Bộ Tài chính lý giải các vấn đề phát sinh trong quản lý xe công

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 72 quy định tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe ô tô thay thế Nghị định số 04 ngày 11.1.2019 của Chính phủ. Nghị định đã quy định cụ thể tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe ô tô; khoán kinh phí sử dụng xe ô tô; thuê dịch vụ xe ô tô và sắp xếp lại, xử lý xe ô tô.

Xung quanh vấn đề này, ông Nguyễn Tân Thịnh - Cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) cho biết Nghị định 72 về cơ bản đã kế thừa các nội dung còn phù hợp của Nghị định 04. Nghị định này đã sửa đổi, bổ sung một số nội dung phù hợp thực tiễn như:

1. Về phân loại xe ô tô: Nghị định 72 vẫn sử dụng cách phân loại như Nghị định số 04, chia ô tô công thành 4 nhóm gồm: xe ô tô phục vụ công tác các chức danh, xe ô tô phục vụ công tác chung, xe ô tô chuyên dùng, xe ô tô phục vụ lễ tân nhà nước. Tuy nhiên cách phân loại đối với xe ô tô phục vụ công tác chung và xe ô tô chuyên dùng có sự điều chỉnh. Theo đó, 2 loại xe ô tô chuyên dùng (xe ô tô bán tải và xe ô tô khác phục vụ nhiệm vụ đặc thù) được chuyển thành xe ô tô phục vụ công tác chung để tối đa hóa công năng và hiệu quả sử dụng xe ô tô của các cơ quan, tổ chức, đơn vị. Do vậy, danh mục xe ô tô chuyên dùng còn 5 loại.

2. Xe ô tô phục vụ công tác các chức danh: Các chức danh sử dụng xe ô tô phục vụ công tác được căn cứ theo danh mục chức danh, chức vụ... từ trung ương đến cơ sở quy định tại Kết luận số 35-KL/TW ngày 5.5.2022 của Bộ Chính trị (kết luật 35). Theo đó đã chia các chức danh, chức vụ thành 4 nhóm để quy định tiêu chuẩn, định mức.

Theo danh mục này có những chức danh được giữ nguyên so với trước đây, tuy nhiên có những chức danh có sự thay đổi về mặt cấp bậc. Ví dụ trước đây tiêu chuẩn, định mức xếp Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội, Phó chủ tịch UBND TP.HCM vào nhóm tương đương Thứ trưởng. Hiện nay, các chức danh này được xếp vào nhóm Tổng cục trưởng và tương đương.

Trường hợp khác như: Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách của TP.Hà Nội, TP.HCM; Ủy viên Ban thường vụ Thành ủy Hà Nội, TP.HCM; Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc TP.Hà Nội, TP.HCM trước đây tiêu chuẩn, định mức xe ô tô được xếp nhóm tương đương Thứ trưởng, hiện nay theo kết luận 35 được xếp nhóm tương đương Phó tổng cục trưởng (tương tự các chức danh này ở các tỉnh, thành phố). Về cơ bản Nghị định 72 đã thể chế hóa đầy đủ các quy định về cấp, bậc, chức danh, chức vụ theo kết luận 35.

Bên cạnh đó, về giá xe ô tô phục vụ công tác các chức danh cũng có sự điều chỉnh đảm bảo phù hợp với giá xe trên thị trường hiện nay. Bởi giá xe theo quy định cũ được duy trì từ năm 2010 đến nay với những điều kiện về phát triển giao thông, cũng như thị trường xe ô tô hiện nay đã có nhiều thay đổi.

3. Đối với xe ô tô phục vụ công tác chung: Trước đây, quy định về đối tượng được sử dụng loại xe này căn cứ vào hệ số phụ cấp chức vụ lãnh đạo của các chức danh đó. Tuy nhiên, hiện nay theo tiến trình cải cách chế độ tiền lương, việc sử dụng hệ số phụ cấp chức vụ không còn phù hợp, do đó tại Nghị định 72 quy định thành các nhóm chức danh, chức vụ được sử dụng xe ô tô phục vụ công tác chung. Căn cứ vào danh mục chức danh, chức vụ quy định tại kết luận 35 có các nhóm chức danh như: Tổng cục trưởng và tương đương, Vụ trưởng và tương đương, Phó vụ trưởng và tương đương.

Ví dụ, trong nhóm Phó tổng cục trưởng và tương đương bao gồm: Phó tổng cục trưởng của các Tổng cục thuộc các Bộ; Ủy viên Ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy khối trực thuộc Trung ương; Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, thành phố trung ương; Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương... Ngoài ra, còn có các loại chức danh khác, nhóm Phó Tổng cục trưởng và tương đương gồm 17 nhóm chức danh cụ thể; nhóm Vụ trưởng và tương đương cũng có 17 nhóm chức danh cụ thể; nhóm Phó Vụ trưởng và tương đương có 12 nhóm chức danh cụ thể.

Bên cạnh đó, theo ông Thịnh, tiêu chí để xác định định mức xe ô tô phục vụ công tác chung ngoài căn cứ vào số lượng biên chế của các cơ quan, tổ chức, đơn vị thì còn sử dụng các tiêu chí khác (địa bàn đóng trụ sở, diện tích, dân số, khả năng cân đối ngân sách...) đảm bảo phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu phương tiện phục vụ công tác.

4. Đối với xe ô tô chuyên dùng: Nghị định đã giao trách nhiệm cho các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương, UBND cấp tỉnh quyết định chủng loại, số lượng và mức giá cụ thể đối với xe ô tô phục vụ công tác của Bộ ngành, địa phương.

Nghị định 72 không giao Bộ Tài chính ban hành Thông tư hướng dẫn nhưng để thuận lợi cho các Bộ ngành địa phương trong tổ chức triển khai thực hiện, Bộ Tài chính đã có văn bản gửi các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế để đôn đốc triển khai thực hiện Nghị định 72.

Trước ý kiến phản hồi trước đây tại Nghị định số 04 đã quy định một số chức danh, chức vụ được bố trí xe chức danh, xe phục vụ công tác chung nhưng nay tại Nghị định 72 đã bãi bỏ, điều này gây bất cập trong thực hiện nhiệm vụ công tác có đúng không?, ông Thịnh lý giải kết luận 35 có sự điều chỉnh về cấp, bậc của các chức danh, chức vụ trong hệ thống chính trị từ trung ương tới cơ sở. Để giải quyết vấn đề này, tại Nghị định 72 đã đưa ra các quy định để xử lý chuyển tiếp trong thời gian Nghị định 72 có hiệu lực thi hành nhưng các văn bản quy phạm pháp luật khác chưa được điều chỉnh, bổ sung.

Ví dụ như đối với trường hợp các chức danh có tiêu chuẩn sử dụng xe ô tô theo quy định tại Nghị định số 04 nhưng nay không có trong danh mục các chức danh, chức vụ có tiêu chuẩn sử dụng xe ô tô chức danh quy định tại Nghị định 72 thì được tiếp tục sử dụng xe tô tô chức danh.

Các chức danh, chức vụ không nêu cụ thể tại Nghị định 72 và kết luận 35 nhưng có hệ số phụ cấp chức vụ tương đương với hệ số phụ cấp chức vụ của các chức danh được nêu tại Nghị định 72 và kết luận 35 thì được sử dụng xe ô tô phục vụ công tác chung tương ứng. Ví dụ như đại biểu Quốc hội chuyên trách, Giám đốc các Ban quản lý dự án... sẽ tiếp tục được sử dụng xe ô tô phục vụ công tác chung tương ứng với hệ số phụ cấp được hưởng tương đương với chức danh Phó tổng cục trưởng, Vụ trưởng hoặc Phó vụ trưởng.

Theo ông Thịnh, việc ban hành Nghị định 72 nhằm giải quyết các vấn đề do thực tiễn đặt ra khi triển khai thực hiện Nghị định số 04, góp phần đảm bảo cơ sở vật chất cho công tác quản lý nhà nước, cung cấp dịch vụ công cho xã hội, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.