"Top of the world" hay "trên đỉnh thế giới" là cụm từ mô tả chân thật nhất về Zinedine Zidane sau khi góp công giúp Real Madrid ba lần liên tiếp vô địch Champions League.
Sau đỉnh cao vinh quang Zidane chọn cách ra đi, thay vì chờ những điều tệ hại nhất đến với mình. Ông bảo rằng, trận thua Leganes tại cúp Nhà vua khiến bản thân nhìn ra điều gì đó rất bất ổn trong lối chơi Real Madrid. May mắn thay, số phận vẫn gọi tên "Kền kền trắng" trong cuộc đua tới chức vô địch Champions League.
Nhưng ở một phương diện khác, rất dễ để nhìn thấy rằng "Zizou" chưa thể mang đến một sự cách tân trong lối chơi "Los Blancos", giống như điều Barcelona từng làm.
Real Madrid với biệt danh “Dải ngân hà” và thật đúng với cái tên của nó, CLB này là nơi tụ hội những vì sao trên toàn thế giới. Tự những ngôi sao này, khi xếp vào một đội hình cũng sẽ biết cách chơi bóng như thế nào để đúng với giá trị và phẩm chất của một ngôi sao…
Theo một sự sắp đặt kỳ lạ, những đối thủ của Real Madrid đều vấp phải cú ngã tai hại, để rồi dành tặng chiến thắng cho đại diện thành Madrid.
Năm thứ ba đứng trên đỉnh thế giới, thật điên rồ cho những ai hoài nghi sức mạnh Real. Nhưng đội hay nhất không phải chỉ biết đến chiến thắng, họ cần tạo ra phong cách chơi bóng đặc trưng.
Inter dưới thời Helenio Herrera của năm 60 được nhắc đến như một hệ thống phòng ngự kiên cố bậc nhất thế giới với tên gọi Catenaccio.
Đến thập niên 70, Ajax nổi lên với triết lý tấn công tổng lực, hay AC Milan của Arrigo Sacchi vào những năm 80 loại bỏ hoàn toàn lối chơi kèm người cổ điển để xây dựng nên một hệ thống phòng ngự khu vực chặt chẽ.
Rồi gần nhất, bóng đá thời kim tiền chứng kiến cuộc cách mạng được Pep Guardiola truyền tải vào Barcelona từ năm 2008.
Trường phái ban bật ngắn có thời điểm rất thịnh hành, trở thành hình mẫu cho nhiều đội bóng sao chép. Thứ bóng đá phòng ngự tiêu cực được Jose Mourinho phát minh cũng ra đời sau nhiều lần bị triết lý tiqui-taka vùi dập.
Từ Helenio Herrera đến Arrigo Sacchi và Pep Guardiola, họ đã nâng tầm bóng đá lên một khái niệm mới. Tất cả tiên phong cho một trường phái hứa hẹn thống trị giải quốc nội và cả đấu trường châu lục.
Chiến thắng không còn là điều quan trọng, những con người nổi tiếng đi trước đều thành công trong việc xây dựng bản sắc riêng cho mình.
Còn Zidane, ông có gì sau 2 năm rưỡi dẫn dắt Real? Không có gì cả. Ngay cả khi phá vỡ lời nguyền bảo vệ chức vô địch Champions League năm rồi, "Zizou" vẫn đặt trong vòng nghi vấn.
Ông có tài thật sự, hay chỉ là một kẻ gặp thời? Đến mùa 2018, khi Real tiếp tục lên ngôi tại cúp châu Âu, chiến thắng của họ mang hơi hướng sự khải huyền.
Real không tạo cho những đối thủ cảm giác bị đánh bại bởi một đội mạnh hơn. Sau PSG, đến Juventus, Bayern Munich và Livepool, chiến thắng của "Los Blancos" trước các đối thủ này có dấu ấn của trọng tài và thần may mắn rất nhiều.
Trước PSG, Zidane có lẽ lần đầu tiên cảm thấy sức ép đè nặng lên vai khủng khiếp nhất. Hôm ấy, Real phải đụng độ gã nhà giàu của bóng đá thế giới, một thế lực mới nổi.
Đội bóng Pháp thậm chí đã có bàn thắng dẫn trước, nhưng rồi quả penalty gây tranh cãi của Ronaldo sau đó làm thay đổi số phận trận đấu.
Phần còn lại đã là lịch sử. Rồi trong những màn khuất phục Juventus và Bayern, Real không tạo ra cảm giác an toàn cho người xem.
Thứ bóng đá của họ chứa đựng sự rủi ro, chỉ biết trừng phạt đối phương nhờ những sai lầm. Điều này khác với Barca, đội bóng xứ Catalan thường xuyên áp đảo đối thủ và khiến những trái tim trên sân luôn phải thở hổn hển sau tiếng còi mãn cuộc của trọng tài. Đá với Barca như cực hình, bởi các đối thủ không biết sẽ chịu đựng được bao lâu.
Ở Zidane, cái hay của ông chỉ gói ghém trong nghệ thuật quản lý phòng thay đồ. Sự mềm mỏng giúp huyền thoại người Pháp chế ngự những cái tôi lớn của Sergio Ramos, Cristiano Ronaldo, Gareth Bale... "Zizou" đã làm điều đó rất tốt đến mùa giải thứ hai.
Nhưng sang năm thứ ba, mọi thứ không còn nằm trong tầm kiểm soát của “gã hói” người Pháp nữa.
Chỉ dấu đầu tiên đến ở trận gặp Derportivo, mặc cho "Zizou" liên tục kêu gào Sergio Ramos đá bóng ra biên khi một cầu thủ đối phương đã nằm sân, người thủ quân vẫn không nghe theo.
Cách Zidane giải quyết trường hợp của Gareth Bale cũng chẳng làm ngôi sao Xứ Wales hài lòng. Sau chung kết Champions League, Bale thẳng thừng tuyên bố ra đi.
Thuật "đắc nhân tâm" của Zidane hết tác dụng. Trên sân, Real cũng không cho thấy bản sắc suốt ba mùa giải vừa qua.
Nhìn cách Toni Kroos, Luka Modric và Cristiano Ronaldo thi đấu, đó giống sự níu kéo của một vương triều đang vận dụng tối đa sức mạnh cuối cùng sót lại.
Zidane có thể hoàn thành rất tốt công tác tư tưởng cho cầu thủ, mang về những danh hiệu cho Real theo cách riêng biệt nào đó.
Còn về hình thành triết lý riêng cho đội bóng trên chặng đường dài, ông vẫn chưa làm được. Điều bất thường sớm xuất hiện khi Real bị Barca bỏ xa hơn chục điểm trên BXH La Liga. Khoảnh khắc ấy, "Zizou" hiểu mình không còn thuộc về Real nữa.
Và trong ngày cuối tháng 5, Zidane chọn cách ra đi. Đó là sự lựa chọn khôn ngoan. "Zizou" đã "chạy" trước khi điều tồi tệ nhất xảy ra, để lại cho Chủ tịch Florentino Perez những bài toán cần giải quyết. Đó là trường hợp của Gareth Bale, Cristiano Ronaldo, chính sách Galacticos còn dang dở.
Anh Trường