'Dữ liệu Elon Musk nắm giữ nếu sở hữu Twitter không thể so với bất kỳ thứ gì từng tồn tại'

Shoshana Zuboff, cựu giáo sư Trường Kinh doanh Harvard (Mỹ) và là tác giả cuốn sách Thời đại của chủ nghĩa tư bản giám sát, nói với tờ The Washington Post rằng việc để một người kiểm soát nền tảng xã hội "là thảm họa với quyền riêng tư của người dùng”.

Shoshana Zuboff cho biết doanh thu quảng cáo khổng lồ và việc thu thập dữ liệu không được kiểm soát về hành vi của người dùng đã thay đổi ngành truyền thông xã hội, đang có sự chao đảo đáng kinh ngạc trước các sự kiện trong thế giới thực.

Vì nội dung trên các nền tảng mạng xã hội có thể ảnh hưởng đến dư luận và dẫn đến thay đổi hành vi, những người kiểm soát các trang web nắm giữ một quyền lực to lớn, theo Shoshana Zuboff.

Shoshana Zuboff nói, để quyền lực đó vào tay một người duy nhất sẽ là "không phù hợp với nền dân chủ".

Nếu nắm quyền sở hữu Twitter, Elon Musk sẽ có quyền kiểm soát gần như hoàn toàn với một lượng dữ liệu người dùng "không thể so sánh với bất kỳ thứ gì từng tồn tại và cho phép can thiệp vào tính toàn vẹn của hành vi cá nhân cũng như tính toàn vẹn của hành vi tập thể ", Shoshana Zuboff nói, đồng thời nhấn mạnh: “Đây là một thảm họa”.

Shoshana Zuboff lập luận rằng các công ty truyền thông xã hội như Facebook và Twitter trích xuất càng nhiều dữ liệu về người dùng càng tốt, sau đó cố gắng tối đa hóa thời gian của người dùng trên trang web vì điều đó kiếm được tiền cho họ. Song các nền tảng không trung lập, bà khẳng định.

Trong việc thúc đẩy người dùng trực tuyến, Facebook và Twitter không chỉ thay đổi các cuộc thảo luận mà còn cả niềm tin và thậm chí cả hành động thể chất, khuyến khích người dùng làm những gì họ chưa từng làm, chẳng hạn tham gia các cuộc biểu tình trong thế giới thực.

Đặt quá nhiều quyền lực vào tay một công ty đã đủ tệ, còn đặt nó vào tay một người, như trường hợp Mark Zuckerberg của Facebook hay Twitter nếu thuộc sở hữu Elon Musk, sẽ không tương thích với nền dân chủ, theo Shoshana Zuboff.

“Đơn giản là không có sự kiểm tra và cân bằng nào từ bất kỳ lực lượng bên trong hay bên ngoài nào”, bà nói trong cuộc phỏng vấn. Nó sẽ để lại cho Elon Musk, giống Mark Zuckerberg, một lượng dữ liệu tổng hợp về con người và khả năng sử dụng nó để thao túng họ “không thể so sánh với bất kỳ thứ gì từng tồn tại, cho phép can thiệp vào tính chính trực của hành vi cá nhân và cả tính chính trực của hành vi tập thể”.

Shoshana Zuboff nói thêm: “Zuckerberg ngồi trên bàn phím từ bầu trời của mình và anh ta có thể quyết định từng ngày, từng giờ, liệu người dùng sẽ tức giận hơn hay ít tức giận hơn, liệu bài đăng sẽ còn hay mất”.

Mark Zuckerberg ít nhất có một hội đồng quản trị, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) để chăm sóc lợi ích của các cổ đông. Một Twitter do Elon Musk sở hữu sẽ không bắt buộc phải có điều đó.

Shoshana Zuboff cho rằng các thể chế hoàn toàn mới phải đi vào cuộc sống trong thập kỷ tới để quản lý các không gian thông tin. Đằng sau cuộc tranh cãi về chuyện Elon Musk đề nghị mua lại Twitter là cuộc tranh luận đang diễn ra về việc liệu các giám đốc điều hành hãng công nghệ có nắm quá nhiều quyền kiểm soát với bài phát biểu trực tuyến hay chưa.

Nếu Elon Musk nắm quyền kiểm soát Twitter, điều đó có thể gây thêm áp lực lên các nhà hoạch định chính sách Mỹ trong việc điều chỉnh các công ty truyền thông xã hội, các cựu quan chức nói với The Washington Post.

Bill Baer, thành viên tại Viện Brookings ở Washington (Mỹ), cho biết một người đang nắm giữ “quyền kiểm soát gần như độc quyền” trên mạng xã hội chỉ có thể làm gia tăng những lo lắng này với các nhà hoạch định chính sách.

Trước đây lãnh đạo cơ quan thực thi chống độc quyền tại Ủy ban Thương mại Liên bang và Bộ Tư pháp Mỹ, Bill Baer cho biết: “Kiểm soát một nền tảng truyền thông quan trọng như vậy có thể sẽ khiến rất nhiều người lo lắng”.

Trong các cuộc phỏng vấn, các nhà quản lý đảng Dân chủ trước đây và những người ủng hộ chống độc quyền cho biết việc Elon Musk hỏi mua lại Twitter nhấn mạnh sự cần thiết của Quốc hội để thông qua luật quản lý internet.

Tom Wheeler, cựu chủ tịch của Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ, nói Elon Musk đang thực hiện các hành động nêu bật sự cần thiết của việc tạo ra một cơ quan quản lý mới có thể giám sát ngành công nghệ.

“Những gì chúng tôi cần là một quy trình tôn trọng Tu chính án thứ nhất, trong đó chính phủ không ra lệnh cho nội dung nhưng thực hiện quy tắc hành vi có thể chấp nhận được”, Tom Wheeler chia sẻ.

Ngay cả các chuyên gia nghĩ rằng mạng xã hội là một mạng lưới tốt cũng nói rằng Twitter như Elon Musk hình dung sẽ là điều khủng khiếp với người dùng và nhà đầu tư. Trong vài năm qua, đã có nhiều mạng xã hội ăn theo Twitter phục vụ những ai cảm thấy bị cản trở bởi bản gốc, bao gồm cả Gab và Parler, nhưng không có trang nào thành công.

Đó không phải là một sự tình cờ vì người dùng muốn có những quy tắc cơ bản giống như cách họ muốn tránh một hộp đêm nhắm mắt làm ngơ trước bạo lực thông thường.

Eva Galperin, Giám đốc An ninh mạng tại Electronic Frontier Foundation, người giúp bảo vệ các nhà hoạt động nhân quyền toàn cầu khỏi sự tấn công của chính phủ và dân thường khỏi sự theo dõi trong nước, nói bà “sẽ lo lắng về các tác động nhân quyền và an toàn cá nhân khi bất kỳ người nào có toàn quyền kiểm soát các chính sách Twitter”.

Eva Galperin nói thêm: "Tôi đặc biệt lo ngại về tác động của quyền sở hữu hoàn toàn bởi một người đã nhiều lần chứng minh rằng anh ta không hiểu thực tế của việc kiểm duyệt nội dung trên quy mô lớn".

Những người ủng hộ dân quyền cho biết việc loại bỏ kiểm duyệt nội dung ở mức độ vừa phải sẽ gây hại cho phụ nữ, người dân tộc thiểu số và bất kỳ ai không ủng hộ cơ sở này.

Rashad Robinson, Chủ tịch nhóm công lý chủng tộc Color of Change (tổ chức bảo vệ quyền dân sự phi lợi nhuận tiến bộ ở Mỹ), cho biết: “Nếu không có luật lệ, chúng ta sẽ gặp nguy hiểm. Sự bảo vệ chúng ta không thể phụ thuộc vào ý tưởng bất chợt của các tỷ phú".

Một số đảng viên đảng Cộng hòa đã cổ vũ Elon Musk như một phần trong lập luận rằng Twitter, nền tảng đầu tiên cấm ông Donald Trump sau cuộc bạo loạn ngày 6.1 vào Điện Capitol, không công bằng với những người bảo thủ.

Thế nhưng, Samir Jain, Giám đốc chính sách tại Trung tâm Dân chủ và Công nghệ, nói: “Củng cố quyền kiểm soát không phải là cách để bảo vệ dân chủ và tăng cường tự do ngôn luận. Nó sẽ chỉ làm trầm trọng thêm mối quan tâm của người dùng về mức độ ảnh hưởng của các công ty này với diễn ngôn chúng tôi".

Nếu Twitter được tư nhân hóa, các chính sách và quyết định của nó sẽ trở nên kém minh bạch hơn với các nhà hoạch định chính sách và công chúng, làm tăng thêm thách thức với vai trò của các công ty công nghệ, Bill Baer nói.

Trong năm qua, những người tố cáo Facebook đã đưa đơn khiếu nại lên SEC, cáo buộc rằng công ty này đã đánh lừa các nhà đầu tư về nỗ lực giải quyết thông tin sai lệch và các tài khoản có liên quan đến phiến quân do Nga hậu thuẫn đang chiến đấu ở Ukraine. Song, những thách thức như vậy sẽ không thể xảy ra với Twitter nếu nền tảng này được kiểm soát bởi tư nhân.

Bill Baer cho hay: “Sẽ có ít tiết lộ công khai hơn, sẽ có ít sự giám sát độc lập hơn. Sẽ không có khả năng các giám đốc độc lập trong hội đồng quản trị hoặc các cổ đông cá nhân thách thức hoặc định hình hành vi của Twitter, nếu nó chỉ do một cá nhân nắm giữ”.