Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tới Ukraine, không hứa cấp vũ khí cho Kiev

Ông Mattis là người đứng đầu Lầu Năm Góc đầu tiên tới thăm Ukraine trong 1 thập kỷ qua, nước vốn đang trong thời kỳ khủng hoảng sâu sắc vì Nga sáp nhập Crimea ủng hộ lực lượng nổi dậy ly khai ở miền Đông từ năm 2014.

Chuyến thăm của ông Mattis tới Ukraine làm nóng lên tranh luận trong những tháng gần đây xung quanh việc Mỹ có nên trang bị vũ khí sát thương như tên lửa chống tăng Javelin cho quân đội Ukraine hay không.

Cuộc tranh luận này làm lúng túng chính quyền của Tổng thống Donald Trump, khi ông và nhiều cộng sự bị cáo buộc là có quan hệ quá thân thiết với Nga và Moscow đã thao túng cuộc bầu cử Mỹ để cho tỷ phú New York thắng cử.

Washington và Kiev hiện không hề có một thỏa thuận hay hiệp ước tương trợ quân sự nào, nhưng chính phủ của ông Barack Obama từng viện trợ vũ khí phi sát thương cho Kiev. Washington cũng chia sẻtin tức tình báo cho Ukraine và đưa quân tới Lviv miền tây Ukraine để huấn luyện binh sĩ nước này.

Nhiều nhà phê bình chỉ trích rằng việc gửi vũ khí sát thương cho Ukraine sẽ làm quan hệ với Nga thêm xấu đi cũng như có thể đẩy tình hình chiến sự ở miền Đông Ukraine leo thang trở lại. Những người ủng hộ thì cho rằng căng thẳng tại Ukraine kéo dài là do Washington không tích cực ủng hộ cho Kiev.

Theo Los Angeles Time thì các quan chức cao cấp trong Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao Mỹ ủng hộ ý tưởng cung cấp vũ khí sát thương cho Ukraine. Nhưng Nhà Trắng chưa ra quyết định cuối cùng.

Phát biểu trong cuộc họp báo với Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko hôm 24.8, ông Mattis nói ông ủng hộ viện trợ quân sự cho Ukraine, nhưng không nói rằng sẽ viện trợ vũ khí cho Kiev.

"Vũ khí phòng thủ không phải là thứ khiêu khích, trừ khi bạn là kẻ xâm lược và rõ ràng là Ukraine không phải là một kẻ xâm lược khi vùng chiến sự là lãnh thổ của họ", ông Mattis nói. Nhưng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho biết ông sẽ không tiết lộ lời khuyên của ông đối với ông Trump về vấn đề này.

Lầu Năm Góc đã viện trợ cho Ukraine tới 750 triệu USD vũ khí phi sát thương từ tháng 11.2015 tới nay như máy bay không người lái trinh sát, xe thiết giáp chở quân Humvees, và kính nhìn đêm.

Mỹ cũng viện trợ cho Ukraine radar tự hành có khả năng xác định tọa độ pháo binh của lực lượng nổi dậy, giúp Ukraine có thể phản pháo chính xác hơn.

Tổng thống Poroshenko nói rằng ông rất biết ơn sự trợ giúp của Mỹ, nhưng muốn Washington tăng mạnh viện trợ hơn cũng như gia tăng sức ép lên Nga.

Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson cũng đã đến thăm Kiev để bày tỏ sự ủng hộ với Ukraine. Trong ngày độc lập của nước này 24.8, ông Tillerson bày tỏ sự ủng hộ của Washington với Kiev.

"Chúng tôi kiên định ủng hộ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và nền dân chủ của họ", ông Tillerson nói.

Thiên Hà (theo La Times)