Chợ ngầm bán chip AI cao cấp nhất của Nvidia mà Mỹ cấm xuất khẩu sang Trung Quốc

Phóng viên Reuters tham quan khu chợ điện tử Hoa Cường Bắc nổi tiếng ở thành phố Thâm Quyến (tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc), đặc biệt là tòa nhà chọc trời SEG Plaza có 10 tầng đầu tiên chật kín các cửa hàng bán mọi thứ từ linh kiện máy ảnh đến máy bay không người lái. Các chip AI cao cấp nhất của Nvidia không được quảng cáo nhưng có thể hỏi một cách kín đáo để xem các cửa hãng có bán chúng hay không.

Các chip này không hề rẻ. Trò chuyện trực tiếp cùng Reuters với yêu cầu giấu tên, hai cửa hàng ở khu điện tử Hoa Cường Bắc cho biết có thể cung cấp số lượng nhỏ chip A100 do Nvidia (Mỹ) sản xuất với giá 20.000 USD/chiếc, đắt gấp đôi giá thông thường.

Dù mua hoặc bán chip cao cấp Mỹ không phải là bất hợp pháp ở Trung Quốc, nhưng các hạn chế xuất khẩu của chính quyền Biden đã tạo ra một thị trường ngầm trên thực tế với các nhà cung cấp không muốn bị chính phủ Mỹ hoặc Trung Quốc giám sát.

Vào tháng 9.2022, chính quyền Biden đã ra lệnh cho Nvidia ngừng xuất khẩu hai loại chip tiên tiến nhất của họ là A100 và H100 sang Trung Quốc đại lục và Hồng Kông. Đây là một phần trong nỗ lực cản trở sự phát triển siêu máy tính cùng AI của Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng chính trị và thương mại giữa hai cường quốc gia tăng. Đến tháng 10.2022, Mỹ đã công bố hàng loạt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu liên quan đến bán dẫn sang Trung Quốc.

Tuy nhiên, khi AI bùng nổ trên toàn cầu sau sự thành công vang dội của ChatGPT do OpenAI phát triển, nhu cầu về chip cao cấp đã tăng vọt, đặc biệt là với bộ xử lý đồ họa (GPU) của Nvidia, vốn được coi là tốt nhất trong việc xử lý các tác vụ học máy.

Ivan Lau, đồng sáng lập Pantheon Lab (Hồng Kông), đang cố gắng mua 2 - 4 GPU Nvidia A100 để chạy các mô hình AI mới nhất của công ty khởi nghiệp này. Ông cho biết: “Chúng tôi đang nói chuyện với hai nhà cung cấp để mua một số GPU”.

Những nhà cung cấp (mua GPU bên ngoài nước Mỹ) đã báo giá 150.000 đô la Hồng Kông (19.150 USD) cho mỗi Nvidia A100.

Ivan Lau nói thêm: "Họ nói thẳng với chúng tôi rằng sẽ không có bảo hành hoặc hỗ trợ".

Reuters đã nói chuyện với 10 nhà cung cấp ở Trung Quốc đại lục và Hồng Kông. Những người này cho biết họ có thể dễ dàng mua số lượng nhỏ Nvidia A100. Điều này nêu bật cả nhu cầu mạnh mẽ ở Trung Quốc với Nvidia A100 và sự dễ dàng để vượt qua lệnh trừng phạt của Mỹ trong các giao dịch nhỏ.

Reuters không thể ước tính tổng lượng Nvidia A100 đang âm thầm được nhập vào Trung Quốc hoặc biết được trong mức độ nào các giao dịch đang diễn ra để đáp ứng nhu cầu.

Người mua thường là nhà phát triển ứng dụng, công ty khởi nghiệp, nhà nghiên cứu hoặc game thủ, các nhà cung cấp cho biết. Họ từ chối tiết lộ danh tính vì việc nhập khẩu Nvidia A100 vi phạm các hạn chế thương mại của Mỹ. Một nhà cung cấp cho biết người mua bao gồm cả chính quyền địa phương Trung Quốc.

Trong một tuyên bố với Reuters, Nvidia nói không cho phép xuất khẩu A100 hoặc H100 sang Trung Quốc và cung cấp các sản phẩm thay thế có hiệu suất thấp hơn tuân thủ luật pháp Mỹ.

"Nếu Nvidia nhận được thông tin rằng khách hàng vi phạm thỏa thuận của họ với chúng tôi và xuất khẩu các sản phẩm bị hạn chế vi phạm luật, chúng tôi sẽ có hành động ngay lập tức và thích hợp", theo tuyên bố từ Nvidia (nhà sản xuất chip có giá trị lớn nhất thế giới).

Bộ Thương mại Mỹ, Văn phòng Thông tin Quốc vụ viện Trung Quốc và Bộ Công nghiệp Trung Quốc không trả lời khi được đề nghị bình luận về thông tin trên.

Vào tháng 9.2022, Nvidia cho biết có thể mất 400 triệu USD doanh thu trong quý 3/2022 nếu các công ty Trung Quốc quyết định không mua các sản phẩm thay thế của Nvidia.

A800 và H800, hai biến thể GPU mới của Nvidia phù hợp với thị trường Trung Quốc, được phát triển để giảm thiểu tác động đó. Các hãng công nghệ lớn Trung Quốc như Tencent Holdings và Alibaba đều mua Nvidia A800 và H800. Họ có nguồn lực dồi dào để mua số lượng lớn hai GPU này.

Cách các nhà cung cấp Trung Quốc mua Nvidia A100 và H100

Các nhà cung cấp Trung Quốc cho biết mua Nvidia A100 và H100 chủ yếu theo hai cách: Mua lượng hàng dư thừa tìm đường đến thị trường sau khi Nvidia vận chuyển số lượng lớn cho các hãng lớn của Mỹ hoặc nhập khẩu thông qua các công ty được thành lập tại địa phương ở Ấn Độ, Đài Loan và Singapore.

Điều này đồng nghĩa số lượng Nvidia A100 và H100 mà các nhà cung cấp có thể đảm bảo là rất nhỏ, không đủ để xây dựng một mô hình ngôn ngữ AI phức tạp từ đầu.

Theo công ty nghiên cứu TrendForce (Đài Loan), một mô hình ngôn ngữ lớn tương tự như GPT của OpenAI sẽ yêu cầu hơn 30.000 GPU Nvidia A100. Tuy nhiên, chỉ một số ít Nvidia A100 cũng có thể thực hiện các nhiệm vụ học máy phức tạp và nâng cao các mô hình AI hiện có.

Theo trang web mua sắm thiết bị điện tử liệt kê khoảng 40 người bán Nvidia A100, hầu hết đều đặt tại khu vực chợ điện tử Hoa Cường Bắc. Tuy nhiên, các thông tin về Nvidia A100 cũng có thể được tìm thấy trên trang mua sắm trực tuyến Taobao của Alibaba, Xiaohongshu (tương tự Instagram) và Douyin (phiên bản Trung Quốc của TikTok).

Alibaba, Xiaohongshu và ByteDance (chủ sở hữu Douyin) đã không trả lời khi được Reuters đề nghị bình luận về chuyện này.

Một số nhà cung cấp cảnh báo rằng gian lận đã trở nên phổ biến với các chip tân trang được bán dưới dạng A100. Các GPU H100 tiên tiến hơn của Nvidia, mới chỉ có mặt trên thị trường từ tháng 3, dường như khó có thể tìm mua hơn nhiều.

Theo Vinci Chow, giảng viên kinh tế tại Đại học Trung văn Hồng Kông, bộ phận của ông đã mua 4 Nvidia A100 từ các nhà cung cấp địa phương cho mục đích nghiên cứu. Vinci Chow đã được thông báo rằng có sẵn một số gói 8 Nvidia H100 để mua. Thế nhưng, chỉ 1 trong số 10 nhà cung cấp mà Reuters nói chuyện cho biết có thể mua Nvidia H100.

Charlie Chai, nhà phân tích tại công ty 86Research (có trụ sở tại thành phố Thượng Hải), nói Mỹ có thể không quá bận tâm về các giao dịch nhỏ của CPU Nvidia tiên tiến. Ông nhận định: “Chỉ khi Trung Quốc đạt được tiến bộ đáng kể thì chúng ta mới thấy việc thực thi nghiêm ngặt hơn”.

Charlie Chai nói thêm rằng phụ phí hiện được các nhà cung cấp Trung Quốc yêu cầu cho Nvidia A100 và H100 có thể giảm trong tương lai, vì nhiều công ty khởi nghiệp AI trong nước đang thúc đẩy việc mua sắm cuối cùng sẽ rút khỏi thị trường.