Gửi bình luận
Theo đánh giá Chỉ số sức mạnh châu Á năm 2021 do Viện Nghiên cứu Lowy thực hiện, sức mạnh tại khu vực của Mỹ đã đổi chiều tăng trở lại trong khi sự trỗi dậy của Trung Quốc có vẻ chững lại.
Chỉ số sức mạnh châu Á xác định sức mạnh toàn diện của các quốc gia dựa trên 8 tiêu chí về nguồn lực và tầm ảnh hưởng. Viện Nghiên cứu Lowy đã thực hiện đánh giá suốt 4 năm qua.
Đánh giá mới nhất cho thấy hầu hết quốc gia châu Á đều suy yếu trong năm nay. Tuy nhiên Mỹ đi ngược lại xu hướng chung khi tổng chỉ số sức mạnh tăng nhẹ 0,6 điểm, mặc dù năm 2020 mất đến 3 điểm. Ngược lại, tổng chỉ số sức mạnh Trung Quốc lần đầu tiên giảm điểm (mất 1,5 điểm so với năm ngoái).
Nhà phân tích Hervé Lemahieu thuộc Viện Nghiên cứu Lowy nhận xét thay đổi trên thể hiện rõ rằng vị thế của Trung Quốc tại châu Á không hề chắc chắn, và sức mạnh Mỹ không hề rơi vào tình trạng suy yếu liên tục.
Đại dịch COVID-19 đang bao trùm khu vực khiến các quốc gia suy yếu, nhưng đây không phải nguyên nhân duy nhất cho thay đổi nói trên.
Nhờ xử lý tốt ảnh hưởng xấu đại dịch gây ra và chi tiêu xây dựng cơ sở hạ tầng nên kinh tế Mỹ phục hồi tốt hơn mong đợi. Theo nhà phân tích Lemahieu, triển vọng kinh tế được cải thiện của Mỹ trong thập niên này là rất đáng chú ý.
Chính sách chống dịch, sáng kiến kinh tế cùng hợp tác với khu vực (đặc biệt thông qua ngoại giao vắc xin) mà Tổng thống Joe Biden triển khai giúp Mỹ đứng đầu 6 trên 8 tiêu chí trong đánh giá Chỉ số sức mạnh châu Á. Đầu năm nay giới chuyên gia nhận xét ông Biden là nhà lãnh đạo làm việc hiệu quả nhất khu vực, vị trí này dường như không bị suy giảm bao nhiêu do động thái rút quân khỏi Afghanistan hay phản ứng dữ dội trước liên minh AUKUS (Mỹ - Anh - Úc).
Trung Quốc giảm ở 4 trên 8 tiêu chí. Kinh tế Trung Quốc phục hồi trong năm 2021 nhưng hàng loạt vấn đề sẽ gây tác động xấu như lực lượng lao động dự kiến giảm 20% trong 30 năm tới, chuyển sang dựa vào tiêu dùng nội địa làm động lực tăng trưởng, chiến dịch chỉnh đốn hoạt động doanh nghiệp.
Chính sách “hướng nội” cũng làm giảm ưu thế tương đối của Trung Quốc. Kiểm soát biên giới chặt chẽ để chống dịch ảnh hưởng đến nỗ lực mở rộng ảnh hưởng văn hóa, việc Chủ tịch Tập Cận Bình 2 năm qua không công du nước ngoài khiến ảnh hưởng ngoại giao bị xói mòn.
Sức mạnh quân sự và sức mạnh kinh tế
Sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc được thúc đẩy bởi chi tiêu quốc phòng hiện đã lớn hơn 50% so với chi tiêu của Ấn Độ, Nhật Bản, Đài Loan và 10 nước ASEAN cộng lại. Quân đội Trung Quốc nay tích cực hoạt động ở khu vực xa hơn, sở hữu nhiều vũ khí tối tân và mở rộng lực lượng hạt nhân.
Mỹ vẫn vượt xa về năng lực quân sự, nhưng ưu thế quân sự của họ ở khu vực đang suy giảm. Washington bù đắp bằng mạng lưới liên minh như AUKUS hay Quad (Mỹ - Nhật - Ấn - Úc).
Theo nhà phân tích Lemahieu, dùng cách tiếp cận tương tự cho kinh tế sẽ giúp Mỹ ngăn đà suy giảm ảnh hưởng ở lĩnh vực này. Trung Quốc gần ngang bằng Mỹ về kinh tế nhưng vượt xa về các mối quan hệ kinh tế trong khu vực.
“Nếu Mỹ dùng đúng cách, họ vẫn có khả năng vẫn là siêu cường thống trị ở thế kỷ này. Mức độ ảnh hưởng kinh tế của Mỹ tại châu Á phụ thuộc phụ thuộc lớn vào việc họ có thể ngăn đà suy giảm ảnh hưởng kinh tế hay không”, nhà phân tích Lemahieu cho biết.
