Người phát ngôn của Cơ quan Đối ngoại Châu Âu đã khẳng định rằng những hành động đơn phương đã "làm gia tăng căng thẳng trên Biển Đông và dẫn đến căng thẳng gia tăng và suy thoái môi trường an ninh hàng hải, điều này thể hiện mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự phát triển kinh tế hòa bình của khu vực".
Ngày 28.8, Người phát ngôn của Cơ quan Đối ngoại Châu Âu đã đưa ra bình luận của Châu Âu về tình hình căng thẳng tại Biển Đông hiện nay.
"Các hành động đơn phương trong những tuần qua ở Biển Đông đã dẫn đến căng thẳng gia tăng và suy thoái môi trường an ninh hàng hải, điều này thể hiện mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự phát triển kinh tế hòa bình của khu vực", bà Maja Kocijancic tuyên bố.
Theo bà Kocijancic thì căng thẳng trên Biển Đông chỉ có thể giải quyết khi các bên liên quan trong khu vực phải tự kiềm chế, khôi phục nguyên trạng, kiềm chế quân sự hóa tại Biển Đông.
"Điều quan trọng đối với tất cả các bên trong khu vực là phải tự kiềm chế, thực hiện các bước cụ thể để phục hồi lại nguyên trạng, kiềm chế quân sự hóa khu vực và giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình theo công pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS)", bà Kocijancic nhấn mạnh.
Người phát ngôn của Cơ quan Đối ngoại Châu Âu cũng cho biết "các bên cũng có thể tìm kiếm sự trợ giúp của bên thứ ba dưới hình thức hòa giải hoặc phân xử để tạo thuận lợi cho việc giải quyết các yêu sách tương ứng của họ, nếu thấy hữu ích".
Bà Kocijancic nhấn mạnh: "EU sẽ tiếp tục hỗ trợ đầy đủ các quá trình do ASEAN dẫn đầu trong khu vực, nhằm thúc đẩy hơn nữa trật tự khu vực và quốc tế dựa trên các quy tắc, nhằm củng cố hợp tác đa phương, cũng như hợp tác chặt chẽ hơn với các bên thứ ba. Chúng tôi đang mong chờ một kết luận nhanh chóng, một cách minh bạch, về các cuộc đàm phán về một "Quy tắc ứng xử" có hiệu lực, thực chất và ràng buộc về mặt pháp lý. EU cam kết trật tự pháp lý cho biển và đại dương dựa trên luật pháp quốc tế, an ninh và hợp tác hàng hải, cũng như tự do hàng hải và hàng không, vì lợi ích của tất cả các quốc gia".
Trước tuyên bố của EU, ngày 22.8, Bộ ngoại giao Mỹ đã ra thông báo chính thức lên án hành động của Trung Quốc tại bãi Tư Chính và cam kết sẽ đảm bảo việc sản xuất dầu khí trong khu vực cho thị trường toàn cầu không bị gián đoạn.
"Hoa Kỳ lo ngại sâu sắc rằng Trung Quốc đang tiếp tục can thiệp vào các hoạt động dầu khí có từ lâu đời của Việt Nam trong Vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam (EEZ). Điều này đặt ra câu hỏi nghiêm túc về cam kết của Trung Quốc, gồm cả trong Tuyên bố ASEAN - Trung Quốc về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông, đối với việc giải quyết hòa bình các tranh chấp trên biển", một đoạn trong tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định.
Tại buổi họp báo thường kỳ Bộ Ngoại giao Việt Nam ngày 22.8, phóng viên nêu câu hỏi Việt Nam có phản ứng như thế nào và hành động gì cụ thể sau khi nhóm tàu Trung Quốc quay lại vùng biển Việt Nam, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cho biết trong những ngày qua, nhóm tàu Hải Dương 8 đã trở lại và tiếp tục hành vi xâm phạm nghiêm trọng vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam được xác định theo các quy định của Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982).
Việt Nam đã nhiều lần giao thiệp với Trung Quốc về vấn đề này, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay vi phạm, rút toàn bộ tàu ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam, không có những hành vi làm gia tăng căng thẳng, gây phức tạp hình hình, đe doạ đến hòa bình, ổn định và an ninh ở Biển Đông cũng như ở khu vực.
Các lực lượng chức năng trên biển của Việt Nam tiếp tục thực thi bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam phù hợp với luật pháp quốc tế và theo đúng pháp luật Việt Nam.
Với quyết tâm bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của mình, đóng góp vào hòa bình, ổn định, an ninh khu vực phù hợp với luật pháp quốc tế, Việt Nam luôn sẵn sàng giải quyết các bất đồng bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế.
Một lần nữa, Việt Nam đề nghị các quốc gia liên quan và cộng đồng quốc tế đóng góp tích cực, thiết thực vào việc duy trì trật tự, hòa bình, an ninh trong khu vực, an ninh, an toàn tự do hàng hải và hàng không, tôn trọng nguyên tắc thượng tôn pháp luật ở Biển Đông, phù hợp với luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982.
Trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng trước việc phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc có nói vùng biển tàu Trung Quốc hoạt động thuộc quyền chủ quyền của Trung Quốc, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam khẳng định Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền của mình đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế.
Về hành vi vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam của nhóm tàu Hải Dương 8, phía Việt Nam đã nói rõ nhiều lần, đây là vùng biển hoàn toàn của Việt Nam được xác định theo đúng các quy định của Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982.
Thiên Hà