Đảo chính tại Myanmar khiến các nhà đầu tư chạy sang Việt Nam

Delta Capital, Anthem Asia và các quỹ khác chỉ tập trung vào Myanmar đang áp dụng cách tiếp cận chờ và xem, trong khi những quỹ có độ phủ địa lý rộng hơn đang tính chuyển tiền đến các điểm gần đó như Campuchia và Việt Nam.

Việt Nam là địa chỉ sáng giá

"Một khi biên giới mở cửa sau đại dịch, các nhà đầu tư châu Á quay trở lại Việt Nam", Field Pickering, người đứng đầu quỹ đầu tư mạo hiểm Vulpes Investment Management đánh giá."Tôi tin sẽ có cơn sốt đầu tư, các bạn sẽ thấy các hoạt động thỏa thuận nổ ra, đưa Việt Nam đứng đầu danh sách các thị trường mới nổi thu hút đầu tư nước ngoài".

Trong 5 năm qua, tiểu vùng Campuchia-Lào-Myanmar-Việt Nam đã đạt tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội hàng năm khoảng 6%, cao hơn nhiều so với các nơi khác ở Đông Nam Á.

Theo Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào tiểu vùng CLMV đã tăng 6,3% trong năm 2019. Trong khi Việt Nam đứng đầu về giá trị với 16,1 tỉ USD, Myanmar là quốc gia có mức tăng trưởng cao nhất, 55,9%.

Tuy nhiên, việc quân đội nắm quyền vào ngày 1.2, rất có thể ngăn chặn phần lớn dòng chảy vào Myanmar. Dave Richards, đối tác quản lý của nhà đầu tư có tầm ảnh hưởng Capria Ventures, nói với DealStreetAsia: “Tiền của nhà đầu tư đã đổ vào Myanmar có thể sẽ không đi đến đó. Các quốc gia xung quanh khu vực sẽ được hưởng lợi".

Vào tháng 2 năm ngoái, DealStreetAsia đã báo cáo rằng công ty Mỹ Capria sẽ đầu tư lên đến 8 triệu USD vào các quốc gia chọn lọc, tập trung vào Myanmar và Nepal. Công ty cho biết: “Những nỗ lực của Capria sẽ tập trung vào việc hỗ trợ các nhà quản lý quỹ địa phương ở Myanmar củng cố hoạt động kinh doanh, đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng và xây dựng các hoạt động đầu tư đẳng cấp thế giới”, đồng thời cho biết thêm rằng họ sẽ đưa 2-3 đối tác chung từ Myanmar tham gia mạng lưới toàn cầu của mình.

Nhưng nhiều kế hoạch trong số đó đang bị tạm dừng và Capria chuẩn bị thực hiện khoản đầu tư đầu tiên vào Việt Nam trong năm nay đồng thời tìm kiếm cơ hội ở Campuchia, Bangladesh và Nepal.

Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp đã chấm dứt quan hệ với các đối tác Myanmar có quan hệ với quân đội.

Chẳng hạn, nhà sản xuất bia Nhật Bản Kirin Holdings đã cắt đứt quan hệ với Myanmar Economic Holdings Ltd. (MEHL), công ty cung cấp dịch vụ quản lý quỹ phúc lợi cho quân đội. Lim Kaling, đồng sáng lập công ty game Razer có trụ sở tại Singapore, gần đây thông báo rằng ông đang thoái vốn trong một liên doanh với Công ty Thuốc lá Virginia có liên kết với MEHL.

Romain Caillaud, trưởng tư vấn của SOPA Partners có trụ sở ở Tokyo cho biết: “Cuộc đảo chính hiện tại cho thấy rằng, vì lợi ích giành quyền kiểm soát trong nước, Tatmadaw (quân đội Myanmar) đã sẵn sàng từ bỏ các lợi ích ngoại giao, thương mại và đầu tư của thập kỷ trước”.

Nhiều nhà đầu tư tập trung vào Myanmar hiện có thể giăng lưới đầu tư rộng hơn sau sự kiện đảo chính. Andrew Durke, Giám đốc điều hành của Obor Capital cho biết: “Tôi mong đợi nhiều nhà đầu tư rời Myanmar sẽ chuyển từ chiến lược chỉ dành cho quốc gia này sang chiến lược cho khu vực.

Trong khi đó, các doanh nhân Myanmar có thể đứng dậy và chuyển đến các nước khác, sau đó xây dựng và phát triển các công ty từ những nơi khác trong khu vực. "Đó sẽ là mất mát của Myanmar và thụ lợi của Đông Nam Á", Pickering nói.

Giống như Pickering, Durke cũng được đánh giá cao về Việt Nam. Ông nói: “Đối với các nhà đầu tư tại Đông Nam Á đơn thuần tìm kiếm lợi nhuận tài chính, Việt Nam vẫn là một lựa chọn mạnh mẽ vì những lý do đã làm cho Việt Nam trở nên hấp dẫn trong vòng 5 đến 10 năm qua”.

Ngoài ra, nếu các công ty có nhu cầu đối với các dự án cơ sở hạ tầng ở các nước như Campuchia và Lào, Việt Nam vẫn sẽ nổi bật nhờ vào nguồn nhân tài và hệ sinh thái mà nguồn vốn đầu tư mạo hiểm cần để hỗ trợ đổi mới ở quy mô lớn, theo Richards của Capria.

Ngân hàng phát triển Hà Lan FMO cho biết Việt Nam đã xây dựng một hệ sinh thái kinh doanh có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các khoản đầu tư từ các công ty chuyển một phần chuỗi cung ứng của họ ra khỏi Trung Quốc. "Một chính sách thân thiện của chính phủ với doanh nghiệp sẽ giúp thuyết phục các nhà đầu tư nước ngoài tăng vốn phân bổ vào khu vực này", một đại diện của FMO nói với DealStreetAsia.

Theo Pickering, mặc dù Việt Nam có nhiều cạnh tranh hơn trong các giao dịch, nhưng các nhà quản lý quỹ tin rằng đang tồn tại một động lực "nhà đầu tư tiếp theo" rất lành mạnh - "điều chưa từng có ở Myanmar.

Còn theo Durke, nhiều cạnh tranh hơn có nghĩa là nhiều giao dịch hơn và một thị trường lớn hơn với nhiều lựa chọn an toàn hơn. Tất cả những yếu tố này đã đưa Việt Nam trở thành “kỷ lục gia” của khu vực CLMV.

Campuchia cũng có thể hưởng lợi

Durke kỳ vọng Campuchia sẽ viết nên một câu chuyện tương tự như Việt Nam. Campuchia có thể thu hút nhiều vốn hơn, đặc biệt là đối với các giao dịch trong khoảng 500.000 đến 3 triệu USD. Ông nói: “Xem xét các đặc điểm khiến Myanmar trở nên hấp dẫn đối với các nhà đầu tư, tôi nghĩ Campuchia là giống Myanmar nhất.

Hầu hết các khoản đầu tư vào Campuchia đi vào bất động sản và cơ sở hạ tầng; Trong khi đó, đầu tư vào lĩnh vực tiêu dùng và công nghệ vẫn chưa theo kịp tốc độ tăng trưởng kinh tế của quốc gia này.

Theo Chương trình Phát triển Liên hợp quốc, kinh tế Campuchia đã tăng trưởng với tốc độ trên 7% kể từ năm 2011 và tỷ lệ người sống trong cảnh nghèo đói đã giảm hơn một nửa trong thập kỷ qua. Mục tiêu của Campuchia là trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao vào 2030 và trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2050.

Chương trình Phát triển Liên hợp quốc cho biết công nghệ kỹ thuật số tại 90% doanh nghiệp Campuchia vẫn ở mức cơ bản. Nhưng nền kinh tế đang phát triển, với dòng vốn FDI ngày càng tăng và dân số trẻ, có thể tạo ra cơ hội để khai thác công nghệ mới.

Tuy nhiên, theo ông Andrew Durke, các công ty tại Campuchia khó có thể mở rộng quy mô để tạo ra lợi nhuận lớn hơn. Điều này sẽ là mạo hiểm đối với quỹ đầu tư.