Bộ trưởng Y tế: ‘Phòng, chống các bệnh không lây nhiễm còn nhiều yếu kém’

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã thẳng thắn thừa nhận như thế về chương trình Mục tiêu y tế - dân số tại Hội nghị sơ kết 3 năm (2016-2018) và kế hoạch 2 năm (2019-2020) của chương trình Mục tiêu y tế - dân số giai đoạn 2016-2020 diễn ra tại TP.HCM vào sáng nay (16.4).

Bộ trưởng Tiến cho rằng chương trình Mục tiêu y tế - dân số trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả rất đáng khích lệ. Tỷ lệ tử vong ở trẻ dưới 1 tuổi và dưới 5 tuổi so với các nước chúng ta đã giảm rất nhiều, giảm tỷ lệ tử vong ở mẹ, khống chế dịch HIV dưới 0,3%.

Các vấn đề khác cũng đạt kết quả cao như: kiểm soát bệnh lao, bệnh sốt rét, truyền máu, các bệnh về máu, tiêm chủng mở rộng, phòng chống các bệnh không lây nhiễm...

Tuy nhiên bà Tiến cũng chỉ ra nhiều điểm yếu kém của chương trình Mục tiêu y tế - dân số trong 3 năm qua, nhất là chưa làm tốt công tác, phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm.

“Dù chúng ta đã đạt được nhiều kết quả tự hào trong công tác phòng, chống các bệnh lây nhiễm như: sốt rét, lao, phong, HIV... nhưng công tác phòng, chống các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, ung thư, tiểu đường... vẫn còn nhiều yếu kém. Gánh nặng đối với các bệnh không lây nhiễm là rất lớn, nhưng hiện nay các địa phương chỉ chăm chăm vào việc điều trị bệnh nhân có bệnh, chứ chưa quan tâm đến việc tổ chức tầm soát để phát hiện bệnh sớm. Đây là hạn chế lớn nhất trong thời gian qua”, bà Tiến nói.

Theo bà Tiến, người dân vẫn còn thói quennghĩ đến y tế là nghĩ đến bệnh viện, khi nào có bệnh mới đi chữa, chứ chưaquan tâm đến kiểm tra, phát hiện sớm. Ngay cả bệnh ung thư phát hiện sớm chữa khỏi là 100%.

Bộ Y tế cho biết sau 3 năm triển khai, chương trình Mục tiêu y tế - dân số đã phát triển mạng lưới y tế rộng khắp, kiểm soát được các bệnh, dịch mới nổi, không có dịch lớn xảy ra. Tiếp tục giảm số ca mắc bệnh và tử vong của nhiều dịch bệnh nguy hiểm. Bảo vệ thành quả thanh toán bệnh bại liệt, loại trừ uốn ván sơ sinh, duy trì tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ trên 95% cho trẻ em dưới 1 tuổi, phụ nữ có thai, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em thể nhẹ cân giảm từ 17,5% vào năm 2010 xuống còn 15,3% vào năm 2013; giảm xuống còn 13% vào năm 2018 vừa qua. Đặc biệt đã kiểm soát tỷ lệ nhiễm HIV/ AIDS trong cộng đồng xuống dưới 0,3% và giảm số người nhiễm mới, tuổi thọ người dân được nâng cao...

Bên cạnh những mặt đạt được, chương trình Mục tiêu y tế - dân số vẫn còn nhiều hạn chế cũng như những khó khăn, thách thức. Đó là tình trạng các bệnh không lây nhiễm đang gia tăng chóng mặt như: tiểu đường, tim mạch, ung thư và các bệnh mạn tính về đường hô hấp. Những căn bệnh trên đang là “sát thủ” hàng đầu chiếm73% số ca tử vong mỗi năm. Tỷ lệ quản lý các bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng còn thấp. Một số bệnh truyền nhiễm lưu hành như sốt xuất huyết, tay chân miệng còn ở mức cao. Vấn đề an toàn thực phẩm vẫn còn nhiều bức xúc, tình trạng ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn tập thể, khu công nghiệp, trường học khó kiểm soát. Các vi phạm về an toàn thực phẩm trong sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm vẫn còn diễn ra phổ biến trong khi chế tài xử phạt chưa đủ răn đe.

Hồ Quang