Dinh mới của Tổng thống Bolivia tại thành phố trên mây gây tranh cãi

Theo Guardian ngày 16.8, Dinh Casa Grande del Pueblo dịch ra là Đại lễ đường Nhân dân, giống nơi tiếp khách của lãnh đạoTrung Quốc ở Bắc Kinh. Rất dễ nhận ra Dinh mới của Tổng thống Morales, vì đó là một tòa tháp 29 tầng, nằm giữa khu trung tâm toàn nhà thấp tầng ở thủ đô La Paz, thành phố lớn nhất Bolivia.

Dinh Tổng thống mới tốn 34 triệu USD kinh phí xây dựng

Tòa dinh mới có những phần kiến trúc giống nhưTiwanaku, một địa danh khảo cổ nổi tiếng của Bolivia. Tòa dinh có những biểu tượng thổ dân như Chakana (Thập giá Núi Andes) cùng nhiều tranh tường lớn, mô tả giai cấp công nhân đấu tranh chống bất bình đẳng xã hội.

Ông Morales là Tổng thống gốc thổ dân đầu tiên của Bolivia (từ năm 2006 đến nay) đã làm lễ khánh thành Dinh Casa Grande del Pueblo hôm 10.8, tuyên bố gia đình ông “rời khỏi tòa dinh thời thuộc địa, để đến sống trong Đại lễ đường Nhân dân của nhà nước Bolivia đa sắc tộc”.

Năm 2009, đảng Phong trào MAScủa ông Morales đã sửa đổi Hiến pháp, tái lập Bolivia là một “quốc gia đa sắc tộc”.

Ông Morales cũng dẫn chứng nhiều tổng thống và các lãnh đạo đòi độc lập đã bị giết trong hoặc gần dinh tổng thống cũ, vào thời quá khứ hỗn loạn của đất nước Nam Mỹ này.

Tổng thống Morales nói: “Đây là cột mốc lịch sử khác, nhờ cuộc đấu tranh của nhân dân Bolivia”.

Đối với Tổng thống Morales và người ủng hộ ông, Dinh Casa Grande del Pueblo thể hiện Bolivia hiện đại, dứt bỏ khỏi quá khứ đau buồn là thuộc địa Tây Ban Nha.

Nhưng với nhiều người dân, công trình mới trị giá 34 triệu USD là một dự án lãng phí tiền dân, chỉ nhằm ca ngợi vị lãnh đạo lâu nhất Bolivia.

Sự phẫn nộ của người dân gia tăng, khi có tin ông Morales rất thích tòa dinh thự 1.068 mét vuông, có đủ bể tắm hơi, phòng tập thể dục và phòng mát-xa, một bãi đáp trực thăng, 3 tầng hầm, theo bản thiết kế bị “xì”cho báo Pagina Siete.

Nữ Bộ trưởng Thông tin Gisela Lopez không xác nhận, cũng không phủ nhận bài báo, nhưng nói Đại lễ đường nhân dân được xây “vì nhân dân”, và không quá 34 triệu USD.

Dinh Casa Grande del Pueblo cao 120 mét, phủ bóng xuống dinh tổng thống cũ có tên Lâu đài bị cháy (Palacio Quemado) vì đã 2 lần bị cháy rụi.

Lâu đài bị cháy sẽ trở thành một bảo tàng, nhưng Dinh mới bị xem là “lách” luật cấm xây công trình cao tầng ở khu trung tâm thủ đô.

Theo Guardian, ông Morales sử dụng thế đa số của MAS ở Quốc hội Bolivia, để phớt lờ luật cấm.

Nhà phân tích chính trị Carlos Toranzo nói với tờ báo Anh: “Đấy là sự sỉ nhục tổ quốc. Morales muốn trở nên bất tử với một tòa dinh không chỉ phản thẩm mỹ, mà còn vô đạo đức, vì ở Bolivia, chúng tôi thậm chí không có quyền bệnh”, ám chỉ bệnh viện thủ đô quá xuống cấp mà không được cấp kinh phí sửa sang.

Thủ lĩnh đối lập Samuel Doria nói nên chuyển đổi công năng của Dinh Casa Grande del Pueblo thành một bệnh viện chống ung thư. Ông nhấn mạnh đó là yêu cầu khẩn cấp tại Bolivia vốn là một trong các quốc gia nghèo nhất Nam Mỹ, dù đã có 10 năm tăng trưởng mạnh.

Tuy nhiên, ông Morales gạt phắt mọi chỉ trích, nói việc xây Đại lễ đường nhân dân sẽ tiết kiệm được nguồn chi tiêu công, vì Dinh sẽ là nơi làm việc của văn phòng tổng thống và văn phòng chính phủ, và hiện 5 Bộ phải thuê trụ sở làm việc với chi phí khoảng 20 triệu USD/năm.

Ông Morales tranh cử tổng thống nhiệm kỳ 2020-2025- Ảnh: Getty Images

Ông Morales có thể làm Tổng thống đến suốt đời

Việc Tổng thống Morales tuyên bố khánh thành Dinh Casa Grande del Pueblo diễn ra, khi tòa dinh thự cũng là điểm tập kết chính để người dân trút sự phẫn nộ, vì ông Morales không chịu thôi chức sau 12 năm làm tổng thống,tuyên bố sẽ tranh cử nhiệm kỳ thứ tư, khi Bolivia sẽ tổ chức bầu cử tổng thống năm 2019.

Hồi cuối năm 2017, Tòa án tối cao Bolivia đã tuyên hủy giới hạn nhiệm kỳ tổng thống, mở đường cho ông Morales có thể tranh cử nhiệm kỳ thứ tư, thậm chí có thể làm Tổng thống trọn đời, giống như hồi tháng 3, Quốc hội Trung Quốc hủy bỏ giới hạn nhiệm kỳ Chủ tịch nước và Phó chủ tịch nước, tạo điều kiện cho ông Tập Cận Bình có thể làm lãnh đạo Trung Quốc lâu dài.

Hiện Bolivia và Nicaragualà hai quốc gia không giới hạn nhiệm kỳ tái tranh cử, và hồi tháng 11.2017, một Bộ trưởng MAS trưng bảng “đề xuất” ông Morales, 59 tuổi, làm Tổng thống đến năm 2050.

Ông Morales từng chào đời ở Orinoca, một ngôi làng tí hon và đói nghèo ở phía tây nam Bolivia. Ở làng này có Bảo tàng Dân chủ và Cách mạng văn hóa. Đây là nơi gìn giữ các tư trang của ông, gồm một đôi dép ông mang lúc nhỏ, cùng một gian trưng đầy áo thun cầu thủ bóng đá, và khoảng 5.000 hiện vật của người thổ dân Bolivia.