Cuộc chiến giảm giá từ Tesla, BYD khiến cổ phiếu các hãng ô tô Trung Quốc lao dốc

Cổ phiếu BYD, nhà sản xuất ô tô điện hàng đầu thế giới tính theo doanh số, đã giảm 11% tại Hồng Kông và 7,8% ở thành phố Thâm Quyến (Trung Quốc) vào tuần trước. BYD được hỗ trợ bởi hãng Berkshire Hathaway của tỷ phú Warren Buffett.

Cổ phiếu SAIC, một trong những nhà sản xuất ô tô lớn nhất Trung Quốc, giảm 6,7% ở thành phố Thượng Hải trong cùng khoảng thời gian.

Cổ phiếu Li Auto, Nio và Xpeng, ba nhà sản xuất ô tô điện chính của Trung Quốc, đã giảm từ 2,6% đến 15% tại Hồng Kông.

Cuộc chiến giá cả đã trở nên căng thẳng hơn vào tuần trước khi các nhà sản xuất ô tô cao cấp như BMW, Mercedes-Benz Group cùng các công ty địa phương như SAIC và Guangzhou Automobile đã tham gia.

Việc giảm giá lớn nhất đến từ nhà sản xuất ô tô Citroen (Pháp). Citroen giảm giá 40% mẫu C6 xuống còn khoảng 130.000 nhân dân tệ (18.660 USD) ở trung tâm tỉnh Hồ Bắc, theo phương tiện truyền thông địa phương.

Tesla và BYD đã giảm từ 20.000 đến 46.000 nhân dân tệ cho các ô tô điện của họ.

“Đó là một dấu hiệu cho thấy niềm tin của người tiêu dùng đang yếu đi. Người tiêu dùng sẽ không chi tiêu vì sự phục hồi kinh tế yếu hơn dự kiến”, Wang Zheng, Giám đốc đầu tư tại công ty Jingxi Investment Management ở Thượng Hải, nhận xét.

Cổ phiếu các hãng ô tô trong nước suy giảm là bước lùi với các nhà lãnh đạo Trung Quốc, những người đã đặt việc phục hồi tiêu dùng hộ gia đình trở thành ưu tiên hàng đầu năm nay, như được nêu ở báo cáo công việc của chính phủ trước Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc ở Bắc Kinh (thủ đô Trung Quốc).

Trong khi các nhà kinh tế từ ngân hàng UBS đến Goldman Sachs kỳ vọng tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc sẽ gia tăng vào năm nay sau khi mở lại hoàn toàn biên giới quốc tế, dữ liệu kinh tế quan trọng gần đây cho thấy sự phục hồi sẽ mất thời gian. Cả nhập khẩu và xuất khẩu của Trung Quốc đều giảm trong tháng 2, trong khi giá tại nhà máy giảm sâu hơn.

Theo dữ liệu từ hiệp hội ngành, doanh số bán ô tô chở khách đã giảm 15% trong hai tháng đầu năm 2023 so với cùng kỳ 2022.

Chen Siqi, nhà phân tích tại công ty CSC Financial ở Bắc Kinh, cho biết: “Việc giảm giá của các nhà sản xuất ô tô lớn, gồm cả Tesla, khiến nhiều người mua tiềm năng chờ đợi thêm vì họ mong đợi những đợt giảm giá mạnh hơn sẽ diễn ra”.

Một lý do khác dẫn đến doanh số bán hàng thấp là một số tài xế đã mua xe vào cuối năm 2022 vì lo ngại các khoản giảm thuế và trợ cấp ô tô điện sẽ bị hủy bỏ trong 2023.

Trung Quốc đã bán được 6,9 triệu ô tô điện vào năm 2022, gần gấp đôi con số vào 2021, theo dữ liệu của ngành.

Ô tô điện, một trong số ít lĩnh vực tăng trưởng nhanh, sẽ không còn là động lực tăng trưởng cho doanh số ô tô ở Trung Quốc trong năm nay, do doanh thu tài chính bị thu hẹp khiến chính phủ khó mở rộng trợ cấp mua hàng, theo bà Iris Pang, chuyên gia kinh tế của công ty ING có trụ sở tại Hồng Kông.

“Ô tô điện mới sẽ ít hỗ trợ hơn cho tăng trưởng doanh số bán hàng trong năm nay. Không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ có sự gia hạn trợ cấp tiền mặt cho ô tô điện. Gánh nặng tài chính đã tăng lên và chính phủ có thể không muốn chi tiêu cho các khoản trợ cấp để thúc đẩy tiêu dùng khi nền kinh tế đang phục hồi”, bà Iris Pang cho biết trong một ghi chú.

Theo nhà phân tích, các khoản trợ cấp này đã giảm từ 10 đến 30% trong ba năm tính đến 2022 và đến nay trong 2023 chưa có ngân sách được phân bổ.

Iris Pang dự đoán tốc độ tăng trưởng doanh số ô tô ở Trung Quốc sẽ chậm lại khoảng 5% trong năm 2023 từ mức 10% vào 2021.

Lu Jiamin, nhà phân tích tại công ty Cinda Securities ở Bắc Kinh, cho biết: “Sức mạnh phục hồi của thị trường ô tô chậm hơn và yếu hơn dự kiến. Đó là do các yếu tố vĩ mô; sự phục hồi kinh tế vẫn đang ở giai đoạn sơ khai”.

Thách thức cực lớn với Tesla

Những thách thức lớn nhất với Tesla đến từ các nhà sản xuất ô tô lâu đời và một nhóm các hãng xe điện Trung Quốc. Một số công ty khởi nghiệp Mỹ hy vọng sẽ được hưởng lợi từ việc Tesla gặp khó khăn, gồm cả nhà sản xuất xe điện hạng sang Lucid.

Trong 2 năm tới, các đối thủ bao gồm General Motors Co, Ford Motor Co, Mercedes-Benz, Hyundai Motor và Volkswagen sẽ tung ra nhiều mẫu ô tô điện mới, từ một chiếc Chevrolet giá dưới 30.000 USD đến những chiếc sedan và SUV hạng sang giá trên 100.000 USD.

Hôm 23.2, Mercedes đã sử dụng Thung lũng Silicon nền tảng cho một buổi trình diễn dài về cách mà các mẫu xe của hãng trong tương lai sẽ đưa chủ sở hữu đắm chìm vào những luồng nội dung giải trí phong phú, được truyền tải thông qua các siêu màn hình kéo dài trên bảng điều khiển và khiến màn hình chữ nhật trên các mẫu ô tô điện Tesla trông thật lỗi thời.

Các lãnh đạo cũng nhấn mạnh rằng chỉ Mercedes mới có hệ thống lái xe tự động một phần Cấp độ 3 tiên tiến được phê duyệt để sử dụng ở Đức. Sự chấp thuận tại Mỹ đang chờ được xử lý ở bang California.

Tại Trung Quốc, Tesla phải giảm giá các mẫu ô tô điện bán chạy nhất của mình trước áp lực ngày càng tăng từ các nhà sản xuất nội địa bao gồm BYD, Nio và Zeekr (thương hiệu của Geely Automobile).

Các nhà sản xuất ô tô điện Trung Quốc có thể nhận được một cú hích nữa nếu CATL (hãng sản xuất pin Trung Quốc) thực hiện kế hoạch giảm giá mạnh các loại pin được sử dụng trong xe của họ.

Các thương hiệu ô tô điện Trung Quốc sản xuất trong nước có cơ hội tốt để tăng thị phần vào năm 2023 khi người tiêu dùng thắt chặt hầu bao và lựa chọn những chiếc xe rẻ hơn trong bối cảnh kinh tế ảm đạm.

BYD cùng công ty khởi nghiệp như Li Auto và Leapmotor sẽ hưởng lợi từ việc hạ tiêu chuẩn tiêu dùng khi những tài xế chuyển hướng sang các mẫu xe rẻ hơn sau những lo lắng về triển vọng việc làm và tiền lương của họ, các nhà phân tích và đại lý bán hàng cho biết.

Tian Maowei, Giám đốc bán hàng thuộc công ty Yiyou Auto Service ở thành phố Thượng Hải (Trung Quốc), nói: “Nền kinh tế suy yếu nghiêng cán cân có lợi cho hãng sản xuất các mẫu ô tô dành cho thị trường đại chúng của tài xế. Các nhà chế tạo ô tô Trung Quốc sẽ chứng kiến thị phần của họ trên thị trường xe điện tăng lên trong năm nay”.

Trung Quốc là thị trường ô tô và xe điện lớn nhất thế giới. Doanh số bán ô tô điện ở Trung Quốc vào năm 2023 dự kiến sẽ tăng 30% so với cùng kỳ năm ngoái lên 8,4 triệu chiếc (chậm lại so với mức tăng 114% trong năm 2022 so với 2021), theo ước tính của Hiệp hội xe khách Trung Quốc (CPCA).

Việc Trung Quốc hủy bỏ trợ cấp tiền mặt cho mua ô tô điện, nền kinh tế chậm lại và cạnh tranh thị trường ngày càng gia tăng đã gây áp lực lên các nhà sản xuất xe điện cao cấp như Tesla (có trụ sở tại bang Texas, Mỹ).

Bị BYD truất ngôi là nhà sản xuất ô tô điện lớn nhất thế giới vào năm 2022, Tesla đã giảm giá Model 3 và Model Y được sản xuất ở Trung Quốc trong nỗ lực duy trì thị phần.

Ô tô điện thông minh có giá dưới 200.000 nhân dân tệ (29.247 USD) trở nên phổ biến với người tiêu dùng Trung Quốc khi chiến lược kiểm soát đại dịch ăn vào lợi nhuận của các công ty và thu nhập nhân viên vào năm ngoái.

Lĩnh vực ô tô của Trung Quốc bị chi phối bởi các thương hiệu nước ngoài như Volkswagen (Đức) và General Motors (Mỹ) kể từ những năm 1980. Sự trỗi dậy của các hãng ô tô Trung Quốc trong thập kỷ qua không đủ để phá vỡ hoàn toàn thế độc quyền này.

Trong 11 tháng đầu năm 2022, các thương hiệu nước ngoài vẫn chiếm 50,8% thị phần ô tô ở Trung Quốc, theo dữ liệu từ CPCA. Đó là câu chuyện rất khác trong lĩnh vực ô tô điện, nơi các thương hiệu Trung Quốc chiếm 84,7% thị phần trong cùng thời kỳ, theo CPCA.

Guan Mingyu, thành viên của công ty tư vấn toàn cầu McKinsey (Mỹ), cho biết: “Sự yêu thích của người tiêu dùng Trung Quốc với các thương hiệu ô tô nước ngoài đã có từ lâu. Dù vậy, khoảng một nửa người tiêu dùng ở Trung Quốc tin rằng họ không cần trả nhiều tiền hơn cho một chiếc ô tô điện mang thương hiệu nước ngoài vì chất lượng và hiệu suất cao. Họ đang ủng hộ các công ty khởi nghiệp mới nổi sản xuất ô tô điện thông minh của Trung Quốc”.

Goldman Sachs cho biết trong một báo cáo nghiên cứu rằng BYD sẽ giành được thị phần tại thị trường Trung Quốc trong năm nay khi nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm. Goldman Sachs là công ty quản lý đầu tư, chứng khoán và ngân hàng đầu tư hàng đầu thế giới, có trụ sở ở thành phố New York (Mỹ).

Hầu hết phương tiện BYD được bán với giá dưới 200.000 nhân dân tệ và bộ pin lithium iron phosphate hình “lưỡi dao” của hãng đã chứng minh được giá trị của chúng với tài xế lẫn các nhà lắp ráp ô tô. Các viên pin được sắp xếp theo cách tăng mật độ năng lượng đồng thời tăng cường khả năng chống quá nhiệt. Pin hình “lưỡi dao” cũng được cung cấp cho nhà máy của Tesla ở Berlin (thủ đô Đức).

Goldman Sachs cũng chỉ ra Li Auto, nhà sản xuất ô tô điện thông minh có trụ sở tại thủ đô Bắc Kinh, là ngôi sao đang lên ở thị trường Trung Quốc.

Báo cáo cho biết: “Chúng tôi tin rằng Li Auto đang tạo sự khác biệt so với ngành công nghiệp sản xuất ô tô rộng lớn hơn của Trung Quốc bằng cách hình dung và tạo ra trải nghiệm hấp dẫn cho người tiêu dùng xe điện, đồng thời thể hiện sự sẵn sàng chấp nhận rủi ro của các công nghệ độc đáo và hành động đổi mới”.

Ngày càng có nhiều tài xế trẻ Trung Quốc muốn sở hữu một chiếc ô tô điện thông minh như Model 3 hoặc Model Y của Tesla, nhưng nền kinh tế đang tăng trưởng chậm lại đã buộc một số người phải chuyển sang các mẫu xe rẻ hơn.