức quốc phòng Mỹ, cho biết việc Elon Musk tặng thiết bị Starlink cho Ukraine đã nâng cao “nhận thức về tiện ích và hiệu quả” từ các vệ tinh quỹ đạo Trái đất tầm thấp của Trung Quốc để giúp củng cố hệ thống thông tin liên lạc trong chiến tranh.

Bất chấp sự tranh cãi gay gắt hiện tại với Hồ Tích Tiến, Elon Musk gần đây đã bình luận với giọng điệu nhẹ nhàng hơn trên tờ China Wangxin rằng ông rất vui khi được chia sẻ “suy nghĩ về công nghệ và tầm nhìn của nhân loại với những người bạn Trung Quốc”. China Wangxin là tạp chí hàng tháng của Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc (CAC).

Trong những năm gần đây, tỷ phú 51 tuổi người Mỹ đã nhiều lần đưa ra những lời khen ngợi có cánh về Trung Quốc, quốc gia chiếm khoảng 25% doanh thu toàn cầu của Tesla.

Tháng 9.2021, trong một bài phát biểu được ghi âm trước cho một sự kiện của ngành công nghiệp ô tô điện diễn ra trên đảo Hải Nam, miền nam Trung Quốc, Giám đốc điều hành Tesla cho biết ông “rất tôn trọng nhiều nhà sản xuất ô tô Trung Quốc”.

Hai tháng trước đó, đáp lại một tweet của hãng thông tấn Tân Hoa xã có trích đoạn bài phát biểu từ Chủ tịch Trung Quốc - Tập Cận Bình kỷ niệm 100 cầm quyền của đảng Cộng sản, Elon Musk viết: “Sự thịnh vượng kinh tế mà Trung Quốc đạt được thực sự đáng kinh ngạc, đặc biệt là về cơ sở hạ tầng! Tôi khuyến khích mọi người đến thăm và tận mắt chứng kiến​”.