Đam mê khoa học nhưng phải biết biến ý tưởng thành sản phẩm cụ thể

STEM là cụm từ viết tắt của Khoa học, Công nghệ, Kỹthuật, Toán học. Thông qua việc kết hợp các lĩnh vực trên, học sinh có khả năng ứng dụng một cách sáng tạo và phát huy cách học mới về những khái niệm được học. Đồng thời, chương trình giáo dục STEM đã được các nước đang phát triển cũng như các nước phát triển đưa ra thảo luận.

Trong 2 ngày diễn ra ngày hội STEM 2016, phóng viênBáo điện tử Một Thế Giới đã có cuộctrao đổi vớiông Lê Xuân Định - Cục trưởng Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia, một trong những đơn vị tổ chức ngày hội STEM năm nay.

Ông Lê Xuân Định -Cục trưởng Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia

- Thưa ông, ngày hội STEM năm nay có điểm gì mới và nổi bật so với những lần tổ chức trước đó?

- Ông Lê Xuân Định: Ngày hội STEM năm nay là sự kiện có thời gian chuẩn bị khá đầy đủ, bài bản, kỹlưỡng với tất cả các nội dung được xem xét, sắp xếp khoa học để tạo ra được một chu trình tổng thể cho các em nắm bắt cơ hội, chủ động tham gia vào các hoạt động cũng như mang tính hữu hiệu hơn.

- Thưa ông, việc đưa KHCN đến với các học sinh hiện nay đang gặp những khó khăn gì và chúng ta cần làm gì để khắc phục được những khó khăn đó?

- Khó khăn lớn nhất chính là việc làm sao để cho các em có được một tâm thế coi mình là chủ thể sáng tạo, chủ thể nhận biết các vấn đề về khoa học, công nghệ, kỹthuật, toán học... cũng như nhận biết thế giới.

Tuy nhiên, để làm được điều đó chúng ta cần sự hỗ trợ không nhỏ từ chương trình học cho tới việc thiết kế giáo trình sao cho phù hợp, trang thiết bị, phòng thí nghiệm... Tổng quát lại, chúng ta cần có một cách nhìn khác trong cách tiếp cận vấn đề thực hiện khoa học cho học sinh.

- Vấn đề hiện nay thường gặp khi triển khai hoạt động STEM trong các trường học chính là khó khăn về tài chính. Vậy theo ông, chúng ta nên có những chính sách, những cơ chế nào để tạo điều kiện tốt nhất cho các bạn trẻ tham gia STEM được hiệu quả?

- Theo tôi, tài chính không phải là vấn đề cốt lõi trong việc đưa STEM vào trong nhà trường. Quan trọng nhất vẫn là khả năng nhận thức của học sinh cũng như việc thay đổi chương trình học, chức năng của giáo viên trong việc khuyến khích học sinh tham gia vàokhoa học. Việc cốt lõi chúng ta cần làm chính là việc giúp các giáo viên nhận ra đây là một việc làm quan trọng và mỗi giáo viên cần truyền ngọn lửa đam mê khoa học này cho học sinh.

Trong ngày hội STEM, các nguyên vật liệu để tạo ra sự khác biệt hết sức đơn giản và gắn liền với đời thường của mỗi người. Nếu biết cách sắp xếp, tổ chức, chúng ta hoàn toàn có thể làm được, làm tốt ngay cả trong trường hợp chưa có kinh phí bổ sung cho các hoạt động STEM tại các trường học.

- Vậy ông đánh giá như thế nào về các sản phẩm khoa học của các học sinh hiện nay cũng như tính ứng dụng của các sản phẩm đó vào đời sống, thưa ông?

- Cá nhân tôi không đặt nặng tính ứng dụng của các sáng chế, các sáng tạo docác em học sinh nghiên cứu ra mà quan trọng nhất đối với các em học sinh, các bạn nhỏ hiện nay chính là việc tạo được niềm đam mê, khả năng khám phá thế giới và làm chủ kiến thức của mình để sáng tạo ra được những sản phẩm hữu hiệu. Đó có thể là những sản phẩm không mới với người khác nhưng nó lại mới với chính bản thân các em hoặc một vài người trong cộng đồng.

Vấn đề chính vẫn là việc giúp các em học sinh biến những kiến thức từ sách vở, từ trong suy nghĩ ra được sản phẩm cụ thể. Đó chính là bước chuyển biến lớn từ nhận thức sang sáng tạo.

- Ông có mong muốn gì ở ngày hội STEM năm nay cũng như cólời khuyên nào đốivới các bạn trẻ yêu khoa học?

- Trong tinh thần hướng tới ngày Khoa học Công nghệ Việt Nam, chúng tôi tổ chức ra ngày hội STEM với mong muốn lan tỏa rộng rãi hơn tình yêu khoa học, đam mê khoa học trong các bạn trẻ được nâng lên, cũng như những kỹnăng, tư duy tiếp cận khoa học của các học sinh, sinh viên ngày một phát triển.

Để có được một nền tảng vững chắc cho xã hội thì việc giáo dục STEM cần được đưa đến rộng rãi các trường học, các lớp học để bất cứ em học sinh nào đi học cũng được biết đến STEM.

Chúng tôi mong muốn ngày hội này giống như một mô hình khoa học để những trường học khắp nơi trên cả nước nhìn vào đó để có niềm tin thực hiện một CLB STEM trong trường học cho chính các em học sinh trong trường mình.

Đối với các bạn trẻ có niềm đam mê khoa học thì tôi tin tưởng sâu sắc rằng với trí tuệ của người Việt Nam kèm theo niềm yêu thích, khám phá trong khoa học thì chắc chắn rằng một chân trời xánlạnđang chờ đón các bạn trẻ ở phía trước để biến những sáng tạo của bản thân thành niềm tự hào của đất nước.

- Xin cảm ơn ông!

Một số sản phẩm trong ngày hội STEM 2016

Trồng cây trong các vật dụng tái chế (Ảnh: Thu Anh)

Thu Anh (thực hiện)