FiLoLi là một điền trang rộng lớn và đẹp nên thơ, nằm ở Woodside, phía nam vịnh San Francisco, bên sườn Đông của dãy núi Santa Cruz thuộc bang California, Mỹ.
Đây là một khu phức hợp gồm Biệt thự và Nhà rộng hơn 6 ha, được bao quanh bởi không gian kiến trúc cảnh quan rộng tới 265 ha, thuộc tài sản của gia đình ông bà William Bowers Bourn II, rất giầu có, sở hữu nhiều mỏ vàng và là chủ công ty cung ứng nước cho toàn thành phố San Francisco và vùng phụ cận. Điền trang được khởi công xây dựng từ năm 1915, theo thiết kế lấy cảm hứng nghệ thuật từ kiến trúc và kiến trúc cảnh quan Anh quốc thế kỷ 17 – 18.
Ông bà Bourn ll đã đặt tên cho điền trang của mình là FiLoLi, cụm từ viết tắt từ 2 chữ đầu của 3 câu thuộc phương châm sống của ông Bourn II là "Fight for a just cause; Love your fellow man; Live a good life." (Tạm dịch: Chiến đấu vì chính nghĩa, yêu thương người cùng chí hướng, sống cuộc sống tốt đẹp). Và hai ông bà Bourn II đã sống ở đây từ năm 1917-1036.
Sau ngày ông bà Bourn ll qua đời, FiLoLi được bán lại cho vợ chồng William Roth, chủ hãng chuyên chở hàng hóa bằng đường thủy Matson Navigation Company. Ông bà Roth tiếp tục đầu tư mở rộng thêm điền trang, chủ yếu là cảnh quan. Năm 1975, bà Roth hiến tặng cả khối tài sản này cùng một ngân khoản khổng lồ để trả tiền chi phí cho duy tu bảo dưỡng và điều hành nó cho Cơ quan Bảo tồn Lịch sử.
Ngày nay nếu có dịp đến thăm FiLoLi, bạn sẽ được những nhân viên hoặc tình nguyện viên nơi đây giới thiệu đầy tự hào: Từ một trăm năm nay, FiLoLi vẫn giữ được danh hiệu là một trong những điền trang đẹp nhất trên thế giới, kết hợp giữa vẻ đẹp cổ điển và hiện đại, trong đó nổi bật là viện bảo tàng lịch sử, tổ chức các sự kiện, triển lãm mỹ thuật, kiến trúc, điêu khắc... được tổ chức trong khung cảnh tươi đẹp.
Mang phong cách kiến trúc cảnh quan Anh quốc cổ điển, FiLoLi đã có một không gian bao la, đẹp mà lạ, sinh động mà lãng mạn và man mác... Du khách sẽ luôn gặp bất ngờ thú vị từ cổng vào, ven lối đi đến các vườn hoa trải rộng trên diện tích 265 ha của điền trang: Vườn hoa hồng, Vườn Hà Lan, Vườn trong nhà, Vườn nhiệt đới, Vườn thủy sinh, Vườn cây thường xuân, Vườn thực vật của bạn bè trồng... xen với rừng olive, rừng thông đỏ Thái Bình Dương, rừng táo, rừng hạnh nhân và những "vạt đất bên bờ sông Thames" trồng cỏ cùng thực vật nguồn gốc Anh quốc như cây hạnh đào, phong London...
Điền trang là nơi có điều kiện tiểu khí hậu mát mẻ trong lành rất có lợi sức khỏe và nghỉ dưỡng, thực sự là một thiên đường du lịch sinh thái hấp dẫn những ai ưa thích tìm hiểu về thiên nhiên, lịch sử, văn hoá và con người miền Viễn Tây nước Mỹ tươi đẹp.
Filoli cũng từng là bối cảnh của nhiều bộ phim Hollywood cũng như chương trình truyền hình thực tế về kiến trúc, kiến trúc cảnh quan và các sự kiện được đông đảo công chúng yêu thích.
Bài và ảnh: Nguyễn Hoàng Bích