Bộ trưởng Tô Lâm: Cần trình tự đặc biệt với tội phạm xâm hại trẻ em

Chiều 13.8, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trả lời chất vấn các đại biểu Quốc hội tại phiên họp thứ 26 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Trả lời về xâm hại tình dục trẻ em, Bộ trưởng Tô Lâmcho biết tình trạng này diễn ra rất phức tạp, thu hút sự quan tâm của dư luận.

Năm 2017, phát hiện 1.592 vụ, giảm 3% so với 2016. 6 tháng đầu năm 2018, toàn quốc phát hiện 721 vụ xâm hại trẻ em (tăng 12,1%), trong đó xâm hại tình dục chiếm hơn 84%. Riêng hiếp dâm trẻ em xảy ra 204 vụ, tăng 4 vụ so với cùng kỳ năm 2017. Nạn nhân bị xâm hại là bé gái chiếm 80%, đối tượng gây án phần lớn đều chưa có tiền án, tiền sự, có sự quen thân với nạn nhân.

Bên cạnh đó, việc đưa tin bài của phương tiện đại chúng cũng đã đẩy nóng sự việc, làm cho gia đình và nạn nhân tổn thương trong thời gian dài. Có vụ hướng xử lý ban đầu không hợp lý khiến dư luận nghi ngờ cơ quan tham gia xử lý vụ việc.

“Nguyên nhân chung do hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật chưa cao; phong trào toàn dân phòng chống tội phạm chưa sâu rộng, công tác phối hợp giữanhà trường, gia đình và xã hội chưa chặt chẽ, kỹ năng chăm sóc, bảo vệ con cái còn hạn chế…”, Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Về phía cơ quan chức năng, Bộ trưởng Tô Lâm đánh giá việc tiếp nhận, phân loại, xử lý tin báo xâm hại tình dục chưa kịp thời. Công tác thống kê, tổng hợp kết quả xử lý tin báo cũng còn bất cập, kỹ năng tiếp nhận, thu thập tài liệu xâm hại tình dục trẻ em còn hạn chế.

Bên cạnh đó, việc tố cáo trình báo xâm hại tình dục trẻ em thường chậm nên việc khám nghiệm, thu dấu vết chứng cứ gặp khó khăn. Nhiều trường hợp không thu thập được, ảnh hưởng đến việc xử lý.

“Xâm hại tình dục trẻ em là việc nhạy cảm nên người thân nạn nhân thường giấu kín. Có trường hợp người thân nạn nhân giấu kín, không tố giác, không hợp tác. Có trường hợp đối tượng thực hiện thời gian dài mới bị phát hiện”, Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Ngoài ra, Bộ trưởng cũng cho rằng các vụ việc này không có nhân chứng trực tiếp. Nạn nhân nhỏ tuổi nên khai báo chưa chính xác, không thống nhất nên khó khăn cho cơ quan điều tra. Việc đánh giá tài liệu giữa cơquan tố tụng chưa thống nhất dẫn đến việc có vụ việc kéo dài, đến nay chưa giải quyết được.

Nói về một số giải pháp, Bộ trưởng cho biết ngày 6.8, Chính phủ đã tổ chức hội nghị trực tuyến về trẻ em, trong đó đặt ra nhiều nhiệm vụ cụ thể.

Theo chức năng, Bộ Công an đang chỉ đạo công an địa phương thực hiện các công tác trọng tâm như tham mưu cho cấp ủy, chính quyền tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong nhân dân; đẩy mạnh chuyên đề đấu tranh tội phạm xâm hại tình dục trẻ em, chấn chỉnh việc tiếp nhận, xử lý tin tố giác tội phạm…

Đại biểu Nguyễn Bá Sơn (Đà Nẵng) cho biết ông chưa thỏamãn về phần giải thích của Bộ trưởng về tình trạng xâm hại trẻ em. Nguyên nhân nào dẫn đến gia tăng đột biến về xâm hại trẻ em trong 6 tháng đầu năm 2018?

“Đến lúc nào chúng ta có đủ cơ cấu tổ chức cơ quan điều tra chuyên trách và trình tự tố tụng điều tra tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em?”, ông Sơn nêu.

Trả lời thêm về vấn đề trên, Bộ trưởng Công an cho biết số vụ trẻ em bị xâm hại 6 tháng đầu năm tăng hơn các năm trước. Số tăng lên một phần do tập trung chỉ đạo quyết liệt khám phá, điều tra ngăn chặn loại tội phạm này. Trong đó có sự hợp tác chung của ngườidân.

“Việc tăng lên đột biến, chúng tôi cần có thêm những đánh giá. Về việc thành lập cơ quan điều tra chuyên trách và trình tự thủ tục, chúng tôi nhiều lần đề nghị cơ quan tư pháp về việc có trình tự thủ tục đặc biệt để điều tra những vụ việc này”, Bộ trưởng nêu.

Bên cạnh đó, tòađã có hình thức tòa gia đình, phòng xử án thân thiện nhưng thủ tục điều tra thì cần tuân thủ trình tự đặc biệt. Nếu có quy định trình tự đặc biệt sẽ tháo gỡ được khó khăn, sớm vạch trần tội phạm xâm hại tình dục trẻ em. Còn lực lượng điều tra chuyên trách thì Bộ Công an đã hình thành để điều tra trong nước và cả hợp tác quốc tế.