Doanh nghiệp thủy sản 'đứng ngồi không yên' khi xuất khẩu sang Nga

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa cho biết, Nga chỉ chiếm 2% xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam với những mặt hàng chủ lực là tôm chân trắng, cá tra, surimi, cá ngừ, cá chỉ vàng, cá cơm...

Năm 2021, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Nga đạt 164 triệu USD, tăng 21% so với năm 2020. Việt Nam cũng chiếm khoảng 2% thị phần thủy sản tại Nga.

VASEP nhìn nhận dư địa với thị trường Nga còn nhiều và cơ hội gia tăng xuất khẩu sang thị trường này sẽ khả thi nếu không xảy ra chiến sự. Hiện nhiều doanh nghiệp xuất khẩu sang Nga đứng ngồi không yên, đã có nhiều lô hàng sang Nga buộc phải quay đầu. Giao thương bị đình trệ hoặc phải tạm dừng vì rủi ro ngân hàng thanh toán. Việc tìm kiếm các ngân hàng thay thế không đơn giản và không thể giải quyết trong ngày một ngày hai.

Trong khi đó, cước phí vận tải vốn đã cao ngất ngưởng vì COVID-19 nay thêm áp lực chiến sự Ukraine lại càng lên cao hơn. Các doanh nghiệp xuất khẩu chật vật vì không đặt được container xuất hàng, và dù có đặt được cũng vẫn luôn lo sợ bị huỷ booking.

Sắp tới, gánh nặng chi phí và nguyên liệu được dự báo còn lớn hơn khi các tỉnh ven biển đang trong tình trạng hàng loạt tàu cá nằm bờ vì giá xăng dầu quá cao. Tại các địa phương nuôi thuỷ sản, bà con nông ngư dân cũng đang gồng mình gánh áp lực chi phí vận tải tăng đổ lên giá thức ăn, giá con giống...

Theo VASEP, xuất khẩu thuỷ sản của cả nước tính đến hết tháng 2 vẫn tăng trưởng mạnh với trên 1,5 tỉ USD, tăng 51% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, xuất khẩu sang Nga đạt 25,4 triệu USD, tăng 17%. Riêng trong tháng 2, xuất khẩu thuỷ sản tăng trưởng mạnh 62% đạt 635 triệu USD. Trong khi xuất khẩu sang các thị trường đều tăng mạnh 2 đến 3 con số thì doanh số sang Nga bị giảm gần 3% dù xung đột xảy ra vào những ngày cuối tháng.

Điều đó cho thấy tác động tức thì đối với xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam sang Nga. Trước tình hình này, VASEP dự báo xuất khẩu sang Nga sẽ tiếp tục sụt giảm trong tháng 3 và những tháng tới nếu xung đột Nga - Ukraine không được giải quyết. Do vậy, xuất khẩu thuỷ sản nói chung khó có thể duy trì được tốc độ tăng trưởng như 2 tháng đầu năm.