Cướp lộc, 'phóng sinh' cá dữ, chen nhau mua vàng Thần tài: Khi niềm tin u mê chi phối con người

Vào ngày Thần tài (mùng 10 tháng giêng), trong clip mà báo Tuổi Trẻ đăng tải, trong đoàn người xếp hàng chờ mua “lộc” là miếng vàng Thần tài, người ta thấy có cả một quân nhân, đeo quân hàm, mặc quân phục, cười toe toét, thản nhiên xếp hàng chờ mua “lộc”. Mà ngày Thần tài nhằm ngày thứ hai, ngày làm việc đầu tuần. Bao nhiêu người đã bỏ hết công ăn việc làm, bỏ nhiệm sở, gia đình… cả buổi sáng, sang trưa để đi hứng nắng, hít bụi chờ mua "niềm tin" như vậy?

Rồi những ngày qua, báo chí thông tin, người ta chở hàng tấn cá mua từ nơi này, đổ sang nơi khác để… phóng sinh, mong được phước. Trong số đó, có cả cá chim trắng, rất nguy hại cho môi trường vì khả năng sinh sản khá nhanh và bản năng hung bạo của nó. Trước đó, ở An Giang, người ta phóng sinh cả… rắn độc.

Không ai và luật pháp nào cấm mơ ước, cấm tin tưởng và tín ngưỡng. Nhưng một đất nước mà nhiều con người chỉ tin vào lộc trời, vào thánh thần để hy vọng đổi đời, thay vì dốc tâm làm việc, thì đất nước, con người ấy sẽ về đâu?

Chuyện ngụ ngôn kể rằng, có chú chim chiền chiện làm tổ trên một cánh đồng lúa mì non. Ngày ngày trôi qua, khi những thân lúa đã vươn cao thì bầy chim con mới nở ngày nào, đã lớn nhanh như thổi. Rồi một ngày, khi những ngọn lúa chín vàng, bác nông phu và những người con đi ra đồng.

“Lúa này bây giờ gặt được rồi đây”, bác nông phu nói, “chúng ta phải kêu cả những người hàng xóm và bạn bè đến giúp cho chúng ta thu hoạch”. Bầy chim chiền chiện con nghe vậy hết sức sợ hãi, vì chúng biết rằng chúng sẽ gặp nguy hiểm nếu không kịp dời tổ trước khi thợ gặt đến.

Khi chim chiền chiện mẹ kiếm ăn trở về, lũ chim con kể lại cho mẹ những gì chúng nghe được. “Đừng sợ, các con ạ”, chiền chiện mẹ nói, “nếu bác nông phu bảo rằng ông ấy sẽ kêu hàng xóm và bạn bè của ông ấy đến giúp, thì đám lúa này cũng còn một thời gian nữa họ mới gặt được”.

Vài ngày sau, khi lúa đã quá chín, và khi có gió lay động thân lúa, một loạt các hạt lúa rào rào rơi xuống đầu lũ chiền chiện con. “Nếu không gặt gấp đám lúa này, chúng ta sẽ thất thoát đến cả nửa vụ mùa. Chúng ta không thể chờ đợi bạn bè được nữa. Ngày mai chúng ta sẽ bắt đầu tự gặt lấy”, bác nông phu nói.

Khi lũ chiền chiện con kể lại với mẹ những gì chúng nghe ngày hôm nay, mẹ chúng bảo: “Thế thì mình phải dọn tổ đi ngay. Khi người ta đã quyết định tự mình làm mà không trông nhờ vào ai khác nữa, thì chắc chắn là họ chẳng trì hoãn gì nữa đâu”. Và đến khi mặt trời mọc sáng hôm sau, lúc bác nông phu và những người con ra đồng gặt lúa, họ chỉ gặp một cái tổ rỗng không.

Điều mà câu chuyện ngụ ngôn này muốn nói, là trong cuộc sống, khi đã quyết định tự mình làm việc gì, đừng quá trông mong vào sự giúp đỡ người khác. Tự lo cho mình là tốt nhất.

Nhờ cậy và tin tưởng vào bạn bè còn chưa chắc gì, hà cớ gì chúng ta cứ tin vào những miếng vàng Thần tài, những miếng lộc ở lễ chùa mà những ngày qua người ta tranh nhau cướp. Báo chí đăng tải, người ta chen lấn, giẫm đạp, thậm chí “móc mặt”, đè nghiến nhau chỉ vì những miếng lộc tại lễ chùa như vậy.

Tương lai chúng ta giàu hay nghèo, lộc nhiều hay ít là do chính chúng ta quyết định, bằng chính trí óc và sức lao động của mình, chứ không bằng những miếng lộc, những miếng vàng Thần tài, những loại động vật được bắt rồi mua lại thả đi để mang danh “phóng sinh” ấy, chắc chắn vậy!

Cũng trong ngày Thần tài, trên thị trường vé số ở cả nước, các số 39, 79 liên quan đến Thần tài và được dân chơi số đề gọi là số “Thần tài”, cũng được săn lùng ráo riết. Một người dân ở TP.HCM cho biết ngày thường vé số chỉ 10.000đ nhưng vào ngày Thần tài, chị ta phải bỏ ra 30.000đ để mua tấm vé có số đuôi 79. Và kết quả xổ số miền Bắc, miền Nam cuối giờ ngày 6.2 đó, không có giải đặc biệt của đài nào mang 2 con số cuối là 39 hay 79, như những gì mà dân chơi số mơ ước về sự đổi đời bằng con số Thần tài! Rốt cuộc, chỉ có các công ty kinh doanh vàng và các công ty xổ số, các tay cơ hội… bỏ túi khẳm tiền.

Phó giáo sư Đào Công Tiến, nguyên Hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế TP.HCM từng lắc đầu ngao ngán khi nói về việc người miền Tây ào ạt mua vé số để cầu may: “Cả vùng mà người dân chỉ biết phó mặc tương lai mình vào sự may rủi của tờ vé số, thì họ sẽ về đâu?”.

Cũng như chuyện ngày Thần tài, người dân và cả cán bộ công chức cứ đổ xô chen lấn đi mua vàng để cầu cho cả năm có vàng vào nhà hay may mắn gì đó, là một điều hết sức viển vông. Vậy mà đám đông lại hùa nhau đi chen lấn, xô đẩy mua. Rồi đến vé số… Niềm tin, hay sự tin tưởng mê muội vào thần thánh và những điều viển vông, có nguy cơ đưa cả dân tộc này ngày càng tụt hậu.

Một dân tộc được dẫn dắt bởi thần thánh chưa hẳn là một dân tộc thất bại, bởi họ có niềm tin, và làm theo những điều đúng đắn mà tôn giáo thờ phụng thần thánh ấy răn dạy, để sống và làm việc cho tốt. Đạo nào cũng hướng tín đồ của mình về những điều hay lẽ phải, như có hiếu với cha mẹ, anh em, bạn bè, giúp đỡ người nghèo, chú tâm làm việc...

Nhưng không đạo nào dạy tín đồ mình phải bỏ hết tất cả, suốt ngày chỉ lo thắp hương cúng bái hay đọc kinh, cầu nguyện. Tin tưởng quá đến mức u mê nên đánh mất cả chính mình, gia đình, công việc vì thần thánh, mới là con đường dẫn đến thất bại!

Hồ Hùng