Diễn đàn kinh tế đầu tiên và lời 'hiệu triệu' của chính quyền TP.HCM

Trên đường chuyển mình thành siêu đô thị

Phần mở đầu bài phát biểu khai mạc của Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong không chỉ là lời giới thiệu đơn thuần về mục tiêu tổ chức diễn đàn kinh tế đầu tiên của chính quyền, đó còn giống như lời "hiệu triệu" mọi nguồn lực xã hội ngay lúc này cùng hướng về mục tiêu duy nhất: Phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng một TP.HCM đổi mới sáng tạo, thông minh, bắt kịp xu hướng toàn cầu để không bị bỏ lại phía sau.

Ông Nguyễn Thành Phong cho biết, trong những năm gần đây, cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đã lan tỏa và tác động tới mọi lĩnh vực đời sống xã hội loài người. Tốc độ đột phá hiện không có tiền lệ và làm thay đổi tận gốc các lực lượng sản xuất.

Trước tình hình đó, Thành phố đã triển khai Đề án xây dựng TP.HCM trở thành đô thị thông minh giai đoạn 2017- 2020, tầm nhìn đến 2025, trong đó điểm nhấn là xây dựng khu đô thị sáng tạo tại quận 2, quận 9 và quận Thủ Đức trên nền tảng phát triển kinh tế số và kinh tế tri thức. Khu đô thị sáng tạo này sẽ trở thành hạt nhân cốt lõi thực hiện cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 trên địa bàn và là nền tảng để triển khai đề án Đô thị thông minh trên toàn thành phố.

Việc triển khai khu đô thị sáng tạo càng thuận lợi hơn khi thành phố được Quốc hội thông qua Nghị quyết 54 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM. Bên cạnh đó, TP.HCM đang chuyển mình trở thành một siêu đô thị, đóng góp 23% tổng sản phẩm quốc nội, 30% thu ngân sách, 16% sản lượng công nghiệp, 15% kim ngạch xuất khẩu và chiếm 32% số lượng doanh nghiệp của cả nước.

Tuy nhiên, theo Chủ tịch UBND TP, để xây dựng thành công khu đô thị sáng tạo, Thành phố cần có sự gắn kết, tương tác giữa tứ giác của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, đó là nhà nước - nhà doanh nghiệp - nhà khoa học và nhà đầu tư tài chính.

Trong đó, doanh nghiệp vừa đóng vai trò trung tâm, vừa là động lực cho hoạt động đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp phải năng cao nâng suất lao động, tạo ra những sản phẩm có chất lượng, hàm lượng chất xám cao. Doanh nghiệp còn là nơi đặt hàng, cung cấp nguồn nhân lực, tài chính, và quan trọng hơn là nơi xuất phát và triển khai các ý tưởng khởi nghiệp và ứng dụng công nghệ mới.

Do đó, thông qua Diễn đàn Kinh tế TP.HCM năm 2018, Thành phố mong muốn các nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia, các nhà khoa học và các doanh nghiệp cùng thảo luận và đề xuất các biện pháp thật hiệu quả, cũng như có những góp ý chân thành, thẳng thắn nhằm giúp Thành phố huy động nguồn lực và phát huy thế mạnh của 372.000 doanh nghiệp trên địa bàn trong việc xây dựng khu đô thị sáng tạo phía Đông thành phố.

Thành phố hy vọng từ những sáng kiến cũng như những kinh nghiệm thực tế của quý vị sẽ giúp thành phố thêm vững bước, tự tin trên con đường phía trước và thực hiện thành công các mục tiêu của mình, nhanh chóng trở thành một trong những trung tâm kinh tế, văn hóa, tài chính, khoa học công nghệ của khu vực và có một vị trí xứng đáng trên bản đồ các thành phố thông minh, sáng tạo của thế giới.

"Chính quyền TP.HCM cam kết sẽ làm hết sức mình để doanh nghiệp thực sự trở thành động lực của đô thị sáng tạo. Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công tác cải cách hành chính, bảo đảm một môi trường kinh doanh thông thoáng, một khung pháp lý minh bạch; sẵn sàng đáp ứng các yêu cầu của doanh nghiệp và cung cấp cho những hỗ trợ tốt nhất", ông Phong khẳng định.

Tâm điểm khu Đông

Cũng tại Diễn đàn Kinh tế TP.HCM 2018 sáng nay (23.11), Phó chủ tịch UBND TP.HCM Lê Thanh Liêm đã có bài giới thiệu về chủ trương xây dựng khu đô thị sáng tạo của chính quyền trước 400 quan khách tham dự.

Ông Lê Thanh Liêm cho biết, nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, phát triển theo hướng nhanh và bền vững, Thành phố đã đề ra 7 chương trình đột phá và năm 2017, bổ sung đề án xây dựng TP.HCM trở thành một Đô thị thông minh, xây dựng khu Đông của Thành phố trở thành khu Đô thị sáng tạo. Đây sẽ là hạt nhân để dẫn đầu và thúc đẩy phát triển kinh tế Thành phố và khu vực phía Nam trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0.

Khu Đông Sài Gòn bao gồm ba quận: quận 2 và quận 9 và Thủ Đức. Quận 2 với các khu đô thị mới như Thủ Thiêm, Thạnh Mỹ Lợi, Cát Lái. Quận 9 bao gồm các dự án dọc trục cao tốc Long Thành Dầu Giây.

Quan trọng hơn, khu vực phía Đông còn là nơi tập trung nhiều trường đại học, viện nghiên cứu, các doanh nghiệp với những sản phẩm mang hàm lượng khoa học - công nghệ cao; đồng thời, là môi trường làm việc, học tập, sinh sống thuận lợi của các chuyên gia, nhà khoa học và lực lượng lao động có trình độ và chất lượng.

Tại đây hiện có: Khu đại học Quốc gia với 18 đại học thành viên và Viện nghiên cứu; Khu công nghệ cao giai đoạn 1 và 2 khoảng 1.066 ha với 13 tập đoàn, công ty lĩnh vực công nghệ cao; Trung tâm thương mại dịch vụ tài chính tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm với diện tích 657ha; các Khu Công nghiệp và khu chế xuất gồm Linh Trung 1, Linh Trung 2, Cát Lái và Bình Chiểu.

Ông Lê Thanh Liêm - Phó chủ tịch UBND TP.HCM tại Diễn đàn Kinh tế TP.HCM 2018 - Ảnh: A.Thư

Sau khi hình thành, Khu đô thị sáng tạo của Thành phố sẽ kết nối chặt chẽ và hiệu quả 3 chức năng: là trung tâm nghiên cứu và ứng dụng khoa học - công nghệ, là trung tâm giáo dục - đào tạo nhân lực có trình độ và chất lượng cao, là trung tâm sản xuất, kinh doanh các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ công nghệ cao. Khu đô thị sáng tạo sẽ góp phần thiết lập chuỗi giá trị gia tăng (từ các khâu nghiên cứu khoa học cơ bản, nghiên cứu ứng dụng, đào tạo nguồn nhân lực, thiết kế sản phẩm, sản xuất sản phẩm phụ trợ, sản xuất sản phẩm công nghiệp, tiêu thụ sản phẩm và cung ứng dịch vụ) trên nền tảng công nghệ cao, hạ tầng kỹ thuật và xã hội hiện đại theo chuẩn quốc tế và sự hỗ trợ tài chính hiệu quả cho doanh nghiệp.

Chính quyền Thành phố cũng mong muốn khu Đô thị sáng tạo sẽ đóng vai trò trung tâm, triển khai các mô hình ứng dụng khoa học kỹ thuật thương mại khép kín, liên kết lĩnh vực nghiên cứu khoa học kỹ thuật, công nghệ với ứng dụng phát triển sản phẩm thương mại hóa phục vụ cuộc sống người dân và vươn tầm quốc tế...

Để đạt được mục tiêu này, Phó chủ tịch UBND TP.HCM cho biết chính quyền sẽ triển khai những nội dung chính sau:

Thứ nhất, hình thành mạng lưới lãnh đạo các tổ chức, doanh nghiệp - các viện trường - Nhà nước để hợp tác chính thức về việc lập chương trình, thiết kế, phân phối, tiếp thị và quản trị. Sự hợp tác này nhằm giúp tăng cường liên kết giữa các chủ thể, phản ánh thực tế, đề ra các giải pháp nâng cao năng lực sáng tạo, đổi mới của doanh nghiệp một cách có hiệu quả.

Thứ hai, đặt ra tầm nhìn cho sự phát triển đô thị trên cả 3 lĩnh vực: kinh tế (hoạt động kinh doanh), đô thị (không gian vật chất) và xã hội (đào tạo và thu hút nguồn nhân lực). Đối với nội dung này Thành phố đang tổ chức một cuộc thi quốc tế để tìm kiếm ý tưởng quy hoạch; nghiên cứu về chiến lược phát triển kinh tế, tiến hành đầu tư và xây dựng một khu vực đổi mới phát triển để phát triển trên cả 3 khía cạnh kinh tế, không gian đô thị và xã hội trong tầm ngắn, trung và dài hạn.

Thứ ba, xây dựng các chiến lược thu hút tài năng và công nghệ để tạo ra một nền tảng chất lượng cao cho các công ty sáng tạo. Việc thu hút tài năng bao gồm xây dựng môi trường lao động cho đội ngũ khoa học, phù hợp với các phòng thí nghiệm, viện nghiên cứu có mức độ tập trung nghiên cứu cao. Sẽ rất nhiều tài năng của Việt Nam chọn khởi nghiệp tại khu đô thị sáng tạo này vì sự thoải mái trong môi trường làm việc. Đây là môi trường cho các ý tưởng sáng tạo, cho các nhà đầu tư mạo hiểm, và tìm kiếm nguồn nhân lực.

Thứ tư, thúc đẩy tăng trưởng tổng thể bằng cách sử dụng khu vực đổi mới làm nền tảng tái tạo các vùng lân cận xung quanh đang gặp khó khăn cũng như tạo ra các cơ hội giáo dục, việc làm và các cơ hội khác cho các cư dân có thu nhập thấp của Thành phố. Các chiến lược sẽ đào tạo, trang bị cho người lao động những kỹ năng cần thiết để tham gia vào nền kinh tế đổi mới hoặc các công việc cấp trung và cấp ba khác trong chuỗi phát triển sản phẩm sáng tạo.

Thứ năm, tăng cường khả năng tiếp cận vốn để hỗ trợ khoa học cơ bản và nghiên cứu ứng dụng; thương mại hóa đổi mới; khởi nghiệp và mở rộng doanh nghiệp (bao gồm vườn ươm doanh nghiệp); phát triển bất động sản đô thị, dân dụng, công nghiệp và thương mại (bao gồm cả không gian hợp tác mới); cơ sở hạ tầng dựa trên địa điểm (ví dụ: năng lượng, dịch vụ tiện ích, vận chuyển và viễn thông); cơ sở giáo dục và đào tạo; và các trung gian để quản lý hệ sinh thái đổi mới. Thành phố sẽ có các cơ chế, chính sách phù hợp để thu hút thêm nhiều nguồn lực và vốn từ xã hội, khuyến khích đầu tư theo hình thức đối tác công tư PPP cho các hợp phần của dự án Khu đô thị sáng tạo.

Cuối cùng, ông Lê Thanh Liêm khẳng định: "Đô thị sáng tạo là chủ trương của chính quyền Thành phố với trọng tâm là phát triển kinh tế TP.HCM và các tỉnh lân cận, mang lại cơ hội thật sự cho tất cả mọi công dân. Sự quản trị của Chính quyền chỉ thành công khi có sự tham gia từ khu vực tư nhân, dân cư, các trường đại học, tổ chức quốc tế trong mọi cấp độ của tất cả tiến trình. Đặc biệt, khối cộng đồng doanh nghiệp tư nhân đóng vai trò quan trọng và là động lực trong quá trình này.

Qua đó, chính quyền Thành phố mong muốn cộng đồng doanh nghiệp trong nước và quốc tế hãy cùng: Tham gia đầu tư, kinh doanh trên khu vực đô thị này, tạo ra các sản phẩm có giá trị gia tăng cao; quan tâm đến việc đổi mới công nghệ trong sản xuất bằng cách hướng đến công nghệ cao, tự động hóa và dây chuyền linh hoạt có thể điều hành từ xa; khuyến khích sự hợp tác nghiên cứu và phát triển sản phẩm thương mại giữa doanh nghiệp và viện - trường.

Bên cạnh đó, chính quyền TP.HCM khuyến khích các đề xuất, kiến nghị từ các chuyên gia, cộng đồng doanh nghiệp, người dân hoặc bất cứ ai quan tâm đến quá trình xây dựng và phát triển đô thị sáng tạo. Lãnh đạo Thành phố sẽ luôn lắng nghe và tìm hướng giải quyết phù hợp, hiệu quả".

Anh Thư