Bộ KH-ĐT đề nghị Bộ GTVT giải trình việc xin mở cao tốc ngoài quy hoạch

Theo văn bản này, Bộ KH-ĐT cho rằng đoạn từ Khu công nghiệp Thanh Bình (thuộc huyện Chợ Mới) - đến TP.Bắc Kạn dài khoảng 40km chưa có trong quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam. Do đó, Bộ KH-ĐT yêu cầu Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh, bổ sung đoạn tuyến cao tốc nói trên vào quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 để có cơ sở nghiên cứu phương án đầu tư đoạn tuyến này theo chỉ đạo của Chính phủ.

Bộ này cũng dẫn phương án Bộ GTVT đề xuất chủ đầu tư khi được chọn thực hiện hoàn thiện dự án cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên (có dự án cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn) sẽ phải bỏ thêm hơn 600 tỉ đồng nữa, đây là khoản kinh phí để thanh toán nợ khối lượng cho nhà thầu dự án cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên. Ngoài ra, chủ đầu tư phải nộp vào ngân sách Nhà nước hơn 2.243 tỉ đồng để thu hồi phần vốn Nhà nước đã bỏ ra để đầu tư xây dựng QL 3 đoạn Hà Nội - Thái Nguyên.

Theo đó, Bộ KH-ĐT đề nghị Bộ GTVT khẩn trương phê duyệt quyết toán toàn bộ dự án xây dựng QL 3 mới đoạn Hà Nội - Thái Nguyên để xác định cụ thể phần vốn Nhà nước đã đầu tư, trên cơ sở đó mới căn cứ để xem xét các đề xuất phương án cho chủ đầu tư bỏ thêm kinh phí thanh toán nợ và nộp ngân sách hơn 2.200 tỉ đồng như trên.

Theo Bộ KH-ĐT, so với phương án của Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng năm 2016, phương án mới đưa ra gần đây có thể dẫn đến tăng chi phí, tăng thời gian thu phí của cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên theo hình thức BOT và khiến Nhà nước phải bỏ kinh phí quản lý, bảo trì sau đầu tư đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn.

Bộ KH-ĐT cũng phản đối đề nghị dùng hai khoản tiền thu được ở trên (khoảng 2.800 tỉđồng) để đầu tư đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn. Bộ KH-ĐT cho biết, các dự án đầu tư sử dụng vốn từ ngân sách Nhà nước phải thực hiện theo Luật Đầu tư công và việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư công phải thông qua Quốc hội.

Đồng thời, Bộ này cũng đề nghị bố trí vốn ngân sách nhà nước để đầu tư dự án khởi công mới như dự án Chợ Mới - Bắc Kạn của Bộ GTVT là không phù hợp.

Bộ KH-ĐT cũng đánh giá báo cáo của Bộ GTVT cũng chưa nêu cụ thể phương án tài chính của dự án đầu tư hoàn chỉnh QL 3 mới đoạn Hà Nội – Thái Nguyên đáp ứng quy mô cao tốc theo hình thức BOT (mức phí, lộ trình tăng phí dự kiến, thời gian hoàn vốn…) nên chưa đủ cơ sở để Bộ KH-ĐT xem xét, góp ý. Bộ GTVT cần nghiên cứu, so sánh cụ thể phương án tài chính của các phương án đầu tư đã báo cáo, có thể đề xuất phương án tối ưu hơn để đảm bảo tính khả thi, hài hòa lợi ích nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng dịch vụ…

Theo quy hoạch mạng đường bộ cao tốc Việt Nam đến năm 2020, cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên - Chợ Mới (Bắc Kạn) dài 90km là một trong 7 tuyến cao tốc hướng tâm kết nối với thủ đô Hà Nội.

Đoạn cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên - Bắc Kạn dài hơn 61km, được thiết kế 4 làn xe, tốc độ 100 km/giờ với tổng mức đầu tư 8.104 tỉ đồng đã được thông xe vào đầu năm 2014. Đoạn Thái Nguyên - Chợ Mới vừa được đưa vào vận hành. Riêng đoạn nối dài Chợ Mới - TP.Bắc Kạn (chưa có trong quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam) đang được Bộ GTVT đề nghị xây dựng theo hình thức hợp đồng BOT.